Tüketici Güven Endeksi yüzde 7,4 arttı

Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 7,4 oranında arttı; Haziran ayında 63,4 olan endeks, Temmuz ayında 68 oldu.

Tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentilerini, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçen tüketici güven endeksinin bir ayda 4,6 puan artması sevindirici ancak geçmiş verilere bakıldığında endeksin 86,7 olarak ölçüldüğü 2021 Mart ayından bu yana düşüş eğiliminde olduğu görülüyor.

Alt endeksler incelendiğinde;

Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu alt endeksi yüzde 4,2 artarak 46,4'e, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi alt endeksi yüzde 12,2 artarak 67,2'ye, geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik durum alt endeksi yüzde 9,5 artarak 40,4'e ve gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi alt endeksi yüzde 15,2 artarak 70,9'a yükseldi.

Verilerden de anlaşılacağı üzere tüketicilerin hem hanenin maddi durumuna hem de genel ekonomik duruma dair beklenti ve değerlendirmelerinde olumlu yönde değişim olduğu görülüyor.

Temmuz ayında enflasyon oranında yıllık yüzde 78,62, aylık yüzde 4,95 oranında artış kaydedilirken, dolar kuru ise yüzde 5,7 oranında yükseldi. Fiyatlardaki yüksek seyrin devam etmesi ve döviz kurlarının yükselmesi normalde güven endekslerinin gerilemesine neden olur. Ancak tüketime olumlu yönde yansıyacak olan Temmuz ayında asgari ücrete yapılan ara zammın diğer unsurların önüne geçtiği anlaşılıyor.

Buna karşın tüketim eğilimlerini gösteren alt endekslerde ise belirgin bir yükseliş görülmüyor. Temmuz ayında, Geçen 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi alt endeksi yüzde 1,3 artarak 97,8, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu alt endeksi yüzde 4,5 azalarak 28,3, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi alt endeksi yüzde 0,2 artarak 87,7 oldu. Buna ilaveten gelecek 12 aylık dönemde, konut satın alma veya inşa ettirme ve otomobil satın alma ihtimali alt endekslerinde yüzde 2,3 ve yüzde 3,6'lık yükselişler kaydedilmiş.

Gelecek 3 aylık dönemde tüketimin finansmanı amacıyla borç kullanma ihtimali alt endeksindeki yüzde 7,1'lik sert düşüş yine tüketimin daralacağını gösteriyor. Öte yandan geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklentinin yüzde 13 artması tüketici fiyatlarında düşüş beklentisine işaret ediyor.

Enflasyonda bir düşüş beklentisi olmasına rağmen talepte bir yavaşlamanın olacağı beklenmesi dikkat çekiyor. Bu durumun bir nedeni, enflasyondaki yükseliş eğiliminin başladığı dönemde tüketicilerin taleplerini öne çekmesi olmuştu. O yüzden de yılın ikinci yarısında iç talepte bir daralma olacağı tahmin ediliyordu.