Tüketici Güven Endeksi 63,4 oldu

Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 6,2 oranında azaldı; Mayıs ayında 67,6 olan endeks, Haziran ayında 63,4 oldu.

0-200 aralığında değer alan tüketici güven endeksinin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100'den küçük olması ise kötümser durumu gösteriyor. Tarihsel verilere bakıldığında, sadece 2004 yılının ilk yarısında ve 2006 yılının 4.ayında, endeks değerinin 100’ün üzerine çıktığı görülüyor. Başta enflasyon ve işsizlik olmak üzere toplumun geniş kesimlerini ilgilendiren ekonomik göstergelerin pozitif bir tablo çizdiği dönemlerde bile endeks değeri 100’ün üzerine pek çıkmıyor. 80-100 aralığı ise iyimser duruma değil ancak geleceğe dair beklentilerin olumlu olduğuna işaret ediyor.

Küresel salgının yoğun yaşandığı dönemde bile 80’in üzerinde olan endeks son bir yıldır düşüş eğilimine girdi. Geçen yılın aynı ayında 81,7 değerini alan tüketici güven endeksi bu ay 63,4 seviyesine geriledi. Elbette enflasyondaki yüksek seyir bu düşüşte ana belirleyici oldu.

Alt endeksler incelendiğinde;

Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu alt endeksi yüzde 8,1, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi alt endeksi yüzde 10, geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik durum alt endeksi yüzde 2,5 ve gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi alt endeksi yüzde 7,1 oranında azaldı.

Tüketim eğilimlerine bakıldığında da önümüzdeki dönem iç talebin daralacağı görülüyor.

Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi alt endeksi yüzde 1,8, geçen 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi alt endeksi yüzde 3,8, gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali alt endeksi yüzde 20,5, gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali alt endeksi yüzde 15,8 oranında geriledi. Bu durum biraz da enflasyondan korunmak amacıyla öne çekilen talepten kaynaklandı. Hatırlayacağınız üzere yılın başında dolar da dahil olmak üzere finansal yatırım araçlarının tamamının reel getiri oranları enflasyon oranının altında kalmıştı. Böylece konut, otomobil ve diğer dayanıklı tüketim mallarına olan talep artmıştı. Öne çekilen talep nedeniyle yılın ikinci yarısında iç tüketimde bir yavaşlama bekleniyor.

Enflasyon açısından bakıldığında da; geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklenti alt endeksinin yüzde 12,9 oranında azalması tüketici fiyatlarında artış beklentisinin olduğuna işaret ediyor.

Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde ücretlerin değişimine ilişkin beklenti ise yüzde 2,9 artarak 116,4 değerini aldı. Bu artış, yılın ikinci yarısı için, ücret ve maaşlara zam beklentisinin arttığını gösteriyor.