Türkiye'nin mutluluk seviyesi nedir?
Türk halkının mutluluk seviyesi nedir? Bu soruyu cevaplamadan önce mutluluğun ne olduğunu bilmek gerekir. Mutluluk sayısız değişik tanımları yapılmış birçoğuna göre göreceli bir kavramdır. Bununla birlikte dört tanım üzerinde duracağım:
Birincisi,
ongunluk, kut, saadet, bahtiyarlık gibi kavramlarla da ifade edilen mutluluk
(İng. Happiness), “bütün özlemlere
eksiksiz ve sürekli olarak ulaşılmaktan duyulan kıvanç durumu” olarak tarif
edilmektedir (TDK Büyük Sözlük).
İkincisi;
mutluluk (İng. happiness; esk. saadet) fel. İnsanların kendilerine genellikle
en yüksek amaç olarak koydukları, bazı filozoflarda erdem, sağlık, rahatlık ve
güzellikten, başka filozoflarda yalnızca erdemden kaynaklanan, başka bir şey
için değil kendisi için istenen, neşe ve keyifle ilişkili değer (TÜBA Sözlük).
Üçüncüsü;
mutluluk genellikle insanların kendilerine en yüksek erek olarak koydukları
değer; istek ve eğilimlerin tam bir uyumu ve doygunluğu; değerli şeylerin
bolluğu içinde alınan nesnel durum olarak da açıklanmaktadır.
Sonuncusu;
mutluluk üç bileşenden oluşan duygusal durum; olumlu duyguların hissedilmesi,
hayattan memnun olmak ve olumsuz duygular yaşamamak (Plotnik R., 2009.
Psikolojiye Giriş).
Konumuz mutluluk nedir sorusundan
ziyade Türk Milletinin mutluluk seviyesini incelemek olduğunda yukardaki
tanımlardan ilginizi çekeni veya hepsini dikkate alarak mutluluk seviyemize
odaklanabilirsiniz. Türk halkının mutluluk seviyesini ulusal ve uluslararası kurumların
verileri ile inceleyelim.
Ulusal
-Ulusal ölçüm: Türk milletinin
genel mutluluk seviyesi TUİK tarafında ölçülmüş (bk aşağıdaki Grafik ve https://data.tuik.gov.tr/Bulten).
Mutlu olduğunu beyan eden 18 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı, 2021 yılında
%49,3 iken 2022 yılında %49,7 olarak belirlenmiş. Mutsuz olduğunu beyan eden
bireylerin oranı ise 2021 yılında %16,6 iken 2022 yılında %15,9 olarak
ölçülmüş.
Ulusal
ölçümlere nasıl bakarsanız bakın toplumumuzun sadece yarısının mutlu olduğunu
iddia etmek mümkün. Diğerlerinin ise mutluluğu eksiz…
-Uluslararası
ölçüm: Dünyada, farklı ülkelerin mutluluk durumu Dünya Mutluluk Raporu (World
Happiness Report (WHR)) ile belirlenmektedir. Bu raporda, mutluluk durumu değerlendirilirken
dikkate alınan kriterler ise şunlar: Kişi başına düşen gelir, önemli yaşam
kararlarını verme özgürlüğüne sahip olmak, sağlık ve sosyal yardım imkanları,
yolsuzluk karnesi, yaşam değerlendirmelerini desteklemede güçlü roller, eğitim
ve alım gücü gibi kriterleri baz alınıyor. (bk. https://worldhappiness.report/).
2023'te dünyanın en mutlu
ülkelerinin sıralamasındaki ilk on Ülke: 1. Finlandiya, 2. Danimarka, 3.
İzlanda, 4. İsrail, 5. Hollanda, 6. İsveç, 7. Norveç, 8. İsviçre, 9. Lüksemburg,
10. Yeni Zelanda. Toplamda 137 ülkenin değerlendirildiği listede Afganistan son
sırada yer alırken, Türkiye ilk 100'e giremedi. 2022 raporunda 112. sırada
bulunan Türkiye, 6 basamak yükselerek 106. sıraya yer aldı.
Bu sıralamada devletler veya toplumlar
arasındaki farklılık neden kaynaklanmakta?
Devlet
Elbette devletler ve toplumlar
arasındaki farklılıklar için değişik nedenler ileri sürülebilir. Bunları farklı
yazılarda değerlendirelim. WHR’de Mutluluk (İyi oluş) ve
Devlet Etkinliği (Well-being and State
Effectiveness) başlığı dikkatimi çekti. Bu kısımda şu ifadelere yer
verilmektedir: Bir hükümetin mutluluğu bir kamu politikası hedefi olarak etkili
bir şekilde takip edip edemeyeceğini anlamak istiyorsak, hükümetin etkililiğini
“neyin yönlendirdiğini” anlamamız gerekir.
Mutlu
olmak için devletin motivasyon kaynağı nedir? Güvenlik mi, ekonomimi,
özgürlükler mi… Ya toplum!
Son söz: Mutluluk seviyesi mutluluk bilinirse
yükselir.
