Dolar (USD)
32.38
Euro (EUR)
34.92
Gram Altın
2324.47
BIST 100
9079.97
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

07 Mart 2022

Rusya'nın Karadeniz planı

Dünya bir süredir yeni dengesini aramakla uğraşırken ekonomik, siyasi ve askeri türbülansa neden oluyor.

Özellikle SSCB’nin dağılmasından sonra liberal kapitalist sistemin tüm dünyaya hâkim olması günümüzde olduğu gibi çeşitli problemlere neden oluyor.

11 Eylül 2001’de ABD’de yaşanan terör saldırıları sonrasında ABD önce Afganistan’a saldırmış ve dünya bu duruma sessiz kalmıştı. Daha sonrasında 2003 yılında ABD nükleer silah olduğu iddiasıyla Irak’a saldırmış ancak herhangi bir nükleer silah bulunamamıştı.

1-18 Ağustos 2008’de Rusya’nın Güney Osetya ve Abhazya’ya saldırmasıyla aslında en büyük kırılma yaşanmaya başlamıştı.

Nitekim bundan yaklaşık bir ay sonra 15 Eylül 2008’de ABD’nin batamayacak kadar büyük olarak ifade edilen en büyük bankalarından Lehman Brothers iflasını açıklamasıyla 613 Milyar USD borcu ile ABD tarihinin en büyük iflası meydana geldi.

Sonrasında dünya genelinde milyonlarca firma iflas etmiş ve yine milyonlarca insan işsiz kalmıştı.

Bu krizin etkilerini azaltmak için Avrupa’da devletler şirketlere yoğun destek vermesiyle bu defa devletler 2011 yılında borç krizine girmişti.

Dünyanın siyasi ve iktisadi dengeleri şaşmış ve kendisine bir düzen arıyordu.

Avrupa’nın borç krizine girdiği yıllarda Ortadoğu bölgesinde “Arap Baharı” süreci başlamış ve birçok ülkede halk hareketleri yaşanıyordu. Savaş sebebiyle milyonlarca insan evini yurdunu terk etmek zorunda kalmış, bir umut Avrupa’ya doğru göç etmeye başlamıştı. Ancak Avrupa’da krizde olduğu için faturayı mültecilere kesmiş ve milliyetçiliğin artmasına neden olmuştu.

Bu sürecin son halkası olarak Suriye’de işler kördüğüm haline gelmiş ve birçok ülkenin vekâlet savaşı alanına dönüştü.

Ortadoğu coğrafyasında kanlı çatışmalar devam ederken Rusya 20-26 Şubat 2014’te Kırım’ı ilhak etti. Abhazya’dan sonra Karadeniz’deki sınırlarını daha fazla genişletti.

2015 yılında ise Suriye’deki iç savaşı fırsat bilen ve ABD eski başkanı Trump’ın ifadesiyle ABD eski başkanı Obama’nın kurduğu DAEŞ terör örgütüyle mücadele bahanesiyle ABD ve Rusya Suriye’ye girdi. Esed Rejiminin Rusya’yı davet etmesiyle birlikte Suriye’deki iç savaşa müdahil olan Rusya artık Ortadoğu coğrafyasında da varlık göstermeye başladı ve Suriye’nin Akdeniz kıyılarına yerleşti.

2022 yılında da Rusya Karadeniz’deki hâkimiyetini daha fazla artırabilmek için Ukrayna’ya saldırdı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un “beyin ölümü gerçekleşti” dediği NATO’nun Rusya’yı tehdit etmesi aslında bahane üretmekten başka bir şey değil. Karadeniz’de artan liman yatırımlarıyla giderek canlanan ve Türkiye’nin de doğalgaz keşfetmesiyle dikkatleri üzerine çeken bir bölge haline geldi. Ukrayna’da bulunan Odessa, Nikolaev, Chornomorsk, Yuzhny limanları Ukrayna’nın Dünya’ya açılan en önemli kapıları. Ukrayna’nın bu kadar limanına karşılık Rusya’nın Karadeniz’de Novorossiysk ve Taman Limanları bulunuyor. Ancak Taman limanı ticari bir liman olmayıp askeri bir liman özelliği taşıyor.

Yüzyıllardır Rusya’nın sıcak denizlere göz diktiği ve Karadeniz’in de bunun en önemli parçası olduğu biliniyor. Bu bağlamda Karadeniz’in Rusya için ne kadar önemli olduğu düşünülürse Ukrayna’yı işgali biraz daha net anlaşılır.

Nitekim Rusya 2008’de Abhazya ve 2014’te Kırım’ı işgal ederek Karadeniz’de varlığını artırdı. Aynı şekilde Suriye’de Lazkiye bölgesine yerleşerek sıcak denizlerde kendisine bir liman edindi. Ukrayna’yı işgal ederken izlediği yol haritasına bakılırsa liman bölgesine ağırlık verdiği görülüyor.

Askeri ve ticari anlamda Karadeniz üzerinden dünyaya açılmayı daha fazla genişletmek istediği açık ve net bir şekilde görünüyor. Türk Akımı projesiyle doğalgaz ticaretinin bir kısmını da Karadeniz üzerinden gerçekleştiren Rusya güvenliğini artırmak istediği görünüyor.

Hindistan’ın ham petrol ihtiyacının %0,27’sini 2017’de %1,24’ünü, 2018’in ilk çeyreğinde %2,61’ini Rusya’nın Karadeniz’deki limanı Novorossiysk’den karşıladığı düşünüldüğünde Rusya’nın Hindistan’a artan petrol ihracatı için Karadeniz’in önemi giderek artıyor. 2000'li yıllarda sıfıra yakınken 2018 yılında Rusya'dan Hindistan'a 100,000 varil/gün seviyesinde düzenli ihracat gerçekleşti. Essar Petrol şirketine, Rus petrol devi Rosneft’in yaptığı yatırım iki ülkenin arasındaki işbirliği yeni boyuta ulaştırdı.

Savaşlar, salgın ve ekonomik krizlerle birlikte dünya kendisine siyasi ve iktisadi bir denge ararken Karadeniz’in Rusya için askeri ve ticari önemi giderek artıyor. Rusya’nın da Karadeniz’deki alanını genişletmek amacıyla böyle bir harekâta başladığı söylenebilir.

 
ABONE OL
Deniz feneri detay
Deniz feneri detay
Kızılay 160x600
TDV ramazan