Yahudilik-Masonluk münasebeti (82)

Voltaire Locası’ndaki vâdin gerçekleşmesine yardım eden bir başka Mason Devlet adamı: Aristide Briand

III. Cumhûriyet devrinin târihinde, Crémieux, Gambetta, Jules Ferry, Paul Doumer gibi derin iz bırakan bir siyâsetci de, Aristide Briand (Nantes, 28.3.1862 – Pâris, 7.3.1932) idi. Sosyalist hareketinin mühim bir lideri olduğu gibi Laiklik mücâdelesinin de önde gelen bir ismiydi. Kilise ile Devleti birbirinden ayıran 1905 Kânûnu onun ismiyle berâber anılıyor. Millet Meclisi’nde 30 sene (1902 – 1932) Loire ve Loire-Inférieure vilâyetlerinin Meb’ûsluğunu yaptı. III. Cumhûriyet’in kısa ömürlü istikrârsız hükûmetlerine, uzun seneler, Başvekîl veyâ İcrâ Vekîli sıfatıyle dâhil oldu: 11 def’a İcrâ Vekîlleri Hey’eti Reîsliği (dîğer tâbirle, Başvekîllik) ve 26 def’a muhtelif İcrâ (Maârif, Diyânet İşleri, Adliye, Hâriciye) Vekîllikleri… (https://fr.wikipedia.org/wiki/Aristide_Briand; https://maitron.fr/spip.php?article140550; 17.9.2024)

Beynelmilel sâhada ise, bilhassa üç faâliyeti dikkat çekiyor: Cem’iyet-i Akvâm’a verdiği destek, Almanya’yle tekrâr dostluğu têsîs için yürüttüğü müzâkereler netîcesinde akdedilen 1925 Locarno Îtilâfnâmesi (ki, bu sebeble, mevkidaşı Gustav Stresemann’la berâber 1926 Nobel Sulh Mükâfâtı hâmilidir) ve Kemalist Hükûmetin resmen tanınması ve Türkiye’yle ayrı bir sulh muâhedesi mânâsına gelen 20 Ekim 1921 Ankara Îtilâfnâmesi…

Briand, asıl mesleği avukatlık olmakla berâber gazetecilik de yaptı. Hem bu meslekî birikimi, hem de hitâbet kâbiliyeti, siyâsetteki muvaffakıyetinin mühim âmillerindendir. Lakin kimse tek başına fazla bir kıymet ifâde etmez; ancak arkasında teşkîlâtlı kuvvet bulunan insanlar gâyeleri istikâmetinde büyük muvaffakıyetler elde edebilirler. Briand da, hem mensûbu olduğu Sosyalist hareketinin bâzı teşkîlatları, hem de Siyonizm ve Masonluk tarafından destekleniyordu.

Meşrik-ı Âzam Locaları ve Merkezi; Mustafa Kemâl’in nüfûzu altına giren Millî Mücâdele, Kemalist hareketi ve 1919’dan îtibâren inşâ edilmekte olan Laik, Totaliter, Kemalist Devlet hakkında nasıl bir siyâset karârlaştırmıştı? Buna dâir Loca kayıdlarına sâhib değiliz. Celil Layiktez, Fransa Millî Kütübhânesi’ndeki Mason Arşivini tedkîk ederken bu husûsta pek çok vesîkaya ulaşmış olmalıdır. Lâkin bunları ifşâ etmiyorlar. Layiktez, mezkûr Mason Arşivi’nden topladığı Türkiye’yle alâkalı vesîkaları mikrofilm hâlinde getirmiş, Hür ve Kabûl Edilmiş Masonlar Büyük Locası’nın Arşivine teslîm etmişti. O vesîkaları tedkîk etmelerine imkân verilecek araştırmacıların târihimizin karanlıkta kalmış birçok hâdisesini aydınlatacak mufassal mâlûmâta ulaşmaları, pek muhtemeldir.

Mâmâfih, biz, o vesîkalardan mahrûm bulunsak dahi, bir taraftan elimizdeki mahdûd vesîkalar, dîğer taraftan hâdiselerin seyri ve Kemalist kadroların ve Fransız Hükûmetlerinin yapısı üzerinde teemmül edince, Localarda ve işbirliği hâlinde oldukları Siyonist mahfillerinde ne gibi karârlar alındığını anlıyabiliyoruz. En azından, tâkîb edilen siyâseti ana hatlarıyle kavradığımızı zannediyor ve burada bunları ifâde ediyoruz. Muhâkeme yürütürken, meselâ, Kemalist Ekiple irtibât hâlindeki Fransız Hükûmetlerinin şu husûsiyetini dâimâ göz önünde bulunduruyoruz:

20 Ekim 1921 Îtilâfnâmesine götüren vetîrede ilk adım, 7 Aralık 1919’da, Sivas’ta, Mustafa Kemâl - François Georges-Picot görüşmesiydi. Osmanlı İmparatorluğu’nu paylaşmıya mâtûf Cambon – Grey Mutâbakatının müzâkerecisi ve o esnâda Sûriye Yüksek Âmiri olan Georges-Picot’yu gönderen, Farmason Hâriciye Vekîli Stephen Pichon idi. Pichon’un Âzâsı olduğu 2. Georges Clemenceau Hükûmetinde (16.11.1917 – 20.1.1920), Pichon dâhil 9 Vekîl ve 2 Müsteşâr Farmasondu…

Mayıs 1920’de, Cenûbî-Şarkî Anadolu Cephesinde, Mustafa Kemâl’in riyâsetindeki Ankara Hükûmetiyle 20 günlük mütâreke imzâlıyan 2. Alexandre Millerand Hükûmetinde (18.2 – 24.9.1920) Farmason ve Yahûdi asıllı Millerand, hem İcrâ Vekîlleri Hey’eti Reîsliğini, hem de Hâriciye Vekîlliğini deruhde ediyordu ve Hükûmetinde, kendisiyle berâber 8 Farmason Vekîl ve bir Farmason Müsteşâr mevcûddu.

27 Şubat – 12 Mart 1921 Londra Konferansı’nda Kemalist Hükûmetle müzâkerede bulunup sulh şartları hakkında mutâbık kalan, ayrıca Haziran 1921 ve Eylûl - Ekim 1921’de, Farmason ve Sâbık İcrâ Vekîli Franklin-Bouillon’u Ankara’ya gönderen 7. Aristide Briand Hükûmetinde, İcrâ Vekîlleri Hey’eti Reîsi ve Hâriciye Vekîli Aristide Briand ve Mâliye Vekîli Paul Doumer’le berâber 4 Mason Vekîl ve 4 Mason Müsteşâr vardı. Bu Hükûmetin iş başında olduğu zamân, Alexandre Millerand da Cumhûr Reîsiydi. İşbu Meşrik-ı Âzam Hükûmetinin Elçisi Franklin-Bouillon, daha ilk görüşmelerinde Ankara’daki Birâderleriyle mutâbık kalmış, onlarla ahbâblık etmiş ve müteâkiben, Hükûmeti nâmına 20 Ekim 1921 Ankara Îtilâfnâmesine imzâ atan da o olmuştu… (Bu bilgileri, husûsen, -çok titiz bir araştırmacı olan- Henry Coston’un -1970’te neşredilmiş- La Franc-Maçonnerie au Parlement kitabına borcluyuz. Bunları, erişebildiğimiz birçok Mason kaynağındaki bilgilerle mukâyese ettiğimizde, hepsinin teeyyüd ettiğini görüyoruz.)

Osmanlı İmparatorluğu’nun tasfiyesine ve Anadolu’yle mahdûd Kemalist Totaliter Devletin inşâsına götüren vetîrenin tâ 1900’lü senelerde Selânik Localarında başladığını ve Meşrik-ı Âzamlar ve arkalarındaki Siyonist Emperyalizmi tarafından pek mâhirâne tesbît edilmiş bir stratejiye muvâfık olarak onlar nâmına muvaffakıyetle netîcelendiğini anlamak için buraya kadar dikkati çekdiğimiz vâkıalar, ortaya koyduğumuz delîl ve vesîkalar kâfî değil mi? Bununla berâber, bunlara başka vâkıalar, başka delîller ilâve etmekden hâlî kalmıyacağız…

Aristide Briand Mason değil miydi?

Henry Coston, yukarıda bir def’a daha bahis mevzûu ettiğimiz kitabında (1970: 94), kendisi de Mason olan Loire-Inférieure Meb’ûsu ve Nantes Belediye Reîsi Auguste Pageot’nun, 1910’da Ancenis’de basılmış Notes sur la franc-maçonnerie dans la Loire-Inférieure isimli kitabında, aynı vilâyetin bir başka Meb’ûsu olan Aristide Briand’ın Masonluğa intisâbı hakkında tafsîlât bulunduğunu kaydediyor.

Yukarıda Farmasonlar isimli kitabından iktibâs yaptığımız Le Monde gazetesinin muharrirlerinden Alain Guichard’ın Fransa Meşrik-ı Âzamı’nın 200. Seneidevriyesi münâsebetiyle neşrettiği makâlede de aynı bilgi bulunuyor. Lâkin târih kitabları müellifi Henri Castex, 4 Ağustos 1973 târihli Le Monde’a (4.8.1973) gönderdiği bir mektubda, Briand’ın Mason olarak zikredilmesine îtirâz ediyor; Coston’un istinâd ettiği –“Paix et Union et Mars et les Arts réunis” Locası’nın müntesibi- Pageot’nun kitabını delîl göstererek, Briand’ın Le Trait d’Union Locası’na kabûl edildiğini, fakat onun, 8 Temmuz 1887’de Loca’da icrâ edilecek tekrîs âyinine iştirâk etmediği için Mason kabûl edilemiyeceğini ileri sürüyor…

Alain Guichard ise, “Fransa Meşrik-ı Âzamı Hârice Açılma Encümeni” tarafından 1973’te neşredilen bir risâlede Briand’ın “meşhûr Farmasonlar” arasında zikredilmiş olmasına istinâd ediyor. Bu risâlede (s. 24), Briand’ın Saint-Nazaire’deki Le Trait d’Union Locası’nda tekrîs edildiği ve Les Chevaliers du Travail Locası’na intisâb ettiği kaydedilmiştir. (Briand fut initié à la loge “Le Trait d'union” de Saint-Nazaire et “affilié” à la loge “Les Chevaliers du travail”.) (Le Monde, 4.8.1973; (https://www.lemonde.fr/archives/article/1973/08/04... 17.9.2024)

Meşrik-ı Âzam’dan elde edilen bu bilgi, herhâlde daha mûteberdir: Briand, en azından Meşrik-ı Âzam câmiasında Mason olarak kabûl edilmese, Les Chevaliers du Travail (Emeğin Şövalyeleri) Locası’na intisâb edemezdi. Vâkıa, Henri Castex, bu “Masonumsu Derneğin (association paramaçonnique)”, “muntazam bir Loca olmadığını (pas une obédience maçonnique)” iddiâ ediyor… Hâlbuki Meşrik-ı Âzam’ın onu kendine tâbi bir “Loca” ve Briand’ı da kendi Câmiasının bir mensûbu olarak kabûl etmesi, onları bu sıfatla anmak için kâfîdir.

Kezâ, Fransa Meşrik-ı Âzamı’nın idârecilerinden ve Orléans’daki Etienne Dolet Locası’nın Sâbık Üstâd-ı Muhteremi Gilles Kounowski de, bu Locanın 120. seneidevriyesi münâsebetiyle Jean-Paul Briand’a verdiği mülâkatta, Aristide Briand’ı, Fransa’nın siyâsî hayâtında ehemmiyetli rol oynamış meşhûr Masonlara misâl olarak zikrediyor: “Fakat günümüz Fransa’sındaki Mason têsîri, XIX. asrın Jules Ferry, Aristide Briand, Jean Jaurès gibi meşhûr Masonlarının icrâ ettiği büyük têsîrin aksine, çok daha az göze çarpıyor. (Mais, contrairement à l’influence qu’avaient pu avoir des franc-maçons célèbres du XIXème siècle comme Jules Ferry, Aristide Briand, Jean Jaurès, la présence maçonnique est beaucoup moins marquée aujourd’hui.) (Jean-Paul Briand, “La Loge maçonnique Etienne Dolet ouvre son temple”, 16.10.2022; https://www.magcentre.fr/240771-la-loge-maconnique... 17.9.2024)

Dîğer taraftan, Briand, -Edouard Herriot, Anatole France, v.s. ile berâber- Masonluğun “hâricî âlem”deki bir uzantısı olan Millî Hür Fikirliler Derneği (Association nationale des libres penseurs) Âzâsıydı… Hâlbuki Fransız Hür Fikir Federasyonu’nun nâşiriefkârı Federe Grup ve Âzâların Aylık Haberleşme Bülteni’nin (Bulletin mensuel de correspondance des groupes et adhérents fédérés de la Fédération française de la libre pensée) Mart 1894 sayısında, Hür Fikir cereyânı ile Farmasonluk arasındaki münâsebet, kuvvetle vurgulanmıştı: “Farmasonluk ve Hür Fikir, aynı ordunun aynı düşman kalesine hücûm eden iki fırkası gibi birbirine hiç ayrılmıyacak şekilde sımsıkı kenetlenmiştir. (La franc-maçonnerie et la libre pensée sont indissolublement liées l’une à l’autre à la façon de deux corps de la même armée s’élançant ensemble à l’assaut de la même forteresse ennemie.)” (Jacqueline Lalouette, “Francs-maçons et libres penseurs”, Humanisme, 2007/2-277: 55-57; https://shs.cairn.info/revue-humanisme-2007-2-page... 17.9.2024)

Kaldı ki Aristide Briand, emsâl gösterilebilecek derecede Mason zihniyetiyle yoğrulmuş ve bütün siyâsî kariyeri zarfında bu zihniyete uygun şekilde faâliyet göstermiş bir siyâsetciydi. Metafizik akîdesi bakımından, Meşrik-ı Âzam mensûbları arasında umûmiyetle cârî olduğu vechiyle, Ateistti… Bir Jules Ferry derecesinde Laiklik Dâvâsının bir militanıydı ve Fransa’nın siyâsî rejiminin pek mühim bir dönemeci olan 1905 Kilise ile Devletin Birbirinden Ayrılmasına Dâir Kânûn, en başta onun gayretleriyle çıkarılmıştı... Masonluğun (arkasındaki Siyonizmle berâber) dünyâya kendilerine göre bir nizâm vermek gâyesiyle têsîs etmiş olduğu ve kuvvetle desteklediği Cem’iyet-i Akvâm’ın (Société des Nations –SDN-) en harâretli müdâfilerinden biri de oydu… Avrupa Birliği tarafdârıydı ve bu uğurda bir hayli faâliyet gösterdi… Osmanlı İmparatorluğu’nun -paylaşılarak ve Anadolu’yle mahdûd Laik ve Avrupacı bir Devlet kurularak- tasfiye edilmesi siyâsetinin başlıca tâkîbcilerindendi… İlh…

Mustafa Kemâl’in Aristide Briand’a iltifâtkâr mektubu

Fransa’yle, -Ankara Hükûmetinin tanınması mânâsına gelen ve Osmanlı’nın tasfiyesiyle berâber Laik-Avrupacı yeni Rejimin yolunu açan- 20 Ekim 1921 Ankara Îtilâfnâmesi imzâlanınca, Mustafa Kemâl, Fransa’nın Farmason Başvekîli ve Hâriciye Vekîli Aristide Briand’a hitâben, bu husûsları da îmâ ederek, duyduğu büyük memnûniyeti ifâde eden iltifâtkâr bir mektub kaleme aldı. 23 Aralık 1921 târihli bu mektub, şöyle başlıyor:

“Ekselans (Excellence),

“Zât-ı Âlîlerinin vasfımümeyyizleri olan basîret ve yüksek vatanperverlik hasletleri sâyesinde, Fransa ile Türkiye arasındaki münâsebetlerde cârî olan anormal hâl, imzâlamış olduğumuz Ankara Îtilâfnâmesi ile, her iki memleketin de büyük menfâatine olarak nihâyete ermiş bulunuyor. İki memleket arasında tekrâr dostluk münâsebetlerinin têsîsi, son senelerdeki siyâsî çalkantılara ve istenmiyen üzücü hâdiselere rağmen Türklerin Fransa’ya karşı beslemiye devâm ettikleri hislerin bir tezâhürü olarak, umûmî bir sevincle karşılandı. Hâssaten Büyük Millet Meclisi, bu dostluk delîlinin yüksek kıymetini ve doğuracağı müsbet netîceleri takdîr ediyor, bu vesîkaya istinâden pek büyük ümîdler besliyor ve onun, her iki memleketin münâsebetlerini geliştireceğinden şüphe etmiyor. İlh… (Grâce à la claire vision et le haut patriotisme qui caractérisent Votre Excellence, l’état anormal dans les relations de la France et de la Turquie vient de prendre fin par la conclusion de l’Accord d’Angora, au plus grand avantage des deux Pays. Étant donné les sentiments que les Turcs n’ont cessé de nourrir à l’égard de la France malgré les bouleversements politiques de ces dernières années, évènements qu’ils déplorent du reste, le rétablissement de ces relations d’amitié entre les deux Pays fut accueilli avec une joie générale. La Grande Assemblée Nationale, en particulier, appréciant à sa haute valeur cette preuve d’amitié, et consciente de sa portée réelle, fonde les plus grands espoirs sur cet instrument, et ne doute pas qu’il aura le plus heureux effet sur les relations des deux Pays.)”

(https://www.aa.com.tr/fr/politique/l-accord-d-anka... (17.9.2024)

Mustafa Kemâl’in Aristide Briand’a hitâben kaleme aldığı 23 Aralık 1921 târihli iltifâtkâr mektubun Anadolu Ajansı tarafından Fransa Büyük Elçiliği’nin İnternet Sitesinden nakledilen fotoğrafları…

***