Vadide saklı şehir: BİTLİS
Şehirlerde insanlar gibidir. Doğar, büyür ve ölürler. Her birinin kalbi vardır adeta atar. Şehrin içinde gezerken hissedersiniz o atışları. Caddelerinde, sokaklarında ve meydanlarında o şehrin kimliğini görürsünüz. Tarihten gelen sesleri duyarsınız. Birçok gizemi saklarlar içlerinde. Sırları, duyguları, sevinçleri, kederleri vardır onların.
İçinde sakladığı değerlerle eş değerdir şehirler. Bir kitap gibi tarihi okursunuz gezerken. Kimi zaman hüzünlenir, kimi zaman neşelenirsiniz. Ne yaşanmışlıklar vardır içinde şehirlerin. İçinde yaşayanlardan çok göç edenlerin hatıralarıyla doludur her yanı. Camilerinden dualar yükselir. Kalelerinde kan izleri saklıdır. Kiliselerinden ahlar duyarsın. Müzeleri yaşayan tarihtir. Saat kuleleri zamanı bir gergef gibi işler. Irmakları geçmişten geleceğe akar. Mağaraların tavanlarından sabır damlar.
İçinde yaşayanlar bunlardan habersiz gezerler sokaklarında. Günün keşmekeşliği görmelerine engeldir bu güzellikleri. Yanı başlarındaki değerlerin farkında değillerdir çoğu kez. Görmek için o bilinçle bakmak lazım şehre. O bilinçle seyretmek lazım akıp giden zamanı. O bilinçle okumak lazım tarihi.
Geçen hafta konferans için Bitlis’e düştü yolumuz. Daha önce birkaç defa gittiğim bu şehri bu kez daha bir farklı gördüm. Bu şehre ait hafızamdaki birikmiş duyguları son gözlemlerimle aktarmak istedim. Her köşesi ayrı bir değer olan Anadolu’yu gezmek ayrı bir huzur, anlatmak ise ayrı bir haz. Adeta o şehri tarihe işliyorsunuz yazdıklarınızla. Önce Muş havaalanına indik ve karayolu ile Bitlis’e geçtik.
Kaleleri ve Türk İslam eserleriyle bilinen, güneyden Siirt, batıdan Muş, kuzeyden Ağrı illeri ve doğudan Van gölünün çevrelediği, adeta vadi içinde saklanmış bir şehirdir Bitlis.
Bitlis’te denizin ferahlığını yaşarsın Van Gölü çevresinde. Yerkürenin sıcaklığı Nemrut Dağı Krater göllerinde saklıdır. Bulutlarla karların öpüştüğü zirvedir Süphân Dağı. Açık hava müzesidir Ahlat. Savaşın yankılarını duyarsın Selçuklu mezarlığında. Göğe doğru haykıran tarihtir kümbetler. Şehri hala korumakta Bitlis Kalesi. İhlasiye Medresesinden mollalar dağılmakta şehrin dört bir yanına. Rengarenk kuşlar ötüşmekte Ahlat bahçelerinde. Kavimlerin ayak seslerini duyarsın Ahlat sokaklarında. Beş minareyi ararsın Bitlis semalarında. Malazgirt zaferini hissedersin yolların ayrımında. Abdurrahman Gazi Hz. Ömer’in fermanını saklamakta sinesinde. Doğu-Batı kardeşliğini yaşarsın Feyzullah-ı Ensari Hazretlerinin Türbesinde. Anadolu insanının sıcaklığını duyarsın Güroymak kahvehanelerinde. Olgunluk ve fazilet timsalidir Muhammed Küfrevi Hazretleri. El-Aman hanında duvarlarda saklıdır yolcuların özlemleri. Tatvan’da Van Gölü’nü kucaklarsın bütün haşmetiyle. Adilcevaz yol vermez sana misafirperverliğini göstermeden. Manevi havanın zirvesini yaşarsın tarihi camilerin saflarında. Kaplıcalarında şifa bulursun onulmaz dertlerine. Temizlik İmandandır prensibini haykırır hamamlar. Ebedi hayatı hatırlatır türbeler. Köprüleri tarihle bu günü birleştirir adeta. Geleneksel farklılıkları yaşarsın toy denen düğünlerinde. İlmek ilmek tarih dokunmuştur kilimlerinde. Dürüstlüğün ve kahramanlığın timsalidir kartal başlı bastonlar. Hizan fındığını yiyince bir başka kuvvet hissedersin kendinde. Adilcevaz cevizi vitamin deposudur. Küp peyniri olmadan varılmaz kahvaltının zevkine. Alınterine dokunursun el sanatlarında. Büryan kebabı tatlı bir çekişmedir Siirt’le arasında. Avşor çorbası ısıtır içini sabahları. Mutki karakovan balı dermandır birçok derde. Tarih ile doğanın kucak kucağa uyumunu seyredersin Şerifbey tepesinden.
Bütün bunlarla birlikte modernliğin öncülüğünü görürsün şehrin içinde. Hükümetten memnuniyetini okursun vatandaşın gözlerinden. Terör korkusu olmadan halay çekersin dağların yamaçlarında. Halk ile diz dizedir yöneticileri. Seçilmişler her an yanlarındadır seçenlerin. Eski ile yeninin karşılıklı uyumunu görürsün şehrin silüetinde. Üniversitesi, hastanesi, yolları ve onlarca yeni yatırımı, hükümetin çalışmalarının birer aynasıdır eski şehrin yeni yüzünde.
İki günlük konferans ve ziyaretten sonra heybemiz tarih, vefa, kültür, dost ve daha onlarca güzellik ile dolu bir şekilde geri döndük.
