Tüketici Güven Endeksi Yüzde 1,8 Arttı
Tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmelerini ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçen tüketici güven endeksi, son 2 aydır düşüş eğilimine girmişti.
Temmuz ve Ağustos aylarında döviz kuru yatay bir seyir izlerken, aşılamanın hızlanması ve normalleşme sürecinin başlamasıyla ekonomik hayat canlanmıştı. Buna bağlı olarak reel kesim, hizmet, inşaat, perakende ve ticaret sektörü güven endekslerinin bir süredir istikrarlı bir şekilde arttığı görülmüştü. Buna karşılık tüketici güven endeksindeki gerileme de dikkat çekiyordu.
Eylül ayı ise yaz aylarına göre daha zor geçti. Gıda fiyatlarındaki artış devam ederken, okulların açılmasıyla birlikte masraflar arttı. Diğer yandan ayın başında 8,32 TL olan dolar kuru 8,66’ya kadar yükseldi.
Tüketici güven endeksini olumsuz yönde etkileyen bu şartlara rağmen Eylül ayında bir artış kaydedildi.
TÜİK ve TCMB işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,8 oranında arttı; Ağustos ayında 78,2 olan endeks, Eylül ayında 79,7 oldu.
Alt endekslere bakıldığında;
Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi Ağustos ayında yüzde 2,2 oranında artarak 62,6, geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik durum endeksi yüzde 4,9 artarak 55,4, gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi yüzde 0,5 artarak 79,0, gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi yüzde 5,3 artarak 79,3 oldu.
Hem mevcut durum değerlendirmelerinde hem de geleceğe dair beklentilerde bir iyileşme olduğu görülüyor.
Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisinde de yüzde 7,3’lük sert bir yükseliş gerçekleşmiş. Bu ters işleyen bir endeks olduğu için endeksteki artış, işsiz sayısında azalma beklendiğine işaret ediyor.
Geçen 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi yüzde 0,9, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu endeksi yüzde 7, gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali endeksi yüzde 6, gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali endeksi ise yüzde 18,9 oranında artmış. Faiz oranlarının yüksek seyrettiği, tüketimi kısmak amacıyla getirilen taksit sınırlaması gibi düzenlemelere rağmen tüketimin hala güçlü kaldığı görülüyor.
Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklentilerde de bir iyileşme olduğu görülüyor. Yıl sonuna doğru baz etkisi nedeniyle enflasyonda bir düşüş bekleniyor. Bu beklenti endekse olumlu yönde yansımış.
Aşıya rağmen vaka sayıları makul düzeye bir türlü düşmüyor. Buna rağmen güven endeksleri salgının ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerinin geçen yıla göre azaldığına işaret ediyor.
