​Türkiye ekonomisinin geleceği

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) geçen hafta enflasyon verilerini açıkladı.

Verilere göre aylık enflasyon %9,09 olarak yıllık enflasyon ise %58,94 olarak gerçekleşti. Seçim sonrası döviz kurundaki yükseliş, vergi oranlarındaki artış, ücretlerdeki artış, enerji maliyetlerindeki ve faiz oranlarındaki artış enflasyonda yeniden bir artış sürecini başlattı.

Geçen hafta enflasyon verileriyle birlikte Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. Programa göre 2023 yılı sonunda enflasyon %65 olarak gerçekleşmesi beklenirken 2024 yılında %33’e düşmesi hedefleniyor. 2025 yılında %15,2 ile düşüşün sürdürülmesi ve 2026 yılında %8,5 ile tek haneye düşürülmesi planlanıyor.

Bu süreçte Dolar/TL’nin de artışının devam etmesi ve bu yılın sonunda 23,9 TL, 2024 yılının sonunda 36,8 TL, 2025 yılında 43,9 TL ve 2026 yılı sonunda ise 47,8 olarak hedefleniyor.

2023 büyüme beklentisi bir önceki programa göre yüzde 5'ten yüzde 4,4'e çekildi. 2024 büyüme hedefi ise yüzde 5,5'ten yüzde 4'e geriledi. 2023 için işsizlik beklentisi yüzde 10,1 olurken, 2024 için yüzde 10,3 olarak kaydedildi. 2025'te hedef yüzde 9,9; 2026'da ise yüzde 9,3 olarak belirlendi.

OVP’ye göre enflasyon gelecek yıllarda düşürülmek isteniyor ancak döviz kuru beklentileri enflasyonda ek yük getirecektir. OVP’de açıklanan döviz kuru beklentilerini gören vatandaşların bir kısmı yıl sonunda 23,9TL seviyesinden dolar alıp yükselişi bekleyecek bir kitle olacaktır.

Türkiye ekonomisi için gelecek üç yıl oldukça belirsizdir ve birçok faktör bu dönemi etkileyebilir. Ancak mevcut verilere ve ekonomik eğilimlere dayalı olarak bazı beklentiler şunlar olabilir:

1. Enflasyon Kontrolü: OVP'ye göre enflasyonun düşürülmesi hedefleniyor. Enflasyonun kontrol altına alınması, fiyat istikrarının sağlanması ve tüketici güveninin artırılması için önemli olacaktır. Bu, merkez bankasının para politikalarının ve fiyat artışlarını sınırlamaya yönelik diğer politika önlemlerinin sıkı bir şekilde uygulanmasını gerektirebilir.

2. Döviz Kuru ve Dış Ticaret: Dolar/TL kuru üzerindeki baskının sürmesi, ithalat ve ihracatı etkileyebilir. Döviz kuru istikrarsızlığı, işletmelerin maliyetlerini etkileyebilir ve enflasyonu artırabilir.

3. Büyüme: OVP'ye göre büyüme hedefleri düşürüldü. Ekonomik büyüme için teşvik önlemleri ve yatırımların artırılması gerekebilir. Ancak bu, enflasyon hedefleriyle dengelemesi gereken bir zorluk olabilir.

4. İşsizlik: İşsizlik oranlarının yüksek seyretmesi bekleniyor. İstihdam yaratmaya yönelik politikaların geliştirilmesi ve işsizliğin azaltılması önemlidir.

5. Fiskal Politika: Kamu maliyesinin sürdürülebilirliği ve bütçe açığının kontrolü, ekonominin istikrarı açısından kritik önem taşır. Vergi politikaları ve harcamaların yönetimi bu açıdan belirleyici olabilir.

6. Uluslararası Faktörler: Küresel ekonomik gelişmeler, özellikle enerji fiyatları ve uluslararası ticaret politikaları gibi faktörler, Türkiye ekonomisini etkileyebilir.

7. Yatırım Ortamı: Yatırımların teşviki ve yatırım ortamının iyileştirilmesi, ekonomik büyümeyi destekleyebilir. Yatırımcı güvenini artırmak için hukuki ve düzenleyici reformlar, yatırımın artmasına yardımcı olabilir.

8. Dış İlişkiler: Türkiye'nin dış ilişkileri ve uluslararası politikaları da ekonomiye etki edebilir. Ticaret anlaşmazlıkları veya uluslararası gerginlikler, dış ticaret ve yatırımları etkileyebilir.

9. Enerji Maliyetleri: Enerji maliyetlerinin kontrol altına alınması, üretim maliyetlerini azaltabilir ve enflasyonu düşürebilir.

10. Teknolojik Gelişmeler: Teknolojik ilerlemeler, rekabeti artırabilir ve verimliliği artırabilir. Dijital dönüşüm ve yenilikçilik, ekonomiyi olumlu bir şekilde etkileyebilir.

11. Krizler ve Pandemik Etkileri: Beklenmedik krizler veya pandemik olaylar, ekonomiyi olumsuz etkileyebilir. Hazırlıklı olmak ve kriz yönetimi önemlidir.

12. Sosyal Destek ve Güven: Sosyal destek ağlarının sürdürülmesi ve tüketici güveninin artırılması, ekonominin toparlanmasına katkıda bulunabilir.

Türkiye ekonomisi için belirleyici faktörler oldukça çeşitlidir ve bu faktörlerin etkileşimi, gelecekteki ekonomik gelişmeleri şekillendirecektir. Ekonomik istikrar ve büyüme hedefleri için sıkı ekonomik politika yönetimi ve reformlar önemlidir. Ayrıca, uluslararası gelişmeleri ve iç dinamikleri yakından izlemek de gereklidir.

Türkiye ekonomisinin geleceği belirsizliklerle dolu ve bir dizi zorlukla karşı karşıya. Başarılı bir ekonomik istikrar ve büyüme için etkili politika yapımı ve uygulaması büyük önem taşıyacaktır.