Reform Paketinde Dikkat Çeken Hususlar

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cuma günü açıkladığı reform paketi ekonomik birimleri heyecanlandırdı. Kamu kesiminde tasarrufu artırarak bütçe dengesinin sağlanabilmesi adına önemli adımlar atıldığını görebiliyoruz. En çok eleştirilen konulardan biri olan kamuda taşıt alımı ve kiralanması hususu gözden kaçmamış ve bu konuya da sınırlama getirilmiş görünüyor. Aynı şekilde kamu personellerinin birden fazla görev yapması konusu da eleştirilen konulardan biriydi. Bu konuda düzenleme yapılması kamuda verimliliği artıracağı gibi tasarruflara artırıcı katkı sunacaktır.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun ilişkili kurum olarak yeniden düzenlenmesi önemli bir adım. Cumhurbaşkanlığı sistemi öncesinde Kalkınma Bakanlığı’na bağlı olan yeni dönemde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmalarını yürüten TÜİK, siyasi kurumların görev mıntıkası altında olması sebebiyle sürekli eleştirilerin odağında oluyordu. Yeni düzenlemeyle birlikte Merkez Bankası, BDDK gibi ilgili bir kurum gibi Hazine ve Maliye Bakanlığı’yla ilişkili bir kurum olarak görev yapmaya devam edecek. Böylece ayrı bir tüzel kişiliği olan ve bakanlıkla hiyerarşik bir bağlantısı olmayan ve böylece bakanlığın talimatları ve denetiminden ayrılan özerk bir yapıya kavuştu. Özellikle son iki başkanın vekâleten görevi yürütmesi sonrasında akademisyen birinin asaleten atanması bu yapıyla birlikte kurumun itibarını artıracak nitelikte olacaktır. Siyasileri eleştirmek için kurumun verilerine olan güveni azaltmak için türlü manipülasyonların atıldığını son dönemde görüyorduk. Bu yapıyla birlikte en azından bu manipülasyonların önüne nispeten de olsa geçilmiş olacaktır.

Bunlarla birlikte Cumhurbaşkanı Yardımcısı başkanlığında Ekonomi Koordinasyon Kurulu kurulması ve Hazine ve Maliye Bakanı başkanlığında Finansal İstikrar komitesi kurulması son derece önemli… Böylece enflasyonla mücadele görevini tek başına yürüten Merkez Bankası’nın yanında Hazine ve Maliye Bakanlığı da eklenmiş oldu. Sadece para politikalarıyla değil aynı zamanda maliye politikalarıyla da enflasyonla mücadele edilecek. Bununla birlikte oluşturulacak fiyat istikrarı komitesiyle Hazine ve Maliye, Sanayi ve Teknoloji, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Ticaret ve Tarım Bakanlıklarının yer alacağı bu komiteyle fiyat istikrarının sağlanması yönünde hızlı ve etkin kararlar alınması sağlanacaktır.

İstihdam alanında da önemli gelişmeler olduğunu görüyoruz. Mesleki eğitim merkezilerinin cazibesini artırıcı destekler bununla birlikte bu merkezlerde eğitim gören öğrencilerin ücretlerin kamu tarafından üstlenilmesi önemli. Ancak bunun yanında yeni yapısal dönüşümlere de ihtiyaç var. Özellikle 28 Şubat süreci sebebiyle katsayı eşitsizliği politikası yüzünden mesleki eğitime rağbet azalmış ve üniversiteler meslek edinme okullarına dönüşmüştü. Bu bağlamda gerek iş dünyasının ihtiyaçlarını karşılayabilecek, hem de lisans öğrencilerinin eğitimleri bittiğinde tecrübe sahibi olabilmelerini sağlayabilmek için yükseköğretim reformu ihtiyacı bulunmaktadır. Gençlerin okurken özellikle son 2 yılında staj olarak değil daha uzun zamanlı olarak yarı zamanlı çalışma programlarına dâhil edilmeleri gerekmektedir. Bu da YÖK ile TOBB arasında iş birliğinin artırılmasıyla olabilecektir. Böylece staj gibi kısa süreli olmayan çalışmada gençlerin iş tecrübesi artarken iş dünyasına daha hazır hale gelecekler, bununla birlikte kısa vadeli olmadığı için iş yeri gençlere işi öğretmeye daha istekli olacaktır. Devlet desteğiyle birlikte işverenin maliyeti de azalırken öğrencilere öğrenim kredisi vermek yerine emeğinin karşılığı olan ücret verilmiş olacaktır. Bu reform sayesinde üniversitelerde alınan teorik eğitimle birlikte sahada pratik eğitim de sağlanmış olacaktır. Böylece eğitimin kalitesi artarken öğrencilerin sahada edindikleri tecrübeleri okulda birbirleriyle paylaşma imkânı doğacaktır. İstihdam alanında bununla birlikte Doç. Dr. Mevlüt Tatlıyer’in İstihdamı Paylaşmak isimli kitabında belirttiği üzere çalışma sürelerinin kısaltılması, kısmi süreli çalışmaların artırılması, ücretlerin saatlik olarak hesaplanarak ödenmesi gibi yapısal dönüşümlerin gerektiği de ortadadır. Bu gibi yapısal reformlarla daha köklü ve etkin ilerlemeler sağlanabilecektir.

Açıklanan reform paketleri oldukça önemli. Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın sahadan topladığı bilgiler ışığında hazırlanmış bir paket olduğu çok belli oluyor. Ancak reform çalışmalarının takibiyle birlikte yeni reformların da devam ettirilmesiyle Türkiye ekonomik olarak daha iyi bir konuma gelecektir.