Twitter ve Whatsapp Ne Yapıyor?

Son dönemde gündemimizde sosyal medya mecralarının sert uygulamaları bulunuyor. Mesajlaşma uygulaması olan Whatsapp özellikle Türkiye’deki kullanıcılarına onaylamaları için gönderdiği sözleşme ile bilgileri Facebook ile paylaşma izni istiyor.

Peki, Whatsapp veri paylaşımını yeni mi başlatıyor?

Hayır!

Facebook, 2014 yılında Whatsapp’ı 19 milyar dolara satın almıştı. 2012 yılında da instagram’ı satın almıştı. Yani hâlihazırda aynı şahsa ait olan bir şirketin verileri diğer şirketi ile paylaşılmaya başlayacak.

Daha öncesinde paylaşılmıyor muydu?

Elbette paylaşılıyordu.

Peki, neden şimdi böyle bir sözleşme onaylatma gereği duydu?

Bu sorunun cevabı 2016 yılında gerçekleşen ABD seçimlerine kadar dayanır. Ama önce bir başka hususa dikkat çekmek istiyorum.

Günümüzde adını sıkça duyduğumuz “yapay zeka” kavramının temelinde veri/data bulunmaktadır. Elinizde ne kadar çok veri varsa ve makine öğrenmesi olarak adlandırılan yapay zekâya ne kadar çok veri yüklenirse o kadar kabiliyetleri artıyor. Yani biz bu ücretsiz olarak kullandığımız uygulamaları ne kadar çok kullanırsak sistemlerine o kadar çok veri yüklemiş oluyoruz. Bu yüklenen veriler arka planda işlenerek üçüncü şahıslar tarafından çıkarları doğrultusunda kullanılmaya başlıyor.

Peki, bu uygulamalar yeni mi başladı?

Hayır. Başından beri bu şekildeydi.

2012 yılında sosyal medya uzmanlığı eğitimi almıştım. O zamanlar Türkiye’de sosyal medya yeni yeni popüler hale geliyordu. Dersteyken hocam “Twitter sizin attığınız tweetleri satıyor” demişti. O zamanlar “100 bin tweet 10 dolara” satılıyordu.

2016 ABD seçimlerinde ne olduğuna dönersek;

“Londra merkezli Cambridge Analytica adlı veri analiz şirketi Facebook'ta 50 milyon kullanıcı profiline ait verileri usulsüz kullandı.”

Usulsüz kullanım ibaresi de kullanıcıların izni olmadan anlamına gelir. Whatsapp işte bu sözleşme ile usulüne uygun hale getirmeye çalışıyor.

Whatsapp bu verileri Facebookla şirketlerin/örgütlerin/idedolojilerin paylaşımlarını algı yönetimi yapabilmek için kullanmak üzere paylaşacak. Ses ve görüntüleri yapay zekâ alt yapısına yükleyerek insanların daha kolay manipüle edilebilmeleri sağlanacak.

Facebook hâlihazırda arkadaş listelerindeki herkesin paylaşımlarını göstermeyip belirli bir algoritmaya göre gösterim yapıyor. Twitter istediği kullanıcıların hesaplarını askıya alıyor. TT listesini kişiye göre belirlerken istediği konuları gündeme taşıyor.

ABD Başkanı Trump’ın hesabının askıya alınması da yeni bir dönemin ilanı olarak nitelendirilebilir.

Soğuk Savaş sonrasında ABD öncülüğünde çok uluslu şirketlerin tüm dünyaya yayılması ile başlayan süreç sonrasında dünyada çok uluslu şirketlerle ulus devletler arasında güç mücadelesi yaşanmaya başladı.

ABD Başkanı Trump, milliyetçi cephenin temsilcisi olurken seçilmiş başkan Biden çok uluslu şirketlerin temsilcisi olarak yerini alacak. Biden seçilir seçilmez Twitter’ın böylesi bir hamle yapması da yaşanan güç mücadelesini net bir şekilde gösteriyor.

Sosyal medya uygulamaları ve teknoloji şirketleri giderek devletlerin ellerindeki gücü kendi ellerine alarak küresel güç olma yolunda ilerliyorlar. Bugün Twitter’ın Facebook’un yaptığı engelleme, askıya alma uygulamalarını ilerleyen günlerde Google’ın yapmayacağının bir garantisi yok. Huawei’den desteğini çektiğini açıklayan Google başka bir uygulama yapmayacağını bilemiyoruz. Aynı şekilde Huawei’nin telefonları aracılığı hangi uygulamanın ne kadar kullanıldığı verisini kaydetmesi de bu sürecin parçası.

Ne yapılmalı?

Öncelikle yerli yazılımlar için çalışmalar gecikmeden başlamalı. Yerli yazılımlar kullanılmalı. Sosyal medyada her şey paylaşılmamalı. Mahremiyete dikkat edilmeli. Bugün sosyal medyada ya da Whatsapp’ta yapılan paylaşımlar ilerleyen günlerde hem karşımıza çıkabilir hem de paylaşımlarımız üçüncü şahıslarla paylaşıldığı için manipüle edilebiliriz. Burada kullanmamaktan bahsetmiyorum. Doğru kullanmayı öğrenmenin gerekliliğine dikkat çekmeye çalışıyorum.

Son olarak dikkatinizi çekmiştir. Telefonunuz yanınızdayken bir konudan bahsettiğiniz zaman o bahsi geçen konuyla ilgili reklamlar karşınıza çıkmaya başlar. Bu bahsettiğim sürecin küçük bir parçası. İlerleyen süreçte Whatsapp ile gönderdiğiniz ses kayıtları ve fotoğraflarınız analiz edilerek farklı amaçlarla kullanılabilir. Bu nedenle doğru kullanmayı, her şeyi paylaşmamayı öğrenmek gerekiyor.