TCMB politika faizini sabit tuttu

TCMB Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 14 düzeyinde sabit tuttu.

Yakın geçmişi hatırlayacak olursak; 2021 yılı Eylül ayı başında açıklanan Ağustos ayı tüketici fiyat endeksindeki yıllık artış yüzde 19,25, politika faizi yüzde 19, dolar kuru ise 8,5 TL civarındaydı. O tarihlerde Merkez Bankası tarafından vurgulanan reel faiz söylemi nedeniyle Eylül ayında faiz artışı bekleyenler çoğunluktaydı. Ancak TCMB beklentilerin aksine 2021 yılı Eylül ayında faiz indirimlerine başladı ve yıl sonuna kadar toplamda 500 baz puan düşürerek faiz oranını yüzde 14’e çekti.

Küresel salgın nedeniyle enflasyon tüm dünyada arttı. Pandemi sürecinin başladığı 2020 yılında başta tedarik zincirindeki bozulmalar olmak üzere enflasyonu yükselten unsurlar daha çok maliyet kaynaklıydı. Kapanmalar sebebiyle tüketimde sert düşüşler kaydedilirken, üreticiler artan üretici fiyatlarını, talep yetersizliği nedeniyle tüketici fiyatlarına yansıtamadılar. Böylece ÜFE ile TÜFE arasındaki makas her geçen gün arttı.

2021 yılının ikinci yarısından itibaren ise aşılamanın da yaygınlaşmasıyla tüm kısıtlamalar kaldırıldı ve ertelenmiş talep devreye girdi. Kredi kartı harcamaları, perakende satış hacimleri gibi ilgili verilerden de takip edildiği üzere yeniden canlanan tüketim, enflasyonu artıran önemli bir unsur oldu.

Üreticiler TÜFE’nin üzerinde artan maliyetlerini hızlıca tüketici fiyatlarına yansıtarak zararlarını telafi etmeye çalıştılar. Yine de küresel çapta artan emtia ve enerji fiyatları nedeniyle TÜFE ile ÜFE arasındaki fark kapanmadığı gibi artmaya devam etti. Bu durum da tüketicilerin fiyatların önümüzdeki dönem daha da artacağı beklentisini güçlendirdi. Fiyat artışlarına rağmen öne çekilen talep nedeniyle fiyatlama davranışları bozuldu.

Aralık 2021’de enflasyon yıllık yüzde 36,08’e yükseldi ve faiz indirimine ara verildi. Merkez Bankası bu dört aylık süreçte reel faiz söyleminden ziyade çekirdek enflasyon, cari fazla, istihdamı artıran ve döviz kazandırıcı yatırımlara yönelik kredilere vurgu yaptı.

2022 yılında politika faizinde değişikliğe gidilmedi ve son beş aydır faiz oranı yüzde 14’te sabit kaldı. En son açıklanan enflasyon oranı ise yüzde 70 oldu. Aradaki farkın 56’ya yükseldiği bu dönemde piyasa beklentisi de faizlerin sabit tutulacağı yönündeydi. Mayıs ayı PPK toplantısından çıkan karar beklentiler doğrultusunda olduğu için döviz kurlarında da bir dalgalanma görülmedi.

Toplantı metnine bakıldığında, ...değerlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite politika adımları devreye alınacaktır... ifadesinin eklendiği görülüyor.

Enflasyonu artıran unsurlar önceki metinde olduğu gibi ...jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışları, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının geçici etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları etkili olmaya devam etmektedir...şeklinde açıklanmış. Anlaşılacağı üzere Merkez Bankası, enflasyonda gözlenen yükselişi daha çok dış gelişmelere bağlarken, fiyat artışlarının kalıcı olmadığını vurgulamaya devam ediyor.