Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 7,6 büyüdü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Nisan, Mayıs ve Haziran aylarını kapsayan ikinci çeyrek büyüme oranlarını açıkladı. Buna göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2022 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 7,6, bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 2,1 arttı. Büyüme kompozisyonuna geçmeden önce manşet veriyi değerlendirelim.
Beklentiler doğrultusunda gerçekleşen ikinci çeyrek büyüme verisini de dâhil ettiğimizde Türkiye ekonomisinin son 8 çeyrektir kesintisiz olarak büyüdüğünü görüyoruz. Hatırlayacağınız üzere salgının başladığı 2020 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi yüzde 10,4 daralmıştı. Sanayi üretiminin de katkısıyla çok hızlı bir toparlanma sürecine giren ülke ekonomisi 2021 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 22,2 büyümüştü. Bu rekor düzeydeki büyüme oranı baz etkisinden de kaynaklandığı için benzer bir durumun bu yıl için de geçerli olacağı diğer bir ifadeyle 2022 yılının ikinci çeyreğinde ekonominin küçüleceği en azından faaliyetlerin yavaşlayacağı öngörülmüştü. Bu açıdan bakıldığında yüzde 7,6’lık büyüme oranı önemli bir gösterge.
Diğer ülkelerin büyüme verilerine bakıldığında, Türkiye G-20 ve OECD ülkeleri arasında en yüksek büyüme oranına sahip ikinci ülke oldu. Aynı dönem Suudi Arabistan(G-20) yüzde 11,8, Slovenya(OECD) ise yüzde 8,3 büyüdü. Bu da sevindirici bir tablo ancak bu bir yarış değil elbette. Önemli olan dış ticaret partnerlerimizden özellikle dolar bazında ihracat yaptığımız ülkelerin ekonomilerinin de büyüyor olmasıdır. Çünkü ihracat, dış talep demektir.
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2022 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 114,6 artarak 3 trilyon 418 milyar 967 milyon TL oldu. GSYH'nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 219 milyar 335 milyon olarak gerçekleşti.
Önceki verilere bakıldığında, GSYH 2021 yılının son çeyreğinde 200 milyar 330 milyon dolar iken 2022 yılı ilk çeyreğinde 180 milyar 610 milyon dolara gerilemişti. TL bazında büyüme gerçekleşmiş olsa da dolar bazındaki bu düşüş küresel ticaretten aldığımız payı da olumsuz yönde etkiliyordu. Bu çeyrekte ise dolar bazında da GSYH’nin arttığını görüyoruz.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2022 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 26,6, hizmet faaliyetleri yüzde 18,1, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 11,0, sanayi yüzde 7,8, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 5,3, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 4,1, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 1,9 ve kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,7 arttı. Tarım, ormancılık ve balıkçılık yüzde 2,9 ile inşaat sektörü ise yüzde 10,9 azaldı.
Rakamlardan da anlaşılacağı üzere hizmet sektörü kapsamında yer alan faaliyetlerin ikinci çeyrekte de öne çıktığını ve ilk sırada yer alan finans ve sigorta faaliyetlerindeki artışta da para politikasının katkısını belirgin bir şekilde görüyoruz
