Spor Lisesi geleceğin meselesi
Veliler olarak spor kavramını sadece öğrencinin beden eğitimi ve spor dersinde yapacağı fiziksel aktiviteyle sınırlamamız ülkemizde sporun ve öğrencinin gelişimi adına yaptığımız en büyük hatalardan biridir. Spor, öğrencilere fiziksel hareketliliğin yanı sıra bilişsel ve duyuşsal birçok özellik kazandırmaktadır.
Günümüz de anne ve babaların çocukları için en çok yakındığı durum olan teknoloji bağımlılığı da düzenli sporla birlikte en alt seviyelere indirilir. Öğrenci sporla birlikte hızlı bir şekilde sosyalleşir ve topluma rahatlıkla adapte olur. Özellikle eğitim-öğretim döneminde yapılan spor öğrencinin hareket ihtiyacını gidererek eğitim hayatına daha fazla yoğunlaşmasını sağlar. Sporun eğitim öğretim çağında ki öğrencilere sayfalara sığdıramayacağımız kadar faydası vardır.
Sporun anne ve babalar tarafından pek bilinmeyen ve öğrencinin geleceğine etki eden önemli bir yönü de vardır. Öğrenci, spor alanında eğitim hayatını tamamladıktan sonra bu alanda kariyer yaparak hayatını sürdürebilir. Bazı anne ve babaların çok yetenekli insanların spor yapabileceğini ve sadece bu insanların hayatlarını spordan kazanabileceklerini düşünmeleri, spora yeteneği sınırlı olan fakat yoğun bir ilgi duyan öğrencilerin en büyük engelidir. Bu anne ve babalara göre çocuklarının hayatını spor alanından kazanması imkânsızdır. Bunun sonucunda da zihinlerinde çocuklarının spor alanında bir iş ya da sporda kariyer planlaması yapması gibi düşüncelerinin gereksiz olduğu ortaya çıkar. Onlara göre yetenek, ilgiden önce gelmektedir. Ülkemizde profesyonel spor alanı hariç spor alanında kendini kanıtlamış ve hayatını bu alandan kazanan insanlarımızı incelediğimizde ise çoğunun bu tür düşünen anne babaların aksine yeteneklerinden önce ilgilerinin yani spora gönül vermelerinin geldiğini görmekteyiz. Bu ülkenin doktora hâkime ihtiyacı olduğu kadar spor alanında kariyer yapma ihtiyacı hisseden ve sporun gelişmesi için çaba gösterecek insanlara da ihtiyacı vardır. Öğrenciler bir meslek olarak sporu seçebilir ve bu alandan da hayatını kazanabilir. Öğrencinin gelecekte istemediği bir işi kötü yapmasındansa spor alanında iyi bir uzman olması öğrenci ve bu ülke için daha faydalı olacaktır.
Çocuğunun spora olan yeteneğini ya da ilgisini keşfeden ve lise eğitimini bu alanda almasını isteyen velilerimiz ise Milli Eğitim Bakanlığına bağlı akademik anlamda Spor Eğitimi veren Spor Liselerine çocuklarını yönlendirebilirler. Bu liseyi bitirince “Çocuğum ne olacak!” diye kafasında soru işareti oluşan velilerimizi aydınlatmak için Spor Liselerimizi tanıtalım ve öğrencinin Spor Lisesinden mezun olduktan sonra neler yapabileceğini kısaca anlatalım.
Ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı 71 adet Spor Lisesi ve Din Öğretimi Genel Müdürlüğüne bağlı olarak Spor Programı uygulayan 5 adet Anadolu İmam Hatip Lisesi spor alanında eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürmektedirler. Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı spor liseleri, Tematik Spor Liseleri ve Genel Spor Liseleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Tematik Spor Liseleri tek branş üzerinde yoğunlaşarak eğitim verirken (futbol, voleybol vs.) Genel Spor Liseleri okulların fiziksel koşullarına bağlı olarak birden fazla spor branşında eğitim vermektedirler.
Spor Liselerine öğrenci alımı okulların belirlediği kontenjan sayılarına göre yaz ayında yapılan Özel Yetenek Sınavıyla yapılmaktadır. Öğrencinin Spor Liselerine başvuru yapabilmesi için herhangi bir yazılı sınava girmesine gerek yoktur. Özel Yetenek Sınavı için Spor Lisesine başvuru yapıldıktan sonra öğrencinin fiziksel yeterliliğini ölçmek için yapılan testlerden (koordinasyon, ritim, hız, esneklik, denge vs. gibi) alınan puanın %70’i ve ortaöğretim başarı puanının %30’nun bu puana eklenmesiyle öğrencinin sıralamasını belirlemek için kullanılacak olan Öğrenci Yerleştirme Sınav Puanı (ÖYSP) ortaya çıkar. Bu puan alınacak kontenjan sayısı öğrencinin sıralamasında kullanılır. Fiziksel testlerden başarıyla çıkmış adaylar ÖYSP’le kontenjan sıralamasına girdiler ise spor lisesine kayıt yaptırmaya hak kazanırlar.
Velilerin ve öğrencilerin düşündüğünün aksine Spor Liseleri bir spor kulübü değil Milli Eğitim Bakanlığına bağlı müfredatı uygulayan resmi bir okul türüdür. Diğer lise türlerinde mevcut olan dersler Spor Lisesi müfredatında da vardır. Yani bilinenin aksine bu liselerimizde sadece spor dersleri değil diğer lise türlerinde olan kültür dersleri de mevcuttur. Milli Eğitim Bakanlığımız ve Gençlik Spor Bakanlığı arasında yapılan protokolle Spor Lisesi bitiren öğrencilere antrenörlük ve spor tesisi yöneticiliği belgeleri de verilmesi kararlaştırılmıştır. Bu belgelerle çeşitli sebeplerden üniversite öğrenimine devam edemeyen Spor Lisesi mezunları doğrudan iş hayatına atılabileceklerdir.
Spor Lisesinden mezun olan öğrenciler istediği her alanda üniversite öğrenimi görme hakkına sahiptir. Genel olarak spor lisesi mezunları Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları bünyesinde bulunan Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Antrenörlük, Yöneticilik ve Rekreasyon bölümlerini tercih etmektedirler. Üniversite yerleşme oranları incelendiğinde Spor Lisesi mezunlarının yüksek oranda üniversite öğrenimine devam ettikleri görülmektedir. Spor Lisesi mezunları üniversiteden mezun olduktan sonra da geniş bir istihdam alanı bulunan sporun içerisinde kendilerine rahatça yer bulabilmektedirler.
Her ne kadar bu Spor Liselerinin sayısı özellikle büyükşehirlerimizde az olsa da muhakkak 2023 Eğitim Vizyonu gereği sayıları artırılacak ve yeni sistemle birlikte yeni bir müfredata da sahip olacaklardır. En önemlisi de Spor Liselerimizin işlevlerinin ve sağladığı istihdam oranının artmasıyla eğitim sistemimizde eksikliğini hissettiğimiz Spor Ortaokullarının açılmasına öncülük edeceklerdir.
Yetenekli ve ilgili öğrencilerimizin spor alanına yönlendirilerek spor alanında eksikliğini hissettiğimiz nitelikli iş gücünün topluma kazandırılması gibi büyük bir iş çıkarmayı hedefleyen Milli Eğitim Bakanımız Sayın Prof. Dr. Ziya SELÇUK’a Bakan Yardımcımız Sayın Prof. Dr. Mahmut ÖZER’e ve Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürümüz Prof. Dr. Kemal Varın NUMANOĞLU’na çok teşekkür ederiz. Onların bu ülkenin gençleri için bitmek bilmeyen mesaileri sayesinde gelecek yıllarda bu ülke sporcu ve spor alanında nitelikli insan sorunu yaşamayacaktır.
Saygılarımla…
Not: 2019 yılı Spor Lisesi alım takvimi 10-28 Haziran 2019 Başvuru ve 1-5 Temmuz 2019 Özel Yetenek Sınavı olarak belirlenmiştir.
