Yeni Bir Üretim Modeline mi Geçiyoruz ?
26 Kasım'da yapılan yeni düzenleme ile yatırımlara yeni teşvikler getirildi.
Kalkınma planları ile yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda;
- Ülke ihtiyacını karşılamak,
- Arz güvenliğini sağlamak,
- Dışa bağımlılığı azaltmak,
- Teknolojik dönüşümü gerçekleştirmek
üzere yapılacak yeni yatırımların farklı bir yaklaşımla desteklenmesi söz konusu.
Açıklanan paket ile yüksek katma değerli yatırımların "proje bazlı" olarak teşvik edilmesi kararlaştırıldı.
Teşvik edilecek unsurlaru2026
Proje bazlı olarak desteklenmesi uygun görülen yatırımlar için aşağıdaki desteklerin tümü yahut bazıları destek olarak uygun görülebilecek:
- Gümrük vergisi muafiyeti,
- KDV istisnası,
- KDV iadesi,
- Vergi indirimi veya istisnası,
- Sigorta primi işveren hissesi desteği,
- Stopaj gelir vergisi desteği,
- Nitelikli personel desteği,
- Faiz desteği veya hibe desteği,
- Sermaye katkısı,
- Enerji desteği,
- Kamu alım garantisi,
- Yatırım yeri tahsisi desteği,
- Altyapı desteği,
- Kanunlarla düzenlenen izin, tahsis, ruhsat, lisans ve tesciller ile diğer kısıtlayıcı hükümler için istisna getirilmesi veya yasal ve idari süreçlerde kolaylaştırıcı düzenleme yapılması.
Yukarıda sıraladığım teşvik unsurları daha önceki paketlerde bu kadar geniş bir surette sağlanamamıştı.
Yatırımlar nasıl yapılacaku2026
Ekonomi Bakanlığı, belirlediği yatırım konusunda bir veya birden fazla firmayı yatırım yapmak üzere;
- Davet ederek yahut
- Duyuru yapmak suretiyle çağrıda bulunarak
müracaatları kabul edecektir.
Projelerin kabulünde;
- Yüksek katma değerli olması,
- Yeni nesil teknolojiler sağlanarak üretim yapılması,
- Rekabet gücü kazandırılması,
- Teknolojik dönüşümü hızlandırma ve pozitif dışsallık sağlaması,
- Yenilikçi ve Ar-Ge'ye dayalı yatırım olması
önem arz ediyor.
Projelerin desteklenebilmesi için sabit sermaye yatırım tutarının 100 milyon $ ve üzeri olması gerektiğini de ifade edeyim.
Yatırımların ve şirket hisselerinin devri zorlaştırılmışu2026
Ekonomi Bakanlığınca desteklenmesi uygun görülen projeler için "yatırım teşvik belgesi" düzenlenecektir.
Yatırımın başlangıç ve bitiş tarihi yasada karara bağlanmamış. Bakanlık tarafından verilecek destek kararında belirtilmesi uygun görülmüş.
Dolayısıyla her yatırım için "niteliğine uygun sürelerin kararlaştırılması" imkanı sağlanmış oluyor.
Yatırımın devredilebilmesi için Ekonomi Bakanlığının izin vermesi ve Başbakanlığın onaylaması gerekiyor.
Desteklenen yatırımı gerçekleştiren şirket, hisselerini ancak Ekonomi Bakanlığının izniyle devredebilir.
Ancak Borsa İstanbul Pay Piyasasında şirket paylarının halka arz edilmesi, bu izin kapsamı dışında tutulmuş.
Yatırımcı ciddi bir şekilde takibe alınıyoru2026
Yatırımcı destek kararında belirlenen süre boyunca hem yatırım hem işletme döneminde yatırıma ilişkin taahhütlerin gerçekleşme bilgilerini ve yararlanılan destek miktarını "her yılın Ocak ve Temmuz aylarında" yeminli mali müşavir raporu ile ibraz etmekle yükümlü kılınmıştır.
Bu hususlar, Ekonomi Bakanlığı veya Bakanlık tarafından görevlendirilecek kurum ve kuruluşlarca da takip edilecek.
Destek kararında görevlendirilen kurum ve kuruluşlar, takip görevini sorumlu oldukları destek tamamlanıncaya kadar her yılın Ocak ayında yapılan işlemleri Ekonomi Bakanlığına bildirmekle yükümlü olacak.
Yatırımın belirlenen süre içinde tamamlanamaması halinde desteklenen unsurlar "vergi ziyaı cezası hariç" olmak üzere yasal cezalarıyla beraber yatırımcıdan geri alınıyoru2026
Teşvik paketi başarılı olur mu?...
Yatırım teşvik paketi, özellikle Ar-Ge kapsamında olabilecek ve yüksek katma değerli sektör veya üretim modelini zamanla geliştireceğini düşünüyorumu2026
21.01.2016 tarihli yazımda;
"Ar-Ge ve yeni teknolojik ürün geliştirilebilmesi için "harcama-ürün-kazanç" üçlü bileşiğinde bütünsel destek sistemlerinin tüm yurt sathında teşvik edilmemesi halinde milli gelir/Ar-Ge harcamaları oranında % 3'leri yakalamamızın zor olacağı"
tespitini yapmıştım.
26 Kasım 2016'da getirilen teşvik paketi ile bu üç süreç de temel felsefe olarak benimsenmiş durumda.
Felsefe olarak diyorumu2026 Çünkü; kararda belirlenen teşvik unsurlarının ne kadarının ilgili yatırım projesi için kararlaştırılacağı Bakanlar Kurulu kararında hükme bağlanmamış; Ekonomi Bakanlığının öngörüsüne ve bakış açısına bırakılmış durumdau2026
Yani bir proje desteklenirken örneğin kurumlar vergisi indirimi veya istisnası desteği sağlanamaması halinde üçlü bileşiğin çok önemli bir ayağı eksik kalmış olacaku2026
Dolayısıyla destek unsurlarının belirlenmesinde üçlü bileşiğin iyi analiz edilmesi ve desteklenmesi durumunda pozitif ve olumlu sonuçların ortaya çıkacağını düşünüyorumu2026
