Taşralı bir bilge: Ethem Erkoç
Taşra kelimesi merkezin dışındakileri ifade eden bir kelime. TDK’ya göre “Bir ülkenin başkenti veya en önemli şehirleri dışındaki yerlerin hepsi, dışarlık. ”Kelimeyi o kadar yaygın kullanıyoruz ki “taşra ağzından” “taşra edebiyatına” kadar her sahada karşımıza çıkıyor bu kelime.
Edebiyat ve yazarlık bağlamında taşranın kapsadığı anlam ne olabilir diye bir soru akla gelebilir. Sanki edebiyatın da bir merkezi var da onun dışında yazılanlar taşra edebiyatı gibi bir algı, anlam dünyamızı etkisi altına almış. Biz bu tartışmayı en azından başka bir yazımıza bırakalım.
“Taşralı Bir Yazar”, Ethem Erkoç hocamızın yazdığı bir piyesin adı. Piyeste, bir kitabını bastırmak için gittiği İstanbul’da kendisine karşı uygulanan bu taşralılık tavrını tüm çıplaklığıyla anlatılır.
Ethem Erkoç 1950 yılında Çorum’un Beydili köyünde dünyaya gelmiş. Köyde başladığı eğitimini Çorum Tanyeri İlkokulu ve Çorum İmam Hatip Okulu’nda devam ettirmiş. O yıllarda İHO’lar lise dengi sayıldığı için fark derslerini verip Çorum Lisesi’ni de bitirmiş. İHO diplomasıyla Konya Yüksek İslam Enstitüsüne, lise diploması ile de Bursa İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisine girmiş. Aynı anda iki okulu da okumuş. Farklı illerde öğretmenlik yaptıktan sonra Çorum İHL’ne meslek dersleri öğretmeni olarak atanmış. Bu okulda yirmi yıl çalıştıktan sonra emekli olmuş.
Ethem Bey, benim de Çorum İHL’den Arapça ve tefsir hocam. Bir de sınıf öğretmenimiz. Öğrencilik yıllarımızda ondan derslerin haricinde hayata dair de çok şey öğrendik. Hocamız okul yıllarında da çok aktif bir insandı. Piyesler yazar ve yılsonu müsamerelerinde o piyesleri sahnelerdi. Okul dergimizi İDRAK’ın kurucularından ve yöneticilerindendi.
Hocamız ile 1979 yılından beri irtibatımız hiç kopmadı. Hâlâ aklımıza bir şey takıldığında bilgisine müracaat ettiğimiz bir kişi.
Hocamızın dini, milli, tarihi konuların yanında İslam Ekonomisi üzerine eserleri var. Özellikle Çorum tarihi üzerinde ciddi araştırmaları bulunuyor. Bugüne kadar 45 eseri yayınlanmış, 14 eseri de basılmak için sıra bekliyor.
Hocamızın hayatını anlattığı son kitabı “Ömrümün 60 Yılı” ismini taşıyor. 848 sayfalık bu kitapta hocamız, doğduğu Beydili köyünden başlayarak bu güne kadar yaşadıklarını anlatmış. Kitabı ilk okumaya başladığımda benim ilkokulda öğretmenim olan Ahmet Özlü’nün Ethem hocamın da Çorum Tanyeri İlkokulundaki öğretmeni olduğunu öğrendim. Sonrasında Mehmet Metin Aşkın, Osman Duman, Mehmet Hakkı Aksu ve Mehmet Yıldırım gibi hocalarımızın da ortak öğretmenlerimiz olduğunu gördüm. Hocamızın 60 yıllık hatıraları bir nevi benim de şahit olduğum 45 yılı ihtiva ediyordu. Bu yüzden kitabı ilgiyle okudum.
Hocamız hatıratında 1950 sonrası yerel ölçekte Çorum’un, genel olarak da ülkenin bir panoramasını çıkarmış. Yaşanan mahalli ve yerel seçimler, darbeler, idamlar, mağduriyetler, bunların ekonomiye etkilerini naif bir dil ile kimseye sataşmadan izah etmiş. Yine bu süreçte Çorum’un yaşadığı değişimi ve gelişimin yanında elimizden kaçan fırsatları, eksik kalan hizmetleri de aynı üslupla yazmış.
Kitapta Çorum’da yapılan kültürel faaliyetler de özetlenmiş. Ayrıca hocamız kendi yazdığı kitapların birçoğunun yazılma ve basılması hikâyeleri de kısa kısa anlatmış.
Hocamız kendi hayatıyla ilgili hemen hemen her kesiti okuruyla paylaşarak tarihe not düşmüş. Öğrencilik yıllarından sonra öğretmenlik yıllarında başından geçen ilginç olayları, yaşadığı güzellikler yanında uğradığı haksızlıkları ve baskıları da açık yüreklilik ile yazan hocamız, adeta o yılların sosyolojik ve psikolojik dünyasına bir ayna tutmuş. Onun öğretmen bizim de öğrenci olduğumuz yıllarda bizim farkında olmadığımız çok şeylerin yaşandığını da bu şekilde öğrenmiş olduk.
Hocamız, kişiler ve olaylar hakkında tarafsız kalmaya özen göstermiş. Zaman zaman küçük eleştirilerde bulunduğu kişilerin aynı zamanda hizmetlerini de, iyiliklerini de yazmış.
Kitabın son bölümünde ise adeta kitabın tamamı özetlenmiş.
Hocamızın bu kitabı yerel ve ülke tarihi hakkında araştırmacıların ilgi duyacağı bir eser hüviyetinde. Hatta genel siyasi tarihin akislerinin yerelde nasıl yankı bulduğunu okumak isteyen araştırmacılar için de bir kaynak kitap olacağı düşüncesindeyim.
Hocamıza sağlıklı ömürler dilerken ondan daha nice eserler beklediğimizi de belirtmek istiyorum. Kitabın basımını üstlenen Çorum Belediye Başkanımız Dr. Halil İbrahim Aşgın ve ekibine teşekkür ediyorum.
