Soçi'nin yansımaları

Recep Tayyip Erdoğan, Trump’la olduğu gibi Joe Biden ile de sık sık görüşmek, başkanlar düzeyinde telefon diplomasisi ile problemleri çözmek istiyor, ancak Biden buna yanaşmıyor. Zihninin arka planında Türkiye ve Erdoğan düşmanlığı olduğu için iki ülke ilişkilerinin gidişatını umursamıyor.

Kendisine verdiği takma isimle Bidenapulos bir Rum ve Ermeni dostu. Afganistan dolayısıyla ABD’nin ihtiyacı olunca Türkiye ile ilişkiler biraz yumuşadı, hepsi o kadar. Türkiye, Taliban’la anlaşıp Kabil Havaalanı’nı işletmeye başlarsa ABD ile ikili ilişkilerdeki yumuşama devam edebilir.

Recep Tayyip Erdoğan, geçen ay New York’a BM toplantısına gitti, Biden ile görüşemeyince serzenişte bulundu, sert çıktı. Bu çıkışa ABD tarafı kayıtsız kalmadı Joe Biden ile bu ay Roma’da bir randevu ayarladılar.

ABD’de lobilerin faaliyeti sonucu Türkiye aleyhine çalışan bir hayli Kongre üyesi var. Son olarak FETÖ’nün cebini doldurduğu Türk düşmanı Nevada Temsilcisi Dina Titus, ülkü ocaklarının terör örgütü olup olmadığının araştırılması için ABD Dışişleri Bakanlığı’nın araştırma yapması için önerge verdi.

***

Erdoğan ile Putin arasında Soçi’de yapılan zirve öncekiler gibi olmadı. Basın açıklaması yapılmadı ve mutabakat metni imzalanmadı. Ancak üç saat süren öncekilerden daha kapsamlı bir görüşme yapıldı.

İki gündür bu konuda yazılıp çizilenler denge politikasını öne çıkarıyor. Ancak Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerini denge politikası ile açıklamak ve Batı ile kıyaslamak yanlış olur. Doğrusu, Türkiye - Rusya ilişkilerini iki yakın komşunun hem rekabeti, hem işbirliği şeklinde değerlendirmektir. Çünkü işbirliği yapılan alanlara karşı başta Kırım olmak üzere Türkiye’nin Rusya ile uyuşamadığı bir hayli konu var.

İşbirliği alanlarına gelince, görünen o ki Rusya, Türkiye’de ilk nükleer santralden sonra ikinci ve üçüncüyü de yapacak. İki ülke birlikte uçak motoru üretecek. Uzay alanında işbirliği de bir başka konu başlığı.

Almanya’nın ağırdan alması devam ederse Rusya ile gemi inşa alanına da girilecek, ortak denizaltı üretimi yapılacak. Almanya ile Reis sınıfı denizaltılar yapıyorduk. Piri Reis isimli ilk denizaltı geçtiğimiz Mart ayında Gölcük’te denize indirilmişti. Kalan beşi ise 2027’ye kadar tamamlanacaktı. Ancak Tayyip Bey’in tez canlılığına karşı Almanlar işi ağırdan alıyor.

Tayyip Erdoğan, Zengezur Koridoru konusunda oldukça kararlı. Erdoğan – Putin görüşmesinden Azerbaycan’ın bu konuda ciddi hazırlıklar yaptığını öğreniyoruz. Türk tarafının teklif ettiği bölge ülkelerinden oluşan 6’lı platforma Rus tarafının da sıcak bakması, Güney Kafkasya’da işlerin sağlıklı şekilde ilerleyeceğini gösteriyor.

***

Hali hazırda çözüm bekleyen en önemli nokta ise İdlib. Türkiye, bölgenin güvenliğini ve huzurunu sağlamak için çaba gösteriyor. Suriye’de iç çatışmaların sonuçlanarak Türkiye’de misafir edilen Suriyelilerin vatanlarına dönüp yerleşmesini arzu ediyor.

Ancak Suriye’de bulunan ABD, Rusya ve İran’ın hesapları farklı. Rusya, Esed sayesinde sıcak denizlere indi. İran daha fazla mevzi kazanmanın peşinde. ABD’nin amacı Suriye’yi Irak’ta olduğu gibi üçe bölmek. Bunun için de Biden’in Orta Doğu ve Afrika temsilcisi olarak görevlendirdiği Brett McGurk yoğun şekilde çalışıyor.

McGurk, Irak Anayasası’nın hazırlanmasında görev alan ve Irak’ın kaosa sürüklenmesini sağlayan kişiydi. Barış Pınarı Harekâtı öncesinde Trump, Suriye’deki askerlerine geri çekilme emri verdiğinde ise hiç tereddüt etmeden istifa etmişti. McGurk, “Arabistanlı Lewrance” gibi iyi yetiştirilmiş bir casus diplomat. Arapça ve Farksça’yı ana dili gibi konuşuyor. ABD’nin bölgeye gönderdiği eski Ankara Büyükelçisi John Bass gibi iflah olmaz bir İslam düşmanı.

Karıştırma özelliğinin yüksek olmasından dolayı önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, McGurk’un bir hayli üzerine gitti. Adeta istenmeyen adam ilan etti. Eğer bu kadar tepkiye rağmen ABD yönetimi teröristlerle iç içe olan McGurk’u hala görevde tutmaya devam ederse, korkulur ki PKK elebaşları ile birlikte iken başına bir roket inebilir.