Tüketici güven endeksi 67,3 oldu
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 7,3 oranında azaldı; Mart ayında 72,5 olan endeks, Nisan ayında 67,3 oldu.
Tüketici güven endeksi aylık açıklandığı için veriler zaten oldukça oynak. Örneğin bir önceki ay endeks yüzde 1,9 yükselirken, Şubat ayında yüzde 2,8 gerilemişti. Ocak ayında ise yüzde 6,2 artış kaydedilmişti. Oynaklığın yüksek olması genelde belirsizliğe işaret eder.
Bir ekonominin temel göstergeleri enflasyon, döviz kuru, faiz, cari açık, sanayi üretimi, işsizlik oranı, ihracat ve büyümedir. Bu göstergeler zaman zaman çok da iyimser bir tablo çizmez. Hal böyleyken duruma göre tedbir alınır. İlgili kurumlar para ve maliye politika araçlarını kullanırken zayıf olan alanlara gereken teşvik ve destek sağlanır.
Yüksek enflasyon gibi toplumun neredeyse genelini etkileyen durumlarda da tüketiciler, talebi öne çekmek gibi bazı bireysel önlemler alır. Kısacası her sorunun bir çözümü bulunur. Ancak belirsizlik ortamı bütün bu hesapları bozar. Son iki yıldır küresel salgın bu belirsizliği zaten artırmışken, kuzeyimizde yaşanan sıcak çatışma da bu durumu iyice körükledi.
Tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentilerini, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçen tüketici güven endeksinde de bu belirsizlik özellikle iç talebe dair alt endekslerde kendini gösteriyor.
Örneğin; mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu alt endeksi Mart ayında yüzde 9,3 artmışken, Nisan ayında yüzde 0,6 gerilemiş.
Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi alt endeksi ise Mart ayında yüzde 4,4 yükselmiş bu ay ise yüzde 4,9 düşmüş.
Dayanıklı tüketim mallarına olan talep, enflasyon oranıyla yakından ilişkilidir. Enflasyona dair beklentiler yüksek ise diğer bir ifadeyle fiyatların yükseleceği tahmin ediliyorsa bu mal grubuna olan talep artar. İlgili alt endekslerin Mart ayındaki yükselişi bu duruma işaret ediyordu. Ancak bu ay evlilik sezonu da yaklaşmasına rağmen endekste bir gerileme olduğu görülüyor.
Geçen 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşünce alt endeksi yüzde 16,9 düşerken, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklenti ise yüzde 6,1 oranında azalarak 62,7 oldu. Ters işleyen bu endekslerin düşmesi, tüketici fiyatlarının artacağını gösteriyor.
Diğer yandan önümüzdeki dönem konut alma düşüncesi azalırken, otomobil satın alma ihtimali alt endeksinde ise yüzde 6,8’lik bir artış gerçekleşmiş.
Sonuç olarak tüketici güven endeksindeki bu ay kaydedilen gerilemede enflasyonun önemli bir rol oynadığını, buna karşılık döviz kurlarındaki yatay seyrin ise tüketici davranışlarını çok da etkilemediğini görüyoruz.
