​Tüketici güven endeksi 85,1 oldu

Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Mayıs ayında 91,1 iken Haziran ayında yüzde 6,5 oranında azalarak 85,1 oldu.

Tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentilerini, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçen tüketici güven endeksi geçen yılın Haziran ayında yükseliş eğilimine girmiş ve geçen ay 91,1 endeks değeri ile 2018 yılı Temmuz ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı.

Her ne kadar seçim anketleri genel olarak değişime işaret etse de tüketici güven endeksi son 1 yıldır ekonomiye olan güvenin arttığını diğer bir ifade ile tüketicilerin mevcut yönetimden memnun olduğunu gösteriyordu. Seçim sonuçları da bu durumu teyit etti.

Haziran ayında kaydedilen yüzde 6,5’lik düşüşte etkili olan alt endekslere bakıldığında;

Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu geçen aya göre yüzde 2,2, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi yüzde 8,8, geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik durum yüzde 0,2, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi yüzde 7,8 oranında azaldı.

Mevcut durum değerlendirmesindeki değişim sınırlı kalırken, gelecek döneme dair beklentilerde geçen aya göre bozulma olduğu görülüyor. Bu durum son bir aydır yükselen döviz kurlarıyla açıklanabilir.

Tüketim eğilimlerine bakıldığında ise;

Geçen 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 5,2, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 6,2 azalırken, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu ise yüzde 2,6 oranında arttı.

Tüketim eğilimlerini gösteren endekslerin mevcut dönemde artarken gelecek 12 aylık dönemde gerilemesi, enflasyon beklentisi nedeniyle talebin öne çekileceğine işaret eder. Döviz kurlarındaki artışın ve asgari ücret zammının üretici maliyetlerine yansıyacak olması da bu beklentiyi güçlendiriyor.

Geçen 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşünce geçen aya göre yüzde 11, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklenti ise yüzde 8,7 oranında azaldı.

Tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşünce endeksinin azalması tüketici fiyatlarında artış yaşandığı düşüncesini, tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklenti endeksinin azalması ise tüketici fiyatlarında artış beklentisini gösteriyor. Enflasyon oranının 2022 yılı Ekim ayından beri düşüş eğiliminde olmasına rağmen endeksteki gerileme dikkat çekiyor.

Otomobil satın alma ihtimali son 4 aydır, konut satın alma ihtimali ise son 2 aydır belirgin bir şekilde yükseliyordu. Haziran ayında ise gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali yüzde 13,6, gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali yüzde 8,1 oranında geriledi. Önümüzdeki dönem uygulanacak olan faiz politikası ve döviz kurlarının seyri bu endekslerde etkili olacaktır.