TEKNOFEST milli-yerli havacılığımız ve Yeşilköy

Yeşilköy, Osmanlı’da bir diğer adı Ayastefanos, İstanbul’un tarihe tanıklık eden semti. Bu semt, milli havacılık tarihimize de şahit idi ve tarihe tanıklık etmeye devam ediyor.

1911 tarihinde Osmanlı Devleti İtalya ile Trablusgarp savaşı yaptı. Bu savaşta İtalyanlar ilk defa savaş uçağı kullandılar. Wright kardeşler 1903 yılında ilk kez motorlu bir uçağı üreterek uçurmayı başardılar. Bundan 8 sene sonra ise Trablusgarp savaşında uçak savaş gereci olarak kullanılmaya başlandı. Osmanlı hemen tayyarecilik işi ile ilgilendi. Yeşilköy’de tayyare makinist mektebi kuruldu ve burada bir hava pisti inşa edildi. Meşhur tayyareci Vecihi Bey ilk kez burada kurulan Tayyare Makinist Mektebi’nde öğrenci oldu. Burada eğitim görerek Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yerli ve milli pilotu oldu. Bu hava meydanı 1918’de işgale uğradı. Bunun üzerine tayyarecilerimiz Anadolu’da; Konya ve Eskişehir’de milli havacılık faaliyetlerine devam ettiler.

İlk deneme uçuşunu Yeşilköy’de Vecihi Hürkuş yaptı

Cumhuriyetin ilk yıllarında havacılık alanında önemli gelişmeler yaşandı. 1925’te Türk Tayyare Cemiyeti kuruldu. Cemiyete ilk kez 10 bin TL bağışlanarak uçak alındı. Bu bağışı yapan Ceyhan ilçesi halkı idi. Onun için satın alınan uçağa Ceyhan adı verildi. Ceyhan uçağının ilk deneme uçuşunu meşhur tayyareci Vecihi Bey Yeşilköy’de yaptı. Yeşilköy Türk havacılığının adeta merkezi oldu. Vecihi Beyle birlikte Milli Havacılığa gönül veren birisi daha vardı. O da dönemin önde gelen iş adamlarından Nuri Demirağ’dı. Nuri Demirağ Vecihi Bey’e bir uçak parasını takdim ederek kendisine uçak yapmasını istedi. Vecihi Bey Nuri Bey’in bu isteğini yerine getirdi. Bu tarihten sonra ise Nuri Demirağ milli havacılığın kurulması için büyük para ve emek harcadı.

Nuri Demirağ yerli ve milli imkanlarla tayyare üretmek için 1936 tarihinde Beşiktaş iskelesinde bir Tayyare Atölyesi kurarak burada uçak üretmeye başladı. Burada Nu.D 36 ve Nu.D.38 isimlerinde uçaklar üretti. Bu uçakların uçurulması ve pilotların yetiştirilmesi için bir alan gerekliydi. Nuri Demirağ milli havacılık kurma yolunda girmiş olduğu bu büyük işte hiç tereddüt etmedi. Yeşilköy’de Elmas Paşa çiftliğini satın aldı. Burada 1000x1500 ölçülerinde 1559 dönümlük araziye tayyare meydanı inşa ettirdi. Bununla birlikte Demirağ bu saha üzerine üreteceği yerli ve milli uçakları uçuracak genç Türk pilotlarını yetiştirmek için Gök Okulu kurdu. Burada milli ve yerli imkanlarla üretilecek uçaklar yine Türk gençleri tarafından uçurulacaktı.

Yerli ve milli Nu.D.36 uçağı

Nuri Bey çalışmalarına ara vermeden devam etti. Yerli ve milli imkanlarla üretilen uçaklardan Nu.D.36 uçağı, Pilot Basri Alev idaresinde Yeşilköy’den kalkarak önce Ankara’ya oradan da Demirağ’ın memleketi olan Sivas Divriği’ye gitti. Birkaç gün kaldıktan sonra Yeşilköy’e döndüler. Bu tarihlerde Yeşilköy’de milli havacılık çalışmaları hız kesmeden devam ediyordu. Nuri Bey bundan sonra Türk gençlerine havacılığı sevdirmek için onları ürettiği uçaklarla ücretsiz olarak uçurmaya karar verdi. Gazetelerde 18-23 yaşında ve sağlığı uçmaya elverişli olan ve uçmak isteyen Türk gençlerini ücretsiz olarak uçuracağını gazetelerde ilan etti. Yeşilköy’de yapılan bu hava bayramına İstanbul halkı büyük rağbet gösterdi. Gençler uçmak için adeta birbirleri ile yarışıyordu. 1941 tarihinde yapılan bu hava bayramında ayrıca Gök Okulunu bitiren Pilotlar da uçuşlarını sergileyerek brövelerini aldılar. Bu hava bayramında İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar, bazı mebuslar ve şehrin önde gelen zevatı hazır bulundu.

Nuri Demirağ’ın ilk hava bayramı da Yeşilköy’de gerçekleşti

Milli Havacılığımızın kurulduğu yer olan Yeşilköy aynı minvalde hava bayramına da şahit oluyordu. 1942 yılında da burada bir tören düzenlendi. 24 Ağustos 1942 tarihinde yayınlanan İkdam gazetesinde Yeşilköy hava meydanındaki tören şu şekilde anlatıldı. ‘’ Nuri Demirağ Gök Okulu dün Yeşilköy’de bir hava eğlencesi tertip etmiş ve binlerce İstanbullunun havacılığa karşı olan alakasının artmasına sebebiyet vermiştir.

Saat 14.30’da Nuri Demirağ Gök Okulu kuruluşunun yıldönümü münasebetiyle başlıyan şenlik Yeşilköy meydanını dolduran kalabalık bir halk kitlesi tarafından dikkatle takip edilmiştir. Nuri Demirağ Gök okuluna mensup gençler, üçlü ve beşli guruplar halinde birçok uçuşlar yapmış; Galip Demirağ da 3000 metre yükselmek ve sair maharetler göstermek suretiyle halkın takdir ve tebriklerini kazanmıştır. Kadın ve erkek birçok kimseler Nuri Demirağ Pilotlarının idare ettikleri tayyarelere binmişler. Pendik ve hatta Şileye kadar uçuşlar yaparak büyük bir memnuniyetle tekrar Yeşilköy meydanına dönmüşlerdir. Eğlenceler esnasında birçok akrobasiler yapılmış; tayin edilen noktalara paraşütle erzak çuvalları atılmıştır. Bütün bunlar şiddetli alkışlar, büyük takdir ve hayranlıkla karşılanmıştır.’’

76 yıl sonra tarih tekerrrür etti

76 yıl sonra tarih Yeşilköy’de güzel bir şekilde tekerrür ediyordu. Milli havacılığı kurmaya çalışan Vecihi Hürkuş ve Nuri Demirağ’ın bu davalarını kendilerine dava edinen Selçuk Bayraktar ve ekibi onların mirasını devraldı. Nuri Demirağ’ın gençlerin havacılığı sevmesi ve ilgi duyması için düzenlediği Hava Bayramı gibi Selçuk Bayraktar’da aynı şekilde gençlerimizin milli havacılığı sevmesi, ilgi duyması ve gelecekte milli havacılık konusunda bayrağı devralması için dünyanın en büyük teknoloji festivali Teknofest düzenlenmeye başladı. Teknofestin bu yıl dördüncüsü düzenleniyor. İstanbul Atatürk Havalimanında düzenlenen, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ve T3 Vakfının birlikte yürüttüğü Teknofest’te bu yıl ilk defa insansız hava araçlarımız gösteri yaptı. Yerli ve milli imkanlarla üretilen insansız hava araçları Bayraktar TB2, Bayraktar Akıncı, Aksungur, Milli Helikopterler Atak, Gökbey ve Tayyareci Vecihi Bey’in soyadını taşıyan yerli uçak Hürkuş, Gururumuz Solo Türk ve Türk Yıldızları, Teknofest açılış gününde yaptıkları gösterilerle orada bulunan çoğunluğu gençlerin oluşturduğu her yaştan izleyicilerine doyumsuz görsel şölen ve gurur verdiler. Gençlerimiz burada geleceğimizi havacılık alanında inşa etmek için yarışmalara çok yoğun başvurularda bulundular. 45 bin takımla toplamda 200 bin başvuru yapıldı. Ürettikleri insansız yerli ve milli hava araçları ile savunma sanayiinde çığır açan Selçuk Bayraktar ve Haluk Bayraktar şahsında Baykar’a, Teknofest yarışmalarına katılan bütün gençlerimize, Teknofest gibi dünyanın en büyük teknoloji festivali organizasyonunda emeği geçen herkese milletimize bu gurura sebep oldukları için çok çok teşekkürler. Gençlerimize imkân verdiklerinde neleri başardıklarını, milli ve yerli imkanlarla üretilen araba, uçak helikopter, savunma sistemleri, güvenlik sistemleri ve onların gösterilerini görmek isteyenler için Teknofest 26 Eylül Pazar gününe kadar devam edecek.