Ya Kur Sabitlensin Ya da Tl'ye Geçilsin
Türkiye'de toplam 401 tane alışveriş merkezi bulunuyor. Bu AVM'lerdeki kiralanabilir ticari alan ise 12.2 milyon metrekare. Malumunuz bir süredir dövizdeki istikrarsız yükseliş özellikle ticaretini dövizle yapanlara olumsuz olarak yansıdı. Bu durumdan en çok etkilenenlerin başında AVM'lerde kiracı olan markalar geliyor. Çünkü ülkemizdeki AVM'lerin neredeyse tamamı dövizle markalara kiraya veriliyor.
Türkiye'nin son 12 aylık toplam ihracatı yüzde 10,7 artarak 161,1 milyar dolara ulaştı. Hizmet ihracatının payı 40 milyar dolar civarında. Hizmet ihracatının temel unsuru ise markalarımızdır. Eğer markanız yoksa ihraç ettiğiniz 1 liralık malı yurt dışından yabancı bir marka adı altında 5 liraya ithal edersiniz. Bu da cari açığımızı arttıracaktır. Bu bakımdan marka yaratmak son derece önemli. Bir Türk şirketinin önce ülkemizde daha sonra da dünyada rekabet edebilecek bir marka haline gelebilmesi açısından AVM'ler büyük rol oynuyor.
Bu konuyla ilgili olarak geçtiğimiz hafta UFRAD Franchising Derneği bir basın toplantısı düzenledi.
200'ü aşan uluslararası statüye sahip güçlü firmayı çatısı altında toplayan UFRAD Genel Başkanı Dr. Mustafa Aydın; 'AVM'lerin içinde bulunduğumuz ekonomik durumda markalarımıza destek olmaları şarttır. Eğer kiralarda 'TL'ye dönüş veya kur sabitlemesini' yakın zamanda görmezsek kaybeden sadece markalarımız değil AVM'ler de olacaktır. Birbirimize destek olmamız, birlikte hareket etmemiz halinde ancak bu zor günleri atlatabiliriz. Tüm AVM'leri vakit kaybetmeden çözüm üretmeye davet ediyoruz' dedi.
Piyasalarda kur artışından dolayı oluşan güvensizlik ve düşen tüketici gücüne karşı markaların ve AVM'lerin birlikte hareket etmeleri ve destek olmaları gerektiğini vurgulayan Genel Başkan Aydın; 'AVM'lerde dolar olarak alınan kiralarda TL'ye dönüş talep ediyoruz. Aksi halde AVM'lerdeki çok sayıda mağazamız bir bir kapanacak. Bu durum dolayısıyla binlerce kişinin de işsiz kalması ve uluslararası ekonomik pazarlarda ülkemizi temsil edecek markalarımızın zayıflamasına hatta yok olmasına neden olacaktır" diye konuştu.
Dövizdeki artışın yanı sıra kira sözleşmelerinde yer alan yıllık yüzde 5 ila 10 arasındaki kira zammı da markaları bir hayli zor durumda bırakıyor.
Sunumda dile getirilen bir diğer rahatsızlık da AVM yönetiminin bazı markaları kayırmasıydı. Buna pek katılmıyorum. Çünkü tüketicileri AVM'ye belirli markalar çekiyor. İçinde barındırdığı markalar özellikle yeni açılmış AVM'nin hitap ettiği hedef kitlesi konusunda tüketicilere fikir veriyor.
Son olarak bir hususa daha değinelim. Türkiye'de e-ticaretin toplam perakendeden aldığı pay %3.5 seviyesinde. Bu rakam oldukça düşük. Bildiğiniz gibi e-ticarette mağaza kirası, personel maaşı, depo masrafı gibi kalemler yok. Buna rağmen pek çok marka online alışverişe açık değil. Markaları bir arada toplayan güvenilir siteler de çok az. Bu atıl mecra biraz daha etkin kullanılsa kuşkusuz AVM'lerdeki mağaza kiraları makul düzeye gelecektir.