Sanayi üretimi aylık yüzde 1,6 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre; sanayi üretimi 2023 yılı haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,6, bir önceki aya göre ise yüzde 1,6 oranında arttı. Beklentiler daralma olacağı yönündeydi. Önceki veride ise, yıllık yüzde 0,2 daralma gerçekleşirken, aylık ise yüzde 1,1 oranında artış kaydedilmişti. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, haziran ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,6 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2,1 arttı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 3,4 azaldı. Sanayinin alt sektörlerinin aylık değişim oranlarına bakıldığında, haziran ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 4,2 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2,3 arttı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 2,1 azaldı. Ana sanayi gruplarının aylık değişim oranlarına bakıldığında; ara malında yüzde 2,2, dayanıksız tüketim malında yüzde 2,4, sermaye malında yüzde 1, düşük teknolojide yüzde 1,3, orta-düşük teknolojide yüzde 4,1, yüksek teknolojide yüzde 15,7 artış gerçekleşirken, dayanıklı tüketim malında yüzde 1,1, enerjide yüzde 0,0 ve orta-yüksek teknolojide yüzde 1,3 oranında daralma kaydedildi. ISO tarafından açıklanan PMI verisine bakıldığında ise, temmuz ayında bir önceki aya göre 0,6 puanlık bir düşüş olduğu görülüyor. Rapora göre; Haziran’da 51,5 olan manşet PMI Temmuz’da 49,9 düzeyinde gerçekleşmesi faaliyet koşullarının genel olarak değişim göstermediğine ve böylece altı aylık genişleme döneminin sona erdiğine işaret etti. Firmalar, sektörün büyümesindeki duraksamayı genel olarak enflasyonist baskıların güçlenmesine bağladı. Temmuz’da girdi maliyetleri enflasyonu üst üste ikinci ay keskin bir şekilde hızlandı ve Mart 2022’den bu yana en yüksek düzeyde gerçekleşti. Fiyat baskılarının güçlenmesi, temmuz ayında müşteri talebini olumsuz etkiledi ve yeni siparişlerde son beş aydır ilk kez yavaşlamaya yol açtı. Benzer şekilde yurt dışından alınan yeni siparişler de ivme kaybetti. Haziran ayına ait olan bu verilerin açıklanmasıyla birlikte 2.çeyrek tablosu da netleşmiş oldu. Hatırlanacağı üzere şubat ayında meydana gelen depremin ardından sanayi üretiminde (yıllık yüzde 8,2, aylık yüzde 6) sert düşüşler görmüştük. Takip eden aylarda ise özellikle bazı sektörlerde hızlı bir toparlanma kaydedildi. Elbette pandemi dönemi ile kıyasladığımızda artışların oldukça sınırlı kaldığını söyleyebiliriz. Döviz kurlarındaki artışın girdi maliyetlerini yükseltmesi ve enflasyonist baskının yanı sıra kredi kullanım koşullarının zorlaşması sanayi üretimindeki sınırlı artışın nedenleri olarak gösterilebilir. Öte yandan başta Euro bölgesi olmak üzere ihracat partnerimiz olan ülkelerin PMI verilerindeki zayıflama da sanayi üretimini olumsuz yönde etkiliyor. Yine İstanbul Sanayi Odası tarafından yayımlanan Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksinin temmuz ayında üst üste üçüncü kez aylık bazda azalarak 50,3’e gerilemesi bu durumu teyit ediyor.
