Yeni sömürü düzeni\u2026 Yoksulluğun nedeni\u2026

Dünyada BM'ye üye 193 ülke olmakla birlikte özel durumu olan bölgeler dikkate alındığında 210 civarında bir ülke vardır. Bu ülkeler az gelişmiş, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler olarak ayrılmaktadıru2026

Gelişmiş ülke sayısı, değerlendirmelere göre değişmekle birlikte 35 kadardıru2026 Bu ülkeler arasında Türk-Müslüman ülke bulunmamaktadır. Türk-Müslüman ülkelerin bu grupta yer almaması farklı şekillerde açıklanmaktadıru2026

Türk-Müslüman ülkeler daha çok gelişmekte olan veya en az gelişmiş ülkeler (EAGÜ) arasında yer almaktadıru2026 EAG ülke sayısı 49'dur. Bu grup ülkeler arasında din ve coğrafya olarak farklı ülkeler bulunmakla birlikte Afganistan, Sudan, Bangladeş gibi halkı Müslüman olanların var olduğu dikkate alınmalıdıru2026

Bir ülkenin EAGÜ sayılabilmesi için gelir düşüklüğü, insan kaynaklarında zayıflığı ve ekonomide çeşitlilik eksikliği kıstas olarak dikkate alınmaktadır. Daha farklı ölçülere göre de gruplama yapmak mümkündür. Bununla birlikte değişik kaynaklar, yoksulluk için farklı nedenler ileri sürmektediru2026

Neden yoksullar?

"Dünyanın birçok yerindeki aşırı yoksulluğa neden olan faktörler nelerdir?" sorusuna sosyolog John J. Macionis şu cevabı vermektedir:

-Teknoloji

-Nüfus artışı

-Kültürel kalıplar

-Sosyal tabakalaşma

-Cinsiyet eşitsizliği

-Küresel güç ilişkileri

Burada ülkedeki "politik sisteme" yer verilmemesi dikkate alınması gereken bir durumdur. Farklı düşünce insanları politik sistem, din vs. faktörler üzerinde de durmaktadıru2026

Uluslararası şirketleru2026

John J. Macionis küresel güç ilişkileri başlığında ise şunları söylemektedir:

"Tarihsel olarak bazı ulusların diğerleri üzerindeki politik ve ekonomik kontrol süreci olan sömürgecilik ile zenginlik, yoksul toplumlardan zengin uluslara doğru akmıştır. Küresel sömürü bazı uluslara ekonomik olarak diğer ulusların zararı pahasına gelişme olanağı vermiştir.

130 sömürgenin 20. yüzyılda bağımsızlık kazanmasına karşın; doğrudan politik kontrolü değil de çok uluslu şirketler tarafından gerçekleştirilen ekonomik sömürüyü içeren küresel güç ilişkilerinin yeni biçimi olan yeni sömürgecilik, (neo kolonizm) yoluyla bugün de devam etmektediru2026

Uluslararası şirket öncüleri şirketlerinin faaliyetleri için elverişli ekonomik koşulları oluşturmak amacıyla iş yaptıkları ülkelere kendi isteklerini sıklıkla zorla kabul ettirmektedirleru2026"

Batılı bir yazarın bunları ifade etmesi önemlidiru2026

Bugün Türk-İslam ülkelerinde, küresel güçlerin "istekleri" gerek bölgesel, gerekse ülke içi barış, kalkınma ve gelişme üzerinde etkisi önemli bir ölçüdediru2026 Ülkemizde son yıllarda yaşananları sadece iç dinamiklerle izah etmek mümkün müdür?

Değişime dirençu2026

Ancak yoksulluğun sömürü ile açıklanması (dış faktör) yoksulluğa neden olan diğer faktörleri (iç faktörler) görmemize engel olmamalıdır. Örneğin kültürel kalıplar önemsenmelidiru2026

Yoksul ülkelerde kültürel kalıp olarak "u2026zengin yaşamı vadeden değişime direnmeku2026" anlayışının varlığına sosyologlar dikkat çekmektediru2026

Yoksul ülkelerde önemli bir sorun halkın halinde mutlu olmasıdıru2026 Bu durum "mutlu yoksulluk" olarak adlandırılmaktadıru2026

Bu anlayış, Türk-Müslüman ülkelerinde insanların önemli bir kesimi tarafından benimsenmiştir. Bir lokma bir hırka anlayışı uzun yıllar etkili olmuş ve hala olmaktadıru2026 Zenginliğin ilkelerde aşınma ile sonuçlanması bu etkinin günümüzde de sürmesine neden olmaktadır. İnançlı insanlar arasında "kasa-masa-nisa" olarak belirtilen para, makam ve karşı cins ile ehlileştirmiş/medeni ilişki kurulamaması geleneksel kültürün sürdürülmesine destek olmaktadıru2026

Sömürü ve kültürel kalıplar yanında diğer faktörlerinde yoksulluk konusu incelenirken dikkate alınması gerekir. İhmal edilmemesi gereken kalkınma-gelişme konusunun tek faktörlü olarak değil, çok faktörlü olduğudur.

İdeolojik kalıplar içerisinde tek sorun ve tek çözüm olayı basite almaktıru2026

Son söz: Karmaşık sorunların basit çözümleri yoktur, ancak basitleştirilmiş çözüm basamakları vardıru2026