Tüketici Fiyatlarındaki Artış Yavaşladı
Temmuz ayı enflasyon rakamları açıklandı. Resmi rakamlar açıklanmadan önce bazı kurumlar tarafından beklenti anketleri yayımlanıyor. Temmuz ayına ait enflasyon beklentisi aylık yüzde 0,80, yıllık ise yüzde 12’nin biraz üzerindeydi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre; Haziran ayında aylık yüzde 1,13 artan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,37, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,76 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,51 arttı. Verilerden de anlaşılacağı üzere Temmuz ayına ait enflasyon oranı, beklentilerin altında gerçekleşti.
Tüketici fiyatlarındaki artışın yavaşlamasına neden olan bazı hususlara değinelim. Enflasyon hesaplanırken 418 maddenin değişim oranlarına bakılıyor. Ancak her kalem aynı oranda endekse dahil olmuyor. Ana harcama gruplarının ağırlığı enflasyonu etkileme oranını gösteriyor. Örneğin gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığı yüzde 22,77 iken eğitimin ağırlığı ise yüzde 2,58’de kalıyor. Bu nedenle Temmuz ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyatların azalması tüketici fiyat endeksinin düşük çıkmasına neden oldu. Yaz aylarında meyve ve sebze fiyatları seracılık faaliyetleri azaldığı için düşer. Bu durumun da gıda enflasyonuna olumlu yansıdığını görüyoruz.
Bu aya ait enflasyon oranının düşük çıkmasının bir nedeni de baz etkisinden kaynaklanıyor. Giyim ve ayakkabı gibi bazı ana harcama gruplarında fiyatlar Nisan ve Mayıs aylarında çok artmıştı. Temmuz ayında ise bu kalemlerin fiyatlarında bir gerileme olduğu görülüyor.
Ana harcama gruplarındaki fiyat değişim oranları ise şöyle;
Yıllık en düşük artış yüzde 5,81 ile haberleşme grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 6,04 ile eğlence ve kültür, yüzde 7,78 ile ev eşyası ve yüzde 8,81 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 21,90 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 21,78 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 14,17 ile sağlık oldu.
Aylık en yüksek azalış yüzde 3,48 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Ana harcama grupları itibarıyla Temmuz ayında azalış gösteren diğer ana grup ise yüzde 1,28 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Ana harcama grupları itibarıyla artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 2,44 ile ulaştırma, yüzde 2,39 ile çeşitli mal ve hizmetler ve yüzde 2,38 ile ev eşyası oldu.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2020 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0,71, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,47, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,49 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10,88 artış gerçekleşti.
