Yarın kimselere randevu vermeyin...
Kış erimeye mahkum son rötuşlarını yaparken, bahar yavaş yavaş dokunuyor hasret kaldığı aleme. Farsiler, Anadolu Türkleri, Kürtler, Zazalar, Azeriler, Afganlar, Arnavutlar, Gürcüler, Türkmenler, Tacikler, Özbekler, Kırgızlar, Karakalpaklar, Kazaklar dünyanın dört bir yanında doğanın uyanışına eşlik ediyor. Yaktıkları ateşlerle dondurucu soğuğun ayazını çözüyor. Her millet kendise ait değerlerin gölgesinde cu00fbş-u huru00fbşa geliyor.
3000 yıl önce Perslerle dünya literatüründeki yerini alan Nevruz; Zerdüşler, Bahailer ve Farisiler tarafından yılın ilk günü olarak kutsanırken, Türkler tarafından Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışını, Kürtler içini ise Demirci Kawa Efsanesi'ni simgeliyor. Yüzyıllardır insanları coşturan bu geleneği; Birleşmiş Milletler önce Dünya Nevruz Bayramı olarak ilan ediyor, sonra da Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi'ne dahil ediyor.
Yarın 21 Mart. İran'da, Afganistan'da Özbekistan'da, Azerbaycan'da, Kazakistan'da, Tacikistan'da, Gürcistan'da, Irak'ta, Türkmenistan'da, Kırgızistan'da, Kosova'da, Bosna Hersek'te, Hindistan'da, Çin'de, Pakistan'da, Türkiye'de Nevruz coşkusu yaşanacak. Örs üzerine konan demirler çekiçle dövülüp, yakılan ateşlerin üzerinden atlanacak. Ankara'dan barış için uzanan kardeşlik eli Diyarbakır'da makes bulup, yeni bir bayramın müjdesini verecek.
Payitaht ise başka bir ritüele hazırlanıyor. Çünkü 21 Mart'ın bu belde için başka bir hikayesi daha var. Haydi tarihin tekerrürden ibaret olduğunu ifşa eden bu ana tanıklık için birlikte İstanbul'u seyr ü sefaya çıkalım.
Mihrimah Sultan; Cihan Padişahı Kanu00fbnu00ee Sultan Süleyman'ın Hürrem'e olan dillere destan aşkının meyvesi...(1522-1578) Gece ile gündüzün birbirine eşitlendiği günün müjdesi... Topkapı Sarayı'na doğan güneş ve ay parçası... Mihrimah Sultan; 17'sinde, ismiyle müsemma...
Gün geliyor, kader bu sefer de ağlarını Mihrimah Sultan için örüyor. Kehle-i ikbal (ikbal biti) sayesinde, Diyarbakır Valisi Rüstem Paşa'ya zevce oluyor. Hürrem'in entrikaları, Rüstem Paşa'nın saltanatı dilden dile dolaşıyor. Kalabalıklar içinde yalnızlık ızdırabı çeken Mihrimah Sultan kendini hayırhahlığa vuruyor. Koca Sinan'ı huzura çağırtıp, payitahtın güzel bir yerine kendi adına külliye yapmasını istiyor. Sultan baba ferman çıkartıyor, kazmalar Üsküdar sahilinde aşkın sanata dönüşeceği bir şaheser için vuruluyor. Mihrimah'ın temelleri yükselip, kubbe tamama erdiğinde; ortaya "eteklerini giyinmiş nazlı bir gelin" silueti çıkıyor.(1540-1548)
Vakıf Medeniyeti'mizin altın çağlarını yaşadığı bir dönemde Mihrimah Sultan, Harun Reşid'in hanımı Zübeyde'nin Arafat'a getirttiği su yollarının bozulduğunu duyuyor. Hacıların çektiği su sıkıntısını gidermek için, sahibi bulunduğu bütün mal varlığını bu uğurda vakfediyor. Bu işe memur edilen Mimar Sinan, "Ayn-ı Zübeyde"adıyla anılan su yollarını tamir ediyor, hacılar Arafat'a tekrar bol suya kavuşuyor. (Arafat'tan, Müzdelife'ye giderken göze çarpan bu su kanalları için hala Mihrimah Sultan'a dualar ediliyor.)
Aradan 14 yıl geçiyor... Koca Sinan yine huzura çağrılıyor; bir külliye daha yapması isteniyor. Sinan'ın ilahu00ee aşka dönüşen sanatını resmedeceği şaheser, payitahtın en yüksek tepesinde yükselmeye başlıyor. "Aşk ferman dinlemezmiş" misali, ilk kez padişahın fermanı olmaksızın semaya doğru yivlenen eserde; kubbenin üzerindeki 161 pencereden sızan halelerle Mihrimah Sultan'ın iç güzelliği, minarenin tekliğiyle yalnızlığı tasvir ediliyor. (1562-1565)
Mimar Sinan, Üsküdar ve Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii'lerini öyle sihirli bir tılsımla mühürlüyor ki, o gün bugündür hala bu sır çözülemiyor.
Koca Sinan'ın "Dünya Mimarlarının Reisi" olduğunu gözlerinizle görüp, ruhunuzla hissetmek istiyorsanız; 21 Mart günü Üsküdar ve Edirnekapı'daki bu iki camiyi aynı anda görebileceğiniz bir terasa atıverin kendinizi. Sonra Edirnekapı'daki caminin minaresinin üzerinden gurub eden güneşle, Üsküdar'daki caminin arkasındaki ayın doğuşunu seyr-ü sefa eyleyin.
Gördüğünüz manzara size Mihrimah Sultan'ın doğumunu (21 Mart), Mihrimah (mihr= güneş, mah= ay) isminin tezahürünü, akıllara zarar astronomi ve matematik hesaplarıyla zihinleri altüst eden Sinan'ın sanatını ilahi aşka dönüştürüşünü belgeler. Cihan Sultanı Muhibbu00ee'nin "Ömrümün üç yerinden çok hazzetmişimdir; bunlardan biri de Baku00ee gibi bir şairi bulup, çıkarıp iltifat etmekliğimdir" dediği Divan şairi Sultanü'ş-şuara Baku00ee ile arkadaşlık yapan Sinan gibi birinden başka ne beklenebilirdi ki zaten.
Durup dururken "geçmişe bir yolculuk" yaparak neden satırlara döktük bu tarihe mal olmuş olayları?.. "İmdat"diye bağıran tarihi eserlerimizin ev sahiplerinin "geçici hafıza kaybı"ndan kurtulmalarını ve değerlerinin farkına varmalarını bir kez daha hatırlatmak için.
Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii adeta nirengi taşımdır benim. Hangi yöne gidersem gideyim, yolum hep ona çıkar. "Üç Mabedin Gözyaşları"ndan bahsederken de, "Yedi Tepenin Kandilleri" arasında koşuştururken de... Kaleme her dem yaz dediğimde bu muhteşem abideleri; Sinan gibi kalbim ritimsiz çarpmaya başlar, ellerim titrer... İnancımın kadim mekanları sarsar beni, her şeyi yıkan bir deprem gibi...
