​Sanayi Üretimi Yüzde 8,5 Arttı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; sanayi üretimi Ekim ayında yıllık yüzde 8,5, aylık ise yüzde 0,6 oranında artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Bu rakamlar 2021 yılı son çeyreğinin ilk ayına ait veriler. Üretimdeki bu artışın dördüncü çeyrek büyüme oranlarına olumlu yönde yansıması bekleniyor. İstanbul Sanayi Odası'nın açıkladığı Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksinin (PMI) de Ekim ayında 51,2 iken Kasım ayında 52’ye yükselmesi bu tabloyu destekliyor.

Hatırlanacağı üzere sanayi üretiminde 2020 yılının ikinci çeyreğinde gözle görülür bir daralma gerçekleşmişti. Küresel salgın nedeniyle azalan sanayi üretimi 2021 yılının aynı çeyreğinde rekor seviyede artmıştı. Baz etkisinden kaynaklanan bu durumun kalıcı olmadığı aşikardı.

Ancak döviz kurlarındaki artış ihracatı dolayısıyla sanayi üretimini destekliyor ve endeksteki artış son 16 aydır kesintisiz bir şekilde devam ediyor.

2020 Ağustos ayından bu yana yatay bir seyir izleyen aylık değişim grafiğine göre ise sanayi üretiminde bu ay sınırlı bir artış gerçekleşmiş.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2021 yılı Ekim ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,2, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 9,2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 3,5 arttı.

Aylık değişimlere bakıldığında ise 2021 yılı Ekim ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,3 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,1 arttı.

Ara malında yıllık yüzde 12,9, aylık yüzde 1,3, dayanıklı tüketim malında yıllık yüzde 5,7, aylık yüzde 0,3, dayanıksız tüketim malında yıllık yüzde 9, aylık yüzde 3,6, enerjide ise yıllık yüzde 4,6, aylık yüzde 1,4 artış gerçekleşti.

Kurlardaki yukarı yönlü hareket ihracatımızı artırırken diğer yandan da ithal girdi fiyatlarını dolayısıyla üretim maliyetlerini yükseltiyor. Bu nedenle ara malındaki yüzde 12,9’luk artışın oldukça önemli olduğunu söyleyebiliriz.

Sermaye malında ise yıllık yüzde 1,6 artış kaydedilirken, aylık yüzde 5,2 azalma olduğu görülüyor. Mal ve hizmet üretmek için gereken dayanıklı ürünler (makine gibi) olarak tanımlanan sermaye malındaki azalış dikkat çekiyor. Ara malı (hammadde ve yarı mamul) ve sermaye malındaki değişim oranı, önümüzdeki dönem üretimin artacağını veya azalacağını gösteren önemli bir veri.

Orta-yüksek teknoloji de Ekim ayında yıllık yüzde 4,9 artarken, aylık yüzde 2 azaldı. Yüksek teknolojide ise yıllık yüzde 2,4, aylık yüzde 10,6 azalış gerçekleşti.

Üretime dayalı büyüme modeline geçtiğimiz bu dönemde katma değeri yüksek ürün üretmek daha da önem kazandı. Döviz kurlarının artmasının yanı sıra tüm dünyada yaşanan çip krizi de orta-yüksek ve yüksek teknoloji yatırımlarını olumsuz yönde etkiliyor.