The İmam Filmi -1

Sabri Hoca geçenlerde öğrencileriyle birlikte bir film izlemişti. Bunu haber alan diğer öğrenciler de bu filmi seyretmek istemiş ve böylelikle Sabri Hocanın okulda dersine girdiği bütün öğrenciler bu filmi izlemişlerdi. Bu filmi önce evde Sabri Hocayla beraber izlemiştik.

Filmin adı “The İmam” idi. Sabri Hocanın okulu da imam hatip lisesi olunca onun ne denli bir karar aldığını filmi seyredince anlamıştım. Filmin başrolünde konserleri ve albümleriyle tanıdığımız meşhur ilahi sanatçımız Eşref Ziya Terzi vardı. Filmin senaryosu yakinen tanıdığımız ve sohbetinde bulunduğumuz şair, yazar, senarist merhum Ömer Lütfi Mete yazmıştı. Yönetmen ise İsmail Güneş’ti.

The İmam filminde Eşref Ziya gibi birbirinden değerli oyuncular vardı. Mesela Hacı Feyzullah rolüyle Ahmet Yenilmez ki onu Deli Yürek, Ekmek Teknesi ve daha sonra Kurtlar Vadisi Pusu dizisinde hepimiz tanırız. Bir diğer değer verdiğim oyuncu Turgay Tanülkü vardı. Kurtlar Vadisi dizisinin Şahin Ağası,… Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz dizileri, onun iki yüze yakın dizisi arasında birkaç tanesiydi.

Bu film 2005 yılında çekilmişti. Filmin çekildiği yer, Malatya’nın Darende ilçesine bağlı bir köydü. Neden bu coğrafi bilgiyi veriyorum. Çünkü mekân ile filmin senaryosu birbirini burada tamamlıyor. Darende ilçesi ve civarı Şeyh Hamid-i Veli hazretleri ya da diğer adıyla Somuncu Baba’dan dolayı insanları dindar olan bir beldedir. Bu büyük İslam ermişinin öğretisi tasavvufi anlamda bu belde halkını etkilemiştir. Nitekim senaryoda bunu kıvrak bir şekilde işleyen Ömer Lütfi Mete; Darende köylülerini dindar, oraya sonradan gelen göçerleri Hacı Feyzullah’ın gözünde ayyaş, sarhoş, afyoncu olarak göstermektedir. Merhum Muhsin Mete, bölge sosyolojisini iyi okumuş, oradaki hakikati filme taşımıştır.

Filmin konusuna gelelim. İmam hatipte beraber okuyan iki arkadaştan 101 Mehmet, hayal kurduğu imamlık mesleğini kazanmış ve görevini Anadolu’nun ücra bir köyünde sürdürmektedir. İmam hatipte okurken 101 Mehmet’in etkisinde kalmış ve ona pîrim diye hitap eden Emrullah ise imam hatip lisesini bitirdikten sonra yurt dışına gitmiş. Orada bilgisayar mühendisliğini okumuş. Yurt dışında iken imam hatip kültürünü, ahlakını ve terbiyesini bırakmış. Batı tarzı bohem bir hayatı benimsemişti.Yurda döndükten sonra kendisi gibi gününü gün eden, kötü kadınlarla düşüp kalkan, aile kavramı nedir bilmeyen birisiyle bilgisayar şirketi kurmuştur.

101 Mehmet’in mide kanserine yakalanması, hastaneye gelmesi ve hastane sonrasında Emrulah’ı şirketinde ziyaret etmesi film için bir dönüm noktasıdır. Emrullah, şirkette ve sivil hayatta ismini Emre diye değiştirmiştir. 101 Mehmet, Emrullah burada mı diye sorsa da şirketin sekreteri Emrullah diye birinin burada olmadığını söyler. Tâki Emrullah içeriye girip onu tanımasıyla yeni bir sahne oluşmuştur. Emrullah’ın iş ortağı , 101 Mehmet’in “ben imam hatipten sınıf arkadaşın 101 Mehmet” demesi üzerine kahkahalar atması ve onları alaya alması bir dönüm noktası olmuş. Emrullah, tabiri caizse karşı mahalleyi terkedip eski mahallesine dönmüştür.

101 Mehmet’in hastanede olduğu süre boyunca köye gidip camide imamlık yapmıştır. Onun köye gidişi bohem hayatından bazı işaretler taşısa da Emrullah artık kafasındaki bohem-modern hayatı silmiştir. Motosikletli, deri ceketli, uzun saçlı bir imam... Çok modern bir bayanla var olan evliliğini bu arada bitirmiştir. Hatta imam olarak gittiği köyde evliliği bile düşünmüştür.

Filmin sonunda 101 Mehmet vefat eder, Emrullah, onun cenazesini yıkadıktan sonra İstanbul’a gelmiş, tekrar işinin başına dönmüştür. Ayrıca çok sevdiği ve çok pahalı motosikletini de camiye gelen ve kendisinden Kur’an dersi alan gençlere-çocuklara hediye etmiştir. Onun görevini köylülerin kabullenmediği bir göçer çocuğu olan Hasan sürdürecektir. 1001 Mehmet, Hasan’ı yetiştirmişti. Emrullah da ona ezan makamlarını öğretmiş, ezanı duyan herkes, şaşkınlığını gizleyeyemişti.

101 Mehmet’in imam hatip lisesini bitirip imamlık sınavlarını kazanması ve Emrullah’ın ise imam hatip lisesi sonrası bilgisayar mühendisi olması, 28 Şubatçıların tezlerine yapılan güçlü bir itirazdır. 1997 tarihinde bin yıl sürmesi planlanan zulme güçlü bir itiraz. 28 Şubatçılar ne diyordu. İmam Hatipliler, adı üstünde sadece imam hatipli olacaklar. Doktor olmasınlar, avukat olmasınlar.Sadece imam olsunlar, ölü yıkayıcı olsunlar. Burada ölü yıkamak bizim nazarımızda dinî bir vecibedir. Her Müslüman’ın aslında görevidir. Ama modern zamanda görevler tanzim edildiği için ölü yıkama sanki imam dışında yıkamanın yasak, hatta günah olduğunu zannedenler bile var. Köyde iken rahmetli babam imam olmadığı halde imam yokluğunda vefat eden birçok akrabamızın cenazesini yıkamıştı. Bu bilgiyi aklımızdan çıkarmamak gerekir. Şimdilerde ise aileler, çocuklarını daha iyi meslek edinmeleri için imam hatibe göndermeme eğiliminde. İmam hatibe gönderenler de proje imam hatip lisesine gönderiyor. Bu düşüncemi kıymetli yazar ve fikir adamı Selim Cerrah Bey de şu cümleleriyle teyit etmişti. “Bazı aileler çocuklarının kâmil insanlar olarak yetişip olgunlaşması için değil, fazla kazandıran mesleklere eleman olması için gayret ediyor. Çocukları gerçekleşmeyen hayallerinin laboratuvarı gibi görüyorlar...”

Geçtiğimiz yıl, ülke sıralamasında önemli bir yerde olan bazı proje imam hatip okulları; tıp fakültesi, hukuk, mühendislik, diş hekimliği gibi fakültelere öğrenci yerleştirirken ilahiyat fakültesine hiç öğrenci yerleştirmemişti. Şimdilerde koca koca ilahiyat fakültelerine zeki öğrenciler gitmiyor maalesef. Evet herkes dinini öğrenmek zorundadır.Ama İslam alimi yetiştirmek için Ebu Hanife gibi, İmam Şafii gibi parlak ve berrak zekalı gençlere ihtiyacımız olmayacak mı?

Sabri Hocayı görünce soracağım: “bize ne oluyor hocam, kime hizmet ediyoruz.”

Not 1: Gelecek yazıda Motosikletli İmam’ın kendini bulma arayışını yazacağım.

Not 2: Bir proje ihl okulu da ülkenin en yüksek puanlı ilahiyat fakültesini kazanan öğrenci sayısını büyük rakamlarla yazmaktan imtina etmiş, daha düşük puanlı/ağza bile alınmayacak yerleri afiş afiş nazara vermişti. Bu notu da bir hocamız paylaştı.