Konut satışlarındaki düşüş devam ediyor
TÜİK verilerine göre; Türkiye genelinde konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 azalarak 79 bin 313 oldu. Bir önceki ay 110 bin 588 adet konut satılmıştı. 9 günlük bayram tatilinin de etkisiyle aylık bazda konut satışlarının yüzde 28,3 oranında düştüğü görülüyor. Konut satışları son 11 aydır Şubat hariç kesintisiz olarak her ay, yıllık bazda geriliyor. İpotekli konut satış verisinden de anlaşılacağı üzere geçen yılın Haziran ayında başlayan faiz artışları bu düşüş eğiliminde etkili oldu.
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,4 azalış göstererek 6 bin 813 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 8,6 olarak gerçekleşti. Ocak-Haziran döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 57,7 azalışla 51 bin 415 oldu. İpotekli satış haricinde yapılan satışları gösteren diğer konut satışlarının payı ise yüzde 91,4 oldu.
Mevcut durumda konut kredi faiz oranı aylık yüzde 4-4,5 iken 2020 yılının ortalarında açıklanan konut kredi kampanyasıyla birlikte bu oran yüzde 0,64-0,74’lere kadar gerilemişti. 2024 Haziran ayında yüzde 8,6 olan ipotekli satışların payı, 2020 yılında yüzde 38,2 olmuştu.
Aradaki fark oldukça dikkat çekiyor. Tasarruf oranının yeterli düzeyde olmaması nedeniyle orta ve alt gelir grubunda yer alanların kredi kullanmadan konut sahibi olmaları son derece zor.
Mevcut faiz oranları nedeniyle kredili satışların belirgin bir şekilde düştüğü, nakitte kalanın güçlü olduğu ve fiyat oluşumunda etkin unsurun alıcıların olduğu bir piyasa karşımıza çıkıyor.
Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,8 azalarak 25 bin 425 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 32,1 oldu. İlk el konut satışları Ocak-Haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 artışla 173 bin 324 olarak gerçekleşti.
Ülkemizde yıllık konut ihtiyacı yaklaşık 800 bin civarında. Konut fiyatlarının artmasına neden olan unsurlardan biri de yeterli sayıda konut üretiminin gerçekleşmemesi. Özellikle pandemi nedeniyle son 3-4 yıldır inşaat maliyetlerinde gözle görülür artışlar kaydedildi. En son yayımlanan veriye göre inşaat maliyet endeksi yıllık yüzde 72,78, aylık yüzde 1,11 arttı. TCMB’nın açıkladığı veriye göre 2024 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 1,3 oranında artan Konut Fiyat Endeksi (KFE) , bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 45,0 oranında artarken, reel olarak yüzde 14,9 oranında azaldı. Yeni konutlardaki yıllık artış ise yüzde 48,8 oldu. İnşaat maliyetlerindeki yükseliş ile konut fiyatlarındaki artış göz önüne alındığında konut arzında bir süre daha durgun bir seyir olacağı anlaşılıyor.
