Üniversite Mezunlarının İstihdamı ve Üniversitelere Yerleştirme Sonuçları\u2026

Yükseköğretime erişimin 1990'lardan hele hele 2008'den sonra kolaylaşması yükseköğretimde okullaşma oranını hızla artırdıu2026

Yükseköğretimde YÖK'ün 2015-2016 verilerine göre ülkemizde 6.689.185 yükseköğretim öğrencisi mevcuttur. Bunun 2.285.406'sı ön lisans, 3.900.601'i lisans, 417.084'ü yüksek lisans ve 86.094'ü doktora düzeyindedir (YÖK, İstatistikler). Buna göre Türkiye'deki yükseköğretim öğrencisinin % 34,2'i ön lisans, % 58,3'ü lisans, % 7,5i lisansüstü öğrencilerden oluşmaktadır.

2011 verilerine göre, Güney Kore, ABD ve Türkiye'nin yükseköğretimde brüt okullaşma oranı sırası ile % 100, 95,3 ve 60,7 civarındadır. Türkiye'de brüt okullaşma oranı 1950'de % 1,3 iken son yıllarda % 75-80'e ulaşmıştır.

Uzun yıllar ortaöğretimdeki öğrencilerin yükseköğretime yeterli oranda kabul edilmediğinden şikayet edilmiştir. Bir süre sonra bu durum dikkate alınarak üniversitenin kapıları büyük ölçüde açılmıştır. Kontenjan artırılmasında mevcut YÖK yönetimini veya siyasetçileri hemen suçlamadan toplumsal talebin bu yönde olduğu hatırlanmalıdır. Sonuçta yükseköğretime erişimin kolaylaşması ile ilgili gelişmeler üniversite mezunlarının istihdam sorununu ortaya çıkarmıştıru2026

ÜNİVERSİTE MEZUNLARININ İSTİHDAM SORUNU

Türkiye'de üniversitelerden ortalama olarak yılda 1 milyon 200 bin öğrenci mezun olmaktadır. Türkiye'nin iş üretme kapasitesi ise 1 milyondan daha azdır. Ülkemizde yıllık istihdam imkanı 700-800 bin kadar olduğu söylenebilir. Dolayısıyla üniversite mezunlarının %20-30'unun işsiz kalması mukadderdir.

2017 yılında genel işsizlik oranı Ocak ayında %13, Nisanda ise %11,3 olarak açıklanmıştır. Üniversite mezunları arasında (genç nüfus) işsizlik oranı ise daha yüksek, %20-25 kadardır.

TBMM tarafından yayımlanan "Türkiye'de Üniversite Mezunu Nüfusun İşgücü Durumu" başlıklı raporda, 2000 yılında 143 bin olan üniversite mezunu işsiz sayısının 2015'te 774 bin olduğu açıklanmıştır.

Ülkemizin 2017 yılında büyüme oranının %5 olacağı tahmin edilmektedir.

Bu verilere göre (arz-talep dengesi) üniversite mezunlarının iş bulma imkanı bazı bölümler için oldukça zordur.

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafında "eğitim istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi" amacıyla hazırlanan raporda alınacak tedbirler arasında "Yükseköğretimde okullaşma oranının yükseltilmesi" temel bir politik araç olarak planlanmıştır. Aynı raporda Türkiye işgücü piyasasının talepleri ile ilgili olarak "Mevcut eğitim sisteminin işgücü piyasası ihtiyaçlarını yeteri kadar karşılayamadığı dau2026" ifade edilmektedir (bk. http://www.uis.gov.tr/uis/UisHakkinda).

Uygulamanın özeti: "Yükseköğretim mezunu birey sayısını artırmak ve mezunların niteliğinin önemli bir sorun olduğundan yakınmaktıru2026" Sorunun çözümü için alınacak önlemler sorunun daha da köpürmesine neden olmaktau2026

Sonuçta istihdam sorunu yaşayan binlerce üniversite mezunuu2026

KISA DÖNEMDE SİSTEM DEĞİŞTİRİLEMEYECEĞİNE GÖREu2026

Üniversite tercih sonuçları belli olmasından sonra YÖK "2017 LYS: Tercihler Kalite ve İstihdam Odaklı" başlığı ile bir açıklamada bulunduu2026

Bir akademisyen olarak LYS sonuçları belli olduktan sonra "Üniversite Tercihleri ve Üniversite Mezunlarının İstihdamına dikkat çekmiştim (bk. http://www.marasmanset.com). YÖK'ün bu açıklaması değerlendirmelerimi teyit etmektediru2026

Tercih döneminde üniversite tercihi yapan adaylara şu önerilerde bulunmuştum:

"Normal bir akademik zekaya sahip bir birey birçok mesleğin eğitimini aldıktan sonra rahatlıkla o mesleği icra edebilir. Gençler mutlaka hayatın gerçeklerini dikkate alarak bir tercih yapmalıdır. Her şeyden önce adaylar 'iş bulabilme imkanı olan' bölümleri tercih etmelidir."

"Arz-talep dengesi dikkate alındığında üniversitelerin bazı bölümlerinden mezun olanların iş bulma imkanı oldukça zordur. Bu nedenle kısa vadede sistemi değiştiremeyeceğimize göre tercihlerin iyi yapılması daha da önem taşımaktadıru2026"

Yerleştirme sonuçları bu vb. öngörüleri destekleyecek şekilde gerçekleşmiştiru2026

YERLEŞTİRMELER BELLİ OLDUu2026

LYS yerleştirme sonuçları 08 Ağustos 2017 tarihinde açıklandı.

Öncelikle üniversitelerin bir bölümüne yerleştirilen kardeşlerimize ve ailelerine başarılarının hayırlı olmasını dilerimu2026

Yerleştirme sonuçları genel bir bakışla şöyleydi:

Bu yıl (2017) toplamda tercih yapma hakkı olan 1.846.874 adaydan 994.766'sı tercih (%53,86) yapmıştır. Geçen yıl (2016) ise toplamda tercih yapma hakkı olan 1.957.626 adaydan 1.370.007'si tercih (%69,98) yapmıştı.

Geçen yıl ile karşılaştırıldığında daha az tercih yapılmıştır. Geçen yıl ile karşılaştırıldığında doluluk oranları lisans programlarında (4 yıllık) %94,31'den, %89,27'ye, önlisans programlarındaki (2 yıllık) ise %91,42'den %62,55'e düşmüştür.

2017 yılı LYS yerleştirme sonuçlarına göre toplam 214.430 kontenjan boş kalmıştır. Boş kontenjanın 163.613'ü önlisans, 50.817'si ise lisans programlarındadır.

YÖK tarafından yapılan açıklamada boş kalan kontenjanlar ile ilgili şu açıklama dikkat çekicidir: "İstihdamda güçlük yaşanan bazı programlarda doluluk oranlarında önemli azalma gözlenmiştir."

YÖK Başkanı sayın Prof. Dr. Yekta Saraç'ın konuyu yakında takip ettiği, geleceğe yönelik politikalar üretilmesinde önemli katkılarının olduğu da bilinmektediru2026

YÖK tarafından yerleştirme sonuçlarının belli olmasında sonra yapılan açıklamada iki husus öne çıkmaktadır:

-Öğrencilerin; 2017'de tercih eden öğrenci sayısında 2016 ile karşılaştırıldığında önemli bir değişiklik olmamasına ve kontenjanlarda artış olmasına rağmen boş kontenjan sayıları 'daha bilinçli ve seçici bir tercih' yaptığını göstermektedir.

-Bu sonuçlar öğrencilerin, sadece yükseköğretime girmeyi değil, mezuniyet sonrasında 'istihdam imkanlarını' da dikkate aldıklarının işaretidir. Yani mezuniyet sonrası istihdam endişesinin olan veya arz ve talep dengesinde güçlük yaşanan programların kontenjanları boş kalmıştır.

Bu sonuçlar normal karşılanmalıdır. İnsan genellikle rasyonel düşünen bir canlıdır. 'Bilinçli ve seçici bir tercih' yapması beklenmelidir. Elbette böyle düşünmeye başladığında 'İstihdam imkanlarını' dikkate alacaktıru2026

KRİZDEN FIRSATLARDA DOĞARu2026

Ek yerleştirme öğrencilerimizin tercih hakkını kullanma sürecinde ikinci bir şanstır. 2017'de lisans ve önlisans programlarında yerleştirme döneminde ve kayıt dönemi içerisinde kayıt yaptırmaması nedeniyle boş kalan kontenjanlar bir yere yerleştirme isteği duyan öğrencilerimize ek yerleştirme döneminde önemli fırsatlar sunabilir.

Toplamda 300 bin kadar boş kontenjan olacağı tahmin edilmektedir. Adayların bu kontenjanları dikkatlice değerlendirerek yıl kaybına uğramadan yerleşmeleri mümkündür. Ancak bir yere yerleşemeyen adayların bunları yakinen takip etmesi gerekir.

Kayıtlar 14 Ağustos 2017 tarihinde başlayacak, 18 Ağustos 2017 tarihinde sona erecektir. Üniversite kayıtlarının ardından üniversiteler tarafında boş kalan kontenjanlar belirlenecek ve ÖSYM LYS ek yerleştirme başvuru sürecini başlatacaktır.

Son söz olarak sorunu (boş kalan kontenjanlar) fırsata (ek yerleştirme ve kendini iyi yetiştirme) çevirmek mümkündür.

Top sizdeu2026

(Bu konuda daha fazla paylaşım (sohbet) için Twitter (@guvencis) veya [email protected] adresleriyle iletişim kurulması mümkündür.)

Not: Milat Gazetesinde eğitim, bilim, tarım başta olmak üzere haftada bir siz sayın okuyucularımla buluşacağım. Bu vesile ile Milat Gazetesi ailesine sağlık ve mutluluklar dilerim.