​Uzak Bir Esinti; İkindiyazıları

Haneme tecrübeli ve ağırbaşlı bir misafir edasıyla giren İkindi Yazıları’nı bu köşede de ağırlamak ne zamandır aklımdaydı. Dönemler kadar yazarların muhtelif zamanlarda kaleme aldığı metinler ve o güne oranla kat ettiği mesafeler daima dikkatimi çeker.Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin kültür yayınları serisine kazandırdığı; genel koordinatörlüğünü Duran Doğan’ın, yayına hazırlanmasını Duran Boz’un üstlendiği İkindi Yazıları’nın tıpkıbasımı Şubat 2021’de yapılmış. Elimdeki nüsha çalışmanın ikinci baskısı.

Mümtaz bir hizmetin ürünü olan İkindi Yazıları’nın tıpkıbasımı Nisan 1985’ten Ekim 1994’e dek yayımlanmış dergilerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş. Belediye Başkanımız Hayrettin Güngör “İkindi Yazıları’nın Tıpkıbasımı Üzerine” başlıklı giriş yazısında sanatın ve edebiyatın “tarihsel olanla yaşanılan ânın aynı potada kaynaşmasına imkân hazırladığını” belirterek geçmişte ortaya konulan güzel örneklerin yeniden gün yüzüne çıkarılmasının zorunluluk olduğunu vurguluyor. Nedim Ali, Yunus Develi, Şaban Abak, Mevlâna İdris, Kemal Sayar, Fikri Özçelikçi, Adem Turan gibi pek çok yazarın edebiyat dünyasına girmesinin ve sesini duyurmasının zemini olan 131 sayılık derginin ekonomik güçlüklere rağmen Andırın gibi bir ilçede çıkışının sosyolojik olarak araştırılmayı, akademik çalışmalara konu edilmeyi hak ettiğini ifade ediyor.

“Anadolu Edebiyat Dergiciliği Bağlamında İkindi Yazıları” adlı kapsamlı bir metin kaleme alan Duran Boz ise dergilerin sanat hayatına katkılarından bahsettikten sonra “sanat ve edebiyatın köklerine tanıklık ettiğini” söylediği dergi isimlerini zikrediyor. Bunun yanında internet ortamında yayın hayatını sürdüren dergilere de temas ediyor. “İnsan ruhunun kemireni merkezsizlikten” merkeze, “zamanın hışmına uğramamak için zamanın ruhunu okuma” çabasına varan bu yazı “sessizleşen insanın sesi ve sözsüzleşen insanın sözü” olarak yorumlanan dergilerden hareketle Anadolu ruhunu diri tutan Anadolu dergilerine gidiyor. Oradan da Maraş’ın kadim tarihimizdeki edebî önemine değinerek Anadolu dergiciliğinin orijinal bir örneği olarak M. Ali Zengin’in taşra imkânları ile çıkardığı İkindi Yazıları’na ulaşıyor.Yazıda yayının ortam ve şartları, dergi üzerine yapılmış yorumlar, derginin ismini bulma noktasındaki arayışlar, dergide yer alan usta yazarları ve çevirileri değerlendiriliyor.Metin 57. sayıdan itibaren birleşik yazılan ve müstakil yayımlanan İkindi Yazıları’nın serüvenini adım adım takip eden bir belge niteliği taşıyor.

İlk sayısı ile 23 Nisan 1985 tarihli Andırın Postası gazetesinde yer aldığını öğrendiğimizİkindi Yazıları, yayına hazırlanan tıpkıbasımında da gazete içinde karşımıza çıkıyor. “MenengiçKahvesi”nden “K sayfası”na, “Kuşluk”tan “Oda Sohbetleri”ne ve oradan övülmüş bir vakti de içine alan “İkindi Yazıları”nın hikâyesine dokunuyoruz bu ilk sayıda. Nedim Ali’den başlayarak M. İdris Zengin, Ömer Erdem gibi isimlerle sıklıkla karşılaştığımız ve şiirin ağırlıkta olduğunu fark ettiğimiz dergide denemeler, özlü sözler, bugün “küçürek öykü” sınıfına dâhil edilebilecek günlükler okuyoruz. 27. sayıda eklenilen “ikinci dönem” ibaresiyle dergiye Merhum Rasim Özdenören, İhsan Deniz, Yunus Develi, Arif Ay, Atıf Bedir, Şaban Abak gibi günümüz usta kalemleri de girmeye başlıyor ve dergideki röportajların, öykülerin, kitap tanıtımları ile farklı denemelerin arttığı gözlemleniyor.

İkindi Yazıları’nınAndırın Postası içinde başlayan serüveni, derginin toplu okunmasına imkân tanınmasıyla bir gelişim ve değişimi de gözler önüne serer. Böylece bir yandan dergi içindeki eserleri seyahat eden okur, diğer yandan değişerek gelişime odaklanır. Nitekim Haziran 1987’de yayımlanan 57. sayıdan itibaren gazeteden bağımsız bir yayın olarak yolculuğuna devam eden bu mütevazı ancak yüksek Anadolu dergisinde Latife Tekin, Kemal Sayar, Mustafa Aydoğan, M. Ruhi Şirin, Müştehir Karakaya, Cevdet Karal, Necip Evlice, Mehmet Narlı, Metin Ali K., Gökhan Özcan, Mustafa Özçelik ve günümüzde ağırlığını hissettiren daha pek çok değerli ismin yelpazeyi genişlettikleri fark edilir. Bugün çoğu usta yazarların dergiye kattığı zenginliklere şahit olmak ve derginin mutfağında nasıl piştiklerini fark etme imkânına kavuşmak takdir edilmeli ki değerli bir tecrübe.

İkindiyazıları’nın tıpkıbasımı bana edebiyatımızın yönünü tayin eden pek çok dergi için böyle bir girişimin elzem olduğunu düşündürdü. Bu anlamda her ay evimize gönderilen Yitik Söz, evelâhir, Müşterek gibi süreli yayınlarıyla örnek teşkil eden Kahramanmaraş’ın kültürel ve edebî adımları titizlikle takip edilmeli, model alınmalıdır. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’ne birbirinden kıymetli çalışmaları için teşekkür ediyor, nümune-i imtisal kıymetteki güzelliklerin devamını diliyoruz.

Selam ile.