Thodex, Çiftlik Bank, Saadet Zincirleri
İnsan yaradılışı gereği ihtiyaç sahibi, yani muhtaç varlıktır. İhtiyaçlarını gidermek için çalışıp, üretir. Ancak ihtiyaç, zamana, mekâna ve duruma göre değişkenlik gösterir. Susayan birinin ihtiyacı su içmektir. Yeterince suyu içtikten sonra daha fazlasına ihtiyacı yoktur. Ancak kapitalizm, ihtiyaçların sınırsız olduğunu iddia eder ve teorilerinin temellerini buna dayandırır. Bu nedenle sınırsız olarak gördüğü ihtiyaçları karşılayabilmek için sürekli üretimi ve tüketimi körükler. İnsanın tükettikçe mutlu olacağını savunur. Tüketimin azalması durumunda kapitalizm krize girer. 1929’da bu durum net bir şekilde görülmüştür. Kapitalizm bu tüketimin azalmaması ve artarak devam etmesi için baktığımız her yerde reklamları karşımıza çıkartır. Yolda yürürken sokakta, toplu taşıma araçlarında, telefon aramalarıyla, internette gezinirken her sayfada vs…
Sinema filmleri, TV dizileri, sosyal medya uygulamaları gibi
birçok mecrada da lüks yaşamın güzel yönlerini göstererek insanlara sahte bir
cennet hayali kurdurur. Gösterilen şatafatlı hayatlara ulaşmak isteyen insanlar
da kısa zamanda zengin olmanın hayalini kurar. Bu hayale ulaşmak için çeşitli
yollara başvururlar.
En az çalışma ile en hızlı bir şekilde en yüksek parayı
kazanmak isteyen muhteris insanlar bir zamanlar saadet zinciri olarak
adlandırılan yollara başvurarak çalışmadan para kazanma yollarına başvurmuştu.
Geçtiğimiz yıllarda Çiftlik Bank olarak bilinen olay yaşandı ve şimdi de kripto
para borsası Thodex meselesi…
İşin aslına bakıldığında kısa zamanda zengin olmak için
ihtiras sahibi olanlar birbirlerini kısa zamanda bulabiliyorlar.
Gerçekliğe dayanmayan, üretim odaklı olmayan varlıklar balon
gibi şişer. Balon şişerken insanlar varlıklarının kısa zamanda yüksek kâr ettiğini
görür ve bunun ilelebet devam edeceğini zannedip daha fazlasını elde etmek için
daha fazla para yatırmaya başlarlar. Ancak balonun bir kapasitesi vardır.
Balonun kapasitesini de balonu şişiren çok iyi bilir ve anlar. Balonu şişiren,
balon patlamadan hemen önce balonu alıp kaçınca ortaya “mağdurlar” çıkar.
***
Thodex meselesi patlamadan önce bilişim alanında uzman
biriyle blockchain teknolojisi üzerine sohbet etmiştik. Sistemin işleyişini
detaylıca anlatmıştı. Anlatıldığı kadarıyla blockchain teknolojisinin
güvenliğinde herhangi bir problem yok. Herkesin ayrı cüzdanı var ve şifre
bilinmeden kimse o cüzdandan para alamıyor. Sadece bir kod olan kripto parayı
satın almak isteyen kişi, satmak isteyeni kendisi bulduktan sonra bu kod
transferi gerçekleşiyor.
Ancak daha fazla para kazanmak için alım satım işlemini
hızlandırmak için kripto para borsasına girmek gerekiyor. Bu borsa da
genellikle bir başkasının cüzdanı oluyor ve işlemler o cüzdandan gerçekleşiyor.
Thodex meselesi de tam burada patlıyor. Para olarak ifade edilen kodların
bulunduğu taşınabilir bellek ile yurt dışına çıkınca tüm paralar da onunla
gitmiş oldu.
***
Kripto paraları anlatırken devletin devre dışı kalmasını,
vergi ödememeyi ballandıra ballandıra anlatırlardı. Ancak mağdur olunca yine
olaya devletin el atması gerekti. Hepsi bir kenara bu ülkede olması gereken
paraların bir başka ülkede harcanması ülke ekonomisi için ciddi bir sorun
olacaktır.
Bir diğer husus ise kripto parayı vergi kaçırmak için
kullananların da olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak devletin tüm bu
faaliyetleri yürütebilmesi için vergi gelirlerine ihtiyacı vardır. Vergi
ödememek için çeşitli yollara tevessül etmek yanlıştır. Aynı zamanda devlet
görevlilerinin de milletten alınan vergileri doğru yönetmesi ve “çarçur” etmemesi
veya birilerine “kıyak çekmemesi” gerekir. Böylece devlet ile millet arasında
sıkı bir güven ilişkisi oluşur. Bu konu ayrıca ve detaylıca konuşulması gereken
bir husustur. Bu nedenle daha fazla uzatmayacağım.
***
Nihayetinde ihtiraslara gem vurarak, üretime, emeğe dayalı gelir elde etmek için çalışılmalıdır. Daha çok kazanmak için ise bilgiye, araştırma ve geliştirmeye dayalı yüksek katma değerli üretimlerle kazanma yolu tercih edilmelidir. Aksi halde emeksiz zengin olma yolu, bu gibi hüsranlara neden olmaktadır.
