Tüketici Güven Endeksinde sınırlı artış
Türkiye İstatistik Kurumu
ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliği ile yürütülen tüketici eğilim
anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici
güven endeksi, Ekim ayında 74,6 iken Kasım ayında yüzde 1,1 oranında artarak
75,5 oldu.
Mayıs seçimlerinden sonra
sert bir şekilde düşen tüketici güven endeksi 91,1’den 68 değerine kadar
gerilemişti. Bu düşüşte döviz kurlarındaki artış etkili olmuştu. Son üç aya
bakıldığında ise endeks değerinde sınırlı da olsa artış kaydedildiği görülüyor.
Alt endeksler
incelendiğinde; bir önceki aya göre;
Geçen 12 aylık döneme göre
mevcut dönemde hanenin maddi durumu yüzde 2,7 artarak 61,3 değerini, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi
durum beklentisi yüzde 2,6 artarak 74,5, geçen 12 aylık döneme göre mevcut
dönemde genel ekonomik durum yüzde 5,9
artarak 48,5, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi
yüzde 0,6 artarak 73,4, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi yüzde
0,6 artarak 72,7, geçen 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık dönemde
yarı-dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 2,6 azalarak
101,7, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu yüzde
6,4 artarak 49,2, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı
tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 0,6 azalarak 92,6, mevcut
dönemin tasarruf etmek için uygunluğu yüzde 0,2 artarak 68,8, hanenin içinde
bulunduğu mali durum yüzde 2,1 artarak 75,4, gelecek 12 aylık dönemde tasarruf
etme ihtimali yüzde 7,6 artarak 33,6, gelecek 3 aylık dönemde tüketimin
finansmanı amacıyla borç kullanma ihtimali yüzde 3,0 azalarak 52,9, geçen 12
aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşünce yüzde 16,4
artarak 18,5, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici
fiyatlarının değişimine ilişkin beklenti yüzde 1,9 azalarak 58,8, geçen 12
aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde ücretlerin değişimine ilişkin
beklenti yüzde 1,6 artarak 123,4, gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali yüzde 19,2 artarak 15,5, gelecek 12
aylık dönemde konut tamiratına para harcama ihtimali yüzde 10,5 artarak 29,8 ve
gelecek 12 aylık dönemde konut satın
alma veya inşa ettirme ihtimali yüzde 8,4 artarak 8,4 değerini aldı.
Alt endekslerin aylık
değişim oranlarına bakıldığında tüketicilerin ekonomiye duydukları güvenin
artmaya devam ettiği görülüyor. Döviz kurlarındaki sakin seyir alt endekslere
olumlu yönde yansırken, faiz oranlarındaki artış ise tüketim eğilimlerinde
düşüşe neden oluyor. Öte yandan faizlerin mevcut seviyesine rağmen konut ve otomobil
satın alma ihtimalindeki gözle görülür artış ise dikkat çekiyor. Bu iki alt
endeks her ne kadar iyimser duruma işaret eden 100 eşik değerin oldukça altında
kalsa da (15,5 ve 8,4), fiyat artışlarındaki yavaşlamaya bağlı olarak özellikle
ikinci el konut ve otomobil piyasasında hareketlenme görebiliriz.