Tüketici Güven Endeksi Haziran Ayında Yükseldi
TÜİK ve TCMB
işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim
etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Haziran ayında bir önceki aya
göre yüzde 5,8 oranında arttı; Mayıs
ayında 77,3 olan endeks, Haziran ayında
81,7 oldu.
Mart ayında kademeli
normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte güven endeksleri yükselmişti. Ancak
vaka sayılarındaki artış nedeniyle Nisan ayında kısıtlamalar genişletilmiş,
Mayıs ayında ise 17 günlük tam kapanma kararı alınmıştı. Bu durum beklenildiği
üzere güven endekslerine olumsuz yönde yansımıştı. Nisan ayında 7,5 puan düşen
tüketici güven endeksi Mayıs ayında yüzde 3,6 oranında azalmıştı.
Haziran ayında
ise aşılama süreci oldukça hızlandı ve aşı randevularında yaş sınırı 25’e kadar
indi. 1 Temmuz itibarıyla da tedbirli olmak koşuluyla hemen hemen tüm yasaklar
kalkacak. Bu gelişmeler de ekonomik faaliyetlerin canlanacağını gösteriyor.
Alt endekslere
bakıldığında;
Geçen 12 aylık
döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi Mayıs ayında 61,5 iken,
Haziran ayında yüzde 0,8 oranında azalarak 61,0, gelecek 12 aylık dönemde hanenin
maddi durum beklentisi endeksi Mayıs ayında 76,6 iken, Haziran ayında yüzde 8,3 oranında artarak 82,9, geçen
12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik durum endeksi Mayıs ayında
56,1 iken, Haziran ayında yüzde 1,5 oranında azalarak 55,2, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi endeksi
Mayıs ayında 78,8 iken, Haziran ayında yüzde
9,2 oranında artarak 86 oldu.
Görüldüğü üzere
ankete katılanlar geçen 12 ayı olumsuz değerlendirirken gelecek 12 aya ilişkin
beklentileri olumlu yönde gerçekleşmiş.
Geçen 3 aylık
döneme göre gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı
tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi Mayıs ayında 102,1 iken,
Haziran ayında yüzde 3,1 oranında artarak 105,2, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için
uygunluğu endeksi Mayıs ayında 35,1 iken, Haziran ayında yüzde 0,9 oranında artarak
35,4, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi Mayıs
ayında 92,2 iken, Haziran ayında yüzde
5,2 oranında artarak 96,9 oldu.
Her ne kadar
kredi hacmi azalsa da ertelenmiş talep nedeniyle yarı-dayanıklı (giyim,
ayakkabı vs.) ve dayanıklı(beyaz eşya, otomobil) tüketim mallarına harcama
yapma düşüncesi artıyor.
Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi Mayıs ayında 63,4 iken, Haziran ayında yüzde 12,5 oranında artarak 71,4 oldu. Bu alt endeksin artması işsiz sayısında azalma beklendiğini gösteriyor. Kapanmaların sona ermesi ile birlikte başta turizm, yeme-içme, eğlence olmak üzere pek çok sektör hızla toparlanmaya başlayacak. Hizmet sektörünün istihdamdan aldığı yüzde 54’lük pay göz önüne alındığında işsiz sayısında bir düşüş olması muhtemel görünüyor. Ancak diğer yandan istihdamı korumak amacıyla yapılan düzenlemeler (kısa çalışma ödeneği, işten çıkarma yasağı) 30 Haziran tarihinde sona erecek.