YENİ ORTA VADELİ PROGRAM
Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, 2016-2018 döneminde uygulanacak makro politikaları ve ulaşılacak hedefleri kapsayan Orta Vadeli Programı(OVP) açıkladı.
Son olarak seçim hükümetinin görevde olduğu 11 Ekim'de açıklanan OVP'de öngörülen hedeflerin revize edildiği görüldü.
Genel bir değerlendirme yapıldığında; büyüme hedefinin yukarı çekilmesine rağmen dolar bazında gayrisafi yurtiçi hasılanın(GSYH) küçüldüğü, kişi başına milli gelirin düştüğü, enflasyon beklentisinin yükseltildiği anlaşılıyor.
İşte detaylar;
Büyüme
Ekim ayında açıklanan OVP'de yüzde 3 olarak öngörülen 2015 yıl sonu büyümesi yeni OVP'de yüzde 1 artışla yüzde 4'e çıkarıldı.
2016'da yüzde 4,5, 2017 ve 2018'de ise yüzde 5 olarak belirlendi.
Şimşek, yurtiçi talepteki canlanma, ücretlerdeki artışın iç piyasaya etkisi ve AB'deki iyileşme ile 2016 büyümesinin yüzde 4,5'e ulaşacağını kaydetti.
ABD hariç gelişmiş ekonomilerin durgunluktan çıkmaya çalıştığı, Çin ve Hindistan dışında gelişen ekonomilerin yüzde 2-3'lerde büyüdüğü bir konjonktürde yüzde 4-5 büyüme oranları yeterli görülebilir ise de işsizler ordusunu eritmek ve 2023 hedeflerine ulaşmak için en az yüzde 6'yı tutturmak gerekir.
Gayrisafi Yurtiçi Hasıla(GSYH)
GSYH tahmini TL bazında 2015 için 1 trilyon 963 milyar lira 2016 için 2 trilyon 141 milyar lira, 2017 için 2 trilyon 486 milyar lira, 2018 için 2 trilyon 770 milyar lira olarak öngörüldü.
Dolar cinsine göre ise 2015 için 722 milyar dolar, 2016 için 736 milyar dolar, 2017 için 796 milyar dolar, 2018 için 854 milyar dolar olması bekleniyor.
Dolar bazında Türkiye ekonomisi ciddi oranda küçüldü.
2015 için hedef 850 milyar dolardı.
Hedeften 128 milyar dolar uzaklaşıldı.
2014'te gerçekleşen 802 milyar dolar olan GSYH'nin altında kaldı.
Hatta 2008'in bile altına düştü.
2008'de GSYH 742 milyar dolardı.
2015'de 722 milyar dolar.
Kişi Başına Milli Gelir
Cari dolar fiyatına göre 2015, 2016, 2017 ve 2018'de kişi başına düşen milli gelir sırasıyla, 9,286 dolar, 9,364 dolar, 10,030 dolar, 10,659 dolar olacak.
2008'de kişi başına düşen milli gelirin 10 bin 437 dolar olduğunu hatırlatalım.
10 sene sonra bu rakama ancak ulaşabileceğiz.
İşsizlik
2015 sonu tahmini yüzde 10,2 olan işsizliğin 2016 yılında da 10,2 seviyesinde gezindikten sonra, 2017'de 9,9, 2018'de 9,6 seviyesine gerileyeceği tahmin ediliyor.
Öyle anlaşılıyor ki önemli ölçüde istihdam yaratılmasına rağmen nüfus artışı ve işgücüne katılımın yükselmesi nedeniyle işsizlikte iyileşme beklenmiyor, uzun süre çift hanede kalacağa benziyor.
Enflasyon
2015 yılında yüzde 8,8 olan enflasyonun 2016 yılında yüzde 7,5, 2017'de yüzde 6, 2018'de yüzde 5'e inmesi öngörülüyor.
Yüzde 5 son yılların hedefi ama hiç yakalanamadı.
Esasında petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarının düştüğü bir ortamda enflasyonun aşağı çekilmesi beklenirdi.
Diğer göstergelere ayıracak yerimiz kalmadı, yazımızı şöyle toparlarsak, üç yıllık yeni OVP'nin koyduğu hedeflerin mütevazı olduğunu, Türkiye'yi 2023'etaşıyacak boyutta olmadığını söyleyebiliriz.
