RUSYA İLE TİCARİ İLİŞKİLERİMİZ
Geçtiğimiz hafta AL Jazeera Arapça'ya verdiğim röportajın Türkçe metnini siz kıymetli okurlarımla paylaşacağım;
"Öncelikle şunu belirtmeliyim ki, Türkiye uluslararası hukuktan doğan hakkını kullanarak Rusya'nın Türkiye sınırlarını ve doğal olarak NATO sınırlarını ihlal etmesi neticesinde Rus uçağını düşürmüştür. Rusya'nın uluslararası hukuk tanımazlığı ile Ukrayna'yı ilhak etmesi sonucunda uluslararası mecrada yeterli bir yaptırıma uğramaması sonucu bu hukuk tanımazlığını Suriye topraklarına da taşımıştır. Terör örgütü DAEŞ ile mücadele bahanesiyle Suriye'ye askeri müdahalede bulunan Rusya DAEŞ teröristlerinin neredeyse hiç olmadığı ve uluslararası toplumun terörist olarak kabul etmediği Özgür Suriye Ordusu ve soydaşlarımız olan Türkmenleri bombalamaktadır. Pazar yerlerini, hastaneleri ve diğer sivillerin olduğu yerleri bombalayan Rusya hukuk tanımazlığını tüm dünyaya göstermektedir. DAEŞ ile en etkin bir şekilde mücadele eden ılımlı muhaliflerin bombalanması Rusya'nın terör örgütü DAEŞ ile mücadele etmediğini hatta DAEŞ'e dolaylı olarak destek verdiğini gösteriyor. DAEŞ ile Esad arasında açık olmasa da gizli bir iş birliği olduğu söylenebilir. Çünkü DAEŞ'in Suriye içinde ele geçirdiği toprakların %90'ı Muhaliflerin elinden alınmıştır. Rusya uçağının düşürülmesiyle birlikte Lazkiye üssüne gönderdiği S300 füzeleri ve diğer yüksek askeri tedbirler aynı zamanda NATO sınırlarını tehdit etmektedir.
Türkiye ve Rusya arasındaki ticari ilişkileri incelediğimiz zaman 2014 yılında Rusya'ya ihracatımız ülke ekonomisindeki yavaşlama ve Rublenin değer kaybına bağlı olarak ithalatın daralması nedeni ile % 14,6 oranında düşüş kaydetmiştir. Ülkeden 2014 yılı ithalatımız ise % 0,01 artmıştır. 2015 yılı Ocak-Eylül arasında Türkiye'nin yaptığı ihracat 2 milyar 711 milyon $ iken Rusya'nın Türkiye'ye ihracatı 15,8milyar $ tutarındadır. Toplam ticaret hacmimiz 18,5 milyar $ tutarındadır.
Türkiye'nin Rusya'ya olan başlıca ihraç ürünlerini incelediğimiz zaman görüyoruz ki; Turunçgiller (310 milyon dolar), Otomobil (290 milyon dolar), Domates (276 milyon dolar), Karayolu taşıtları için yedek parça ve aksesuarlar (221 milyon dolar), Tekstil (307 milyon dolar, Üzüm (137 milyon dolar) seviyesindedir. Rusya'nın Türkiye'ye olan başlıca ihraç ürünleri ise; Motor Yağı (3 Milyar 844 Milyon dolar), Buğday (1 milyar 156 milyon dolar), işlenmemiş alüminyum (1 milyar 96 milyon dolar), Demir-Çelik hurda (1 Milyar 45 milyon dolar) olarak karşımıza çıkıyor. Turist oranına bakılırsa Türkiye'ye Rusya'dan her yıl 4 milyona yakın turist geliyordu. 2015 yılı Ocak-Eylül döneminde Rusya'dan Türkiye'ye 3,3 milyon Turist gelmiştir. Türkiye'nin tekstil ihracatında Rusya %13'le ilk sıradaydı. 2014 yılında resmi olmayan bavul ticaretiyle birlikte yaklaşık 4 milyar dolar seviyesinde görülmektedir.
Rus özel sektörünün son yıllarda Türkiye'deki özelleştirme ihalelerine olan ilgisi ve yatırım kararları Türkiye'nin Rusya için cazip bir yatırım üssü olduğunu kanıtlamıştı. Turizm, hizmetler, petrol/gaz işleme ve depolama alanında yoğunlaşan Rus yatırım ilgisinin gelecek yıllarda artarak süreceği tahmin edilmektedir. 2011 yılı sonu itibarı ile ülkemizdeki toplam Rus yatırımları 7 milyar Doları aşmıştır.
2014 yılında Türk müteahhitleri Rusya pazarında 3,34 milyar dolar tutarında 36 proje üstlenmiş bulunmaktadır. Rusya, 2014 yılında Türk müteahhitlik sektörü için Türkmenistan'dan sonra en büyük ikinci pazar olmuştur.
Rusya ile Türkiye arasındaki en önemli konulardan biri doğalgaz konusudur. Rusya, 2009 yılında derin bir durgunluk sürecine girmiştir. Federal İstatistik Kurumu verilerine göre 2009 yılında ülkenin GSYİH'sı küresel krizin olumsuz etkilerine bağlı olarak % 7,9 küçülmüştür. Uygulanan önlem paketinin de olumlu etkileri ile 2010 yılından itibaren durgunluktan çıkış süreci başlamıştır. Ülkenin GSYİH'sı 2010 yılında % 4 oranında artış göstermiştir. GSYİH 2011 yılında % 4,3, 2012 yılında % 3,4 büyümüştür. 2013 yılında azalan tüketici talebi ve yavaşlayan ihracat nedeni ile GSYİH artış hızı da yavaşlayarak % 1,3 olmuştur. Ekonomi son 4 yıldır düşük sınai üretim artış hızı, yavaşlayan yatırımlar, zayıf dış talep ve azalan tüketici güveni nedeni ile en düşük hızda büyümektedir. Rusya'nın Ukrayna'yı ilhak etmesinden sonra batı ülkeleri tarafından Rusya'ya uygulanan ambargo neticesinde Rusya ekonomisi özellikle son 10 aydır aralıksız bir şekilde daralma yaşıyor. Bununla birlikte ülkeye uygulanan ambargo sonrasında döviz rezervi de ciddi oranda azaldı. Rusya ekonomisini ayakta tutan en önemli kalemlerden biri de doğalgazdır. Türkiye üzerinden batıya doğalgaz ulaştıramazsa ekonomisi daha da sıkıntılı bir duruma düşecektir."
