Soğan Üretimi ve Fiyat Tartışmaları
Sebzecilik üzerine yazdığım “Sebzecilik: Temel Bilgiler, Muhafaza ve Yetiştiricilik” (Nobel Yayınları 2017, S: 304) adlı kitabımda incelediğim sebzelerde biri de soğandır.
Soğan kültürü M.Ö. 2800’e kadar eskilere dayanan bir sebze türüdür. Bazı kutsal kitaplarda da soğan kültüründen bahsedilmiştir. Soğangiller familyasının bir üyesi olan soğanın bilimsel adı Allium cepa’dır. Allium cinsi içinde soğan en önemli türdür.
İnsan beslenmesinde önemli bir yeri olan soğan bitkisinin baş (soğan) ve yeşil kısımları gıda olarak tüketilmektedir. Soğan başta karbonhidratlar, niasin ve Beta-karoten olmak üzere besin değeri yüksek bir sebzedir. Soğanda eterik yağlar bulunur. Kendine has kokuyu Allyl sulphid vermektedir. Soğan taze (çiğ) veya yemeklere katılarak tüketilir. Sağlık açısından antiseptik özelliğe sahiptir.
Soğan üretimi…
Son aylarda soğan, patates, domates gibi bazı tarımsal ürünlerin perakende fiyatlarının yüksek olması Türkiye’nin tarımsal üretiminin tartışılmasına neden olmuştur. Bu tartışmalar çoğu kez veriler ışığında yapılmaması soruna yanlış teşhis konulmasına neden olmaktadır.
Verilerden yararlanarak soğan üretimine baktığımızda durum şu şekildedir:
Türkiye’de 2004 yılında soğan üretim alanları yeşil soğan olarak 136.940 dekar (da); kuru soğan olarak 788.000 dekar kadardır. 2018 yılına gelindiğinde ise yeşil soğan 86.302 dekar, kuru soğan olarak 527.133 olarak gerçekleşmiştir.
Üretimimiz ise 2004 yılında yeşil soğan olarak 207.000 ton, kuru soğan olarak 2.040.000 ton kadardır. 2018 yılına gelindiğinde ise yeşil soğan 142.854 ton, Kuru soğan olarak 1.930.695 olarak gerçekleşmiştir. Kuru soğanda yıllık değişim Grafik 1’de yıllara göre gösterilmektedir.
