Dolar (USD)
34.57
Euro (EUR)
36.00
Gram Altın
3017.21
BIST 100
9549.89
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE
26 Eylül 2016

Yapılan Hamlelerin Şifreleri

Özellikle son on yıl içerisinde değişmeye başlayan küresel dengeler henüz rayına oturamadı. Önceki dönemde küresel güçler ve küresel sermaye ortak hareket ederken ulus devletler ve küresel sermayenin dünyanın bölüşülüp yönetilmesi hususunda fikir ayrılığına düşmeleri yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Sermayesi, parası, bankaları olan küresel sermayenin ordusunun olmaması nedeniyle taşeron olarak kullandığı terör ve özel istihbarat örgütleri ile günümüzde yaşanan yeni nesil küresel savaşın içerisinde dünyayı yüzlerce devlete bölüp küçük devletçiklere hükmetme çabası içerisinde. Bu doğrultuda başta Suriye olmak üzere Irak, Libya, Nijerya ve Yemen gibi petrolün bol olduğu ülkelerde çıkan terör örgütlerinin arkasındaki küresel sermaye sadece Ortadoğu coğrafyasını değil bir çok ülkede kaos ortamı çıkartarak bu yeni nesil küresel savaşta kendi amaçları doğrultusunda küresel coğrafyayı yeniden tanzim ederek kar payını artırmaya çalışmaktadır.

Bu savaş sadece küresel sermaye ve ulus devletler arasında değil aynı zamanda bunların da kendi aralarında yaptıkları güç mücadelesi ile devam etmektedir. Gerek içinde yaşadığımız Ortadoğu coğrafyasında yaşanan savaş ortamı gerekse Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesiyle Batı dünyası ile yaşadığı gerilim tüm bunların yanında Güney Çin Denizi meselesinden dolayı Çin ve kıyıdaş birkaç ülkeye destek veren ABD arasında yaşanan gerginlik ortamı küresel siyasi ortamı oldukça karmaşık bir hale getirmektedir. Küresel ekonomide yaşanan problemler arttıkça özellikle gelişmiş ülkeler arasındaki gerginlik çeşitli bahanelerle daha da artırılmaktadır.

Bu savaşı incelediğimizde İngiliz enerji devi BP'nin, 2010 yılında Meksika Körfezi'nde yaşattığı çevre felaketine karşı ABD bu şirkete 20 milyar dolar ceza kesmesini görebiliriz. Daha sonra araçların egzoz emisyon değerlerini manipüle etmesi nedeniyle Volkswagen hakkında ABD'de açılan davada Alman otomotiv devine 15 milyar dolar ceza kesildi. Yaşanan bu savaşta ulus devletlerin küresel sermayeye karşı kestiği bu cezalar ile karşı bir güç göstergesi olduğunu daha net bir şekilde görebiliyoruz. AB Komisyonu Amerika'nın teknoloji devi Apple'a 15 milyar dolar vergi cezası kesmesi, Fransa'nın Coca-Cola fabrikasında piyasa değeri 55 milyon euro değerinde gizlenmiş kokain bulduğunu açıklaması ve ABD'de kullandırdığı sorunlu konut kredileri nedeniyle ABD Adalet Bakanlığı 2008 küresel krizine neden olan finans kuruluşları arasında gösterilen Alman Deutsche Bank'a 14 milyar dolar karşılığında davaları düşürmeyi teklif etmesi karşılıklı yapılan hamleler arasındadır. 2013'te JP Morgan Chase 13 milyar dolar, Bank of America ise 16,7 milyar dolar ceza ödemişlerdi. Volkswagen'nin dizel araçlarında bulunan emisyon testi yanıltıcı yazılımı Bosch firmasından temin ettiği iddia edilerek yaşanan savaşın gittikçe daha da derinleştiğini görebiliyoruz.

Küresel ekonomi 2008 yılında yaşanan Küresel Finans Krizinin etkilerinden bir türlü kurtulamadı. Merkez bankalarının uyguladıkları politikaların çare olduğu söylenemez. 2015 yılının Aralık ayında 25 bp faiz artırımı yapan FED 2016 yılı içerisinde 4 defa faiz artırımı yapılabileceğini duyurmasına rağmen geçen haftaki toplantısını da boş geçti. TCMB ise geçen hafta yaptığı toplantı sonrasında faiz koridorunun üst bandında 25 bp faiz indirimine giderek son 7 toplantının tamamında faiz indirimi yapmış oldu ve bu indirimler 250 baz puana ulaştı. Diğer yandan Türkiye'de iç piyasalardaki durağanlığı yeniden canlandırmak amacıyla önceden uyguladığı sıkılaştırma politikalarını biraz olsun gevşetme yönünde karar aldı. Bu kararların başında taksit sayılarını artırmak, borç yapılandırmalarında uzun vade ve konut kredilerinde % 80'lere varan oranlarda kredi imkanları geliyor.

2013 Mayıs sonunda başlayan 2014 ve 2015 yıllarında da çok zor ve fırtınalı dönem geçiren Türkiye 15 Temmuz Darbe girişimi ve terör saldırılarıyla yukarıda bahsettiğim küresel savaşın içerisinde bil fiil bulunmaktadır. BM genel kurul toplantısı için ABD'de bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve beraberindeki heyet üst düzey ABD'li yatırımcılarla yuvarlak masa toplantısına katıldı. Toplantıya katılan yatırımcıları incelediğimizde küresel sermaye sahiplerinin olduğunu söyleyebiliriz. Toplantı gizli olduğu için detayları bilinmemekle birlikte kanaatim o ki; Cumhurbaşkanı Erdoğan istediklerini vermemiş olmalı ki 15 Temmuz darbe girişiminin etkilerinin bittiğini açıklayan Moody's bu açıklamasından 2 gün sonra apar topar Türkiye'nin kredi notunu düşürdü.

Türkiye'nin son yıllarda artan gücünü gören, "Fırat Kalkanı" harekatıyla kurdukları oyunları bozulanlar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın harekatın rotasıyla ilgili "Nereye kadar giderse oraya kadar gidilecek" sözleri sonrasında Türkiye ile pazarlık yapma yarışına girdiler. Özellikle OBOR projesi ve enerji ticaret yollarının kalbinde bulunan Türkiye'ye gerek G20 toplantısında gerekse BM toplantısında gösterilen ilgi basın ve medyaya çok net bir şekilde yansıdı.