Ya güzel ahlak ya cehennem
Bir insan, nefsini terbiye edip güzel ahlakı şiar edinmediği sürece asla başkalarının sorununu kendi sorunu gibi göremez. Kendi nefsini ateşin içine sokmayan, ateşte yananın haline nasıl varabilsin, nasıl anlasın?
Bazı insanlar, her sorunda olduğu gibi kötü ahlak sorunun tam ortasında yaşarlar. Bazıları yanı başında, bazıları belirli bir mesafede, bazıları da çok çok uzağında yaşarlar. Kötü ahlak ateşi, herkesi etkiliyor. Ama birilerini cayır cayır yakarken, diğerlerini belki biraz terletiyor. Şimdi nasıl olacak da aynı gayreti gösterip güzel ahlak birliği oluşturup kötü ahlak sorununu çözecekler?
Kötü ahlak ateşi ne zaman bütün insanları kuşatır, o zaman herkes avaz avaz bağırmaya başlar. Söylenecek tek söz vardır: “Siz bir gemideydiniz. Gemi su alıyordu, alt kattakiler suda boğulurken, siz yukarıdakiler ya kahkahadan ya da yemekten boğuluyordunuz. Ne zaman ki üst kat da sulara gömülmeye başladı, avazınız çıktığı kadar bağırmaya başladınız.”
İnsanlığını, güzel ahlakını alt katlarda bırakıp nefsini üstte tutanlar, kötü ahlak ve kötü ahlaklıların yaptığı çirkin işlerin neticesinde sıranın kendisine geleceğini hiç mi düşünmemişlerdir?
Elbette ki düşünmemişlerdir. Belki de hiç düşünmeyecekler. Ancak kötü ahlak ve kötü ahlaklıların yaptıkları; insanı, milleti ve devleti er ya da geç bir yangınla baş başa bırakacağı aşikârdır. Ülkeyi adeta bir cehennem yerine çevireceği kaçınılmaz bir sondur.
İnsan, millet ve devlet, ateşin cayır cayır yakacağı bir yangın yerine dönse üst katta olsan ne olur alt katta olsan ne olur? Ülke cehennem yerine döndükten sonra iktidarda olsan ne olur muhalefette olsan ne olur?
İnsan ve insanlık, bir bütündür. Güzel ahlak ve güzel ameller bir bütündür. İnsan olamadıktan sonra insanlık yaşatılamaz. Güzel ahlak sahibi olamadıktan sonra güzel ameller yaşatılamaz.
İnsanlık ve güzel ameller, mutlak olarak ortak niyet, ortak akıl, ortak gayretle yaşatılır. İktidar ve muhalefetin ortak iradesi, toplumun ortak çabası ile yaşatılır. Zorluğa talip olmakla yaşatılır. Bir insanın kötü ahlak sorunu; insanlık sorunu olarak görülmedikçe, güzel ameller sorunu olarak görülmedikçe ne insan yaşar, ne insanlık yaşar. Ne ahlak yaşar ne güzel ameller yaşar. Yüksek ahlak, güzel ahlak böyle anlaşılmalı, böyle yaşanmalıdır.
Zorluk, kıymet bilmektir. Güzel ahlakın kıymetini bilen insan başka bir insana, millete ve devlete nasıl zarar verebilir, nasıl kötülük düşünebilir?
Zorluk, başlı başına bir nefs terbiyesidir, güzel ahlak sahibi olma gayretidir. Nefs terbiyesi olan, güzel ahlak sahibi olan nasıl kötü olabilir?
Bu akıl ile dünyayı, cennet veya cehennem yerine çeviren insandır. Bu ahlak ile dünyayı yaşanabilir veya yaşanmaz hale getiren insandır. Ne bitkiler ne hayvanlar ne de bir başka canlı bu işe karar verebilir veya bu hale getirebilir. Dünya ve hatta dünya dışı uzay hakkında söz sahibi olan sadece insandır.
Bu yüzden insan ya güzel ahlak sahibi olacak adeta ülkesini ve dünyayı yeryüzü cenneti yapacaktır. Ya da kötü ahlak sahibi olacak ülkesini ve dünyayı cehennem yerine çevirecektir.
Ülke ve dünya, kötü ahlaklılarla değil güzel ahlak yaşayan insanlarla sükûn bulacak, orta yol dengesine kavuşacaktır. Unutulmamalıdır ki nebat da hayvanat da dağ taş da güzel ahlakını yaşayan bu insanları beklemektedir.
