Zehirsiz Gıda Mümkün

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği İzmir’de gerçekleştirdiği “Zehirsiz Sofralar için Sivil Toplum Ağı” toplantısında pestisitlerle mücadelenin önemine değinip Zehirsiz Sofralar projesini açıklamıştı.

Endüsriyel tarımda kullanılan pestisitler (tarım zehirleri) biyolojik çeşitliliği olumsuz etkiliyor. Pestisitlere doğrudan maruz kalan türlerde toksik etkiler görülürken, uzun vadede habitatları ve besin zincirini etkileyerek biyoçeşitliliğin azalmasına neden oluyor. Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’ne göre pestisit bağımlılığından kurtulmak için acilen tedbir alınmalı, yeni yasal düzenlemelerle biyoçeşitliliğe zarar veren pestisit etken maddeleri yasaklanmalı, mevcut yasalar uygulanmalı ve alternatif yöntemler desteklenmeli.

Tarımsal alanlara, orman veya bahçelere uygulanan pestisitler havaya, su ve toprağa, oradan da bu ortamlarda yaşayan diğer canlılara ulaşıyor. Bitkilere uygulanan pestisitlerin sadece yüzde 2’si uygulandığı alanda kalıyor. Bazı pestisitler türlerin doğrudan zehirlenmesine yol açıyor ve nadir bulunan türlerde ciddi kayıplara neden oluyor. Diğer pestisitlerse besin zincirinde yavaş yavaş birikerek yine pek çok türü etkiliyor ve ekosistemin dengesini bozuyor.

Tüketicilerde, pestisitlerin zararları, pestisitsiz yetiştirilmiş, sağlık ve ekosistem için güvenli gıdanın ve bu gıdayı üretenlerin varlığıyla ilgili farkındalığın artması çok önemli.

Birleşmiş Milletler’in Mayıs 2019’da açıkladığı rapora göre dünya genelinde 1 milyon tür yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), dünya genelinde gıda üretiminde yaşanan düşüşün sebebi olarak biyoçeşitliliğin azalmasını gösteriyor. Bu durumu tetikleyen en önemli unsurlar endüstriyel tarımda kullanılan pestisitler, zararlı kimyasallar, monokültür tarım, iklim değişikliği, tarım alanlarının yok edilmesi ve betonlaşma.

FAO’nun hazırladığı rapora göre tehdit altında olan türler bitkiler, kuşlar, balıklar ve mantarlar. Dünyadaki gıda üretiminin dörtte üçüne katkı sunan tozlayıcılar tehdit altında. Sadece arılar ve diğer tozlayıcı böcekler değil, yarasa ve bazı kuş türleri gibi omurgalı tozlayıcıların da yüzde 17’sinin nesli tükenme tehlikesi altında.

Tüketicilerin tutum ve taleplerindeki değişim, üreticiler, otoriteler ve kanun yapıcılar üzerinde baskı oluşturarak pestisitsiz tarımın, maliyetleri düşürecek teşviklerin ve pestisit kullanımını sınırlandıracak veya tamamen yasaklayacak yasaların önünü açacağı için, kilit rol oynuyor.

Sivil Toplum Diyaloğu 5 Programı kapsamında AB tarafından finanse edilen Zehirsiz Sofralar projesi ile Türkiye’de pestisit kullanımını azaltmak için pestisitlerin olumsuz etkileri ve alternatif tarım ve istenmeyen böcek, ot vb. ile mücadele yöntemleri konularında farkındalık yaratmak, Türkiye ve AB’de pestisitlerle ilgili çalışan STK’lar arasında işbirliğini artırmak, Türkiye’deki STK’ların kampanyacılık, lobicilik ve savunuculuk konularındaki kapasitelerini artırmak amaçlanıyor.

Bu amaçlara ulaşmak için de bir sivil toplum ağının kurulması, pek çok bilgilendirici materyalin olduğu bir web sitesinin hazırlanması ve oldukça kapsamlı bir kampanyanın yürütülmesi hedefleniyor.

Kurulacak ağ ile, çalışma alanları içinde gıda güvenliği olan, genellikle birlikte çalışmayan ama daha az pestisit kullanımı, alternatif tarım ve entegre mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması için savunuculuk yapacak, farklı alanlardan STK’ların bir araya getirilmesi planlanıyor.