Psikoloji ve kültür
Kültür ve psikoloji arasındaki ilişki antroploji, dil, sosyoloji ve felsefe başta olmak üzere bütün insan bilimlerini ilgilendiren bir konudur. Kültürel anlamlar, pratikler, kurumlar, gelenekler ve kalıplar aile, din, kişilik, siyaset ve ekonomi alanlarını etkilemekte ve şekillendirmektedir. Bireysel psikoloji, önemli ölçüde kültürün şekillendirici etkisi altındadır. Kültür ve psikoloji arasındaki ilişki, aslında kültürün ve kişiliğin bütün insani kurumları nasıl oluşturduğunu, insana dair hiçbir şeyin insanın dışında ve üstünde bir kurguyla veya hipotezle anlaşılmayacağını ve anlamlandırılamayacağını göstermektedir.
İnsan psikolojisine ve kültürüne dair hiçbir şey evrensel değildir. Kültüre ve insana dair söylenen her şey, kültürel olarak değişken, yerel ve durumsaldır. Kültür ve psikoloji çalışmaları, insan topluluklarında evrensel olanların ne olduğunu sürekli olarak araştırmakta, ancak ortaya sürekli olarak insani çoğulculuğu ve çeşitliliği gösteren bilgiler ve bulgular ortaya çıkmaktadır. Psikolojik teori ve kültürel teori, karşılıklı olarak birbirlerine temel oluşturmaktadırlar. Psikolojik süreçlerin kültürel modelleri ile kültürel süreçlerin psikolojik kalıpları sürekli olarak değişmekte, insana dair evrensel ve ortak olanın ne olduğu konusunda sürekli yeni araştırmaların yapılmasını gerekli kılmaktadır. İnsana dair farklılıkların keşfedilmesi de ancak psikolojik ve kültürel süreçlerin birlikte ele alınmasını gerekli kılmaktadır. Kültürel farklılıkları kendine temel aldığı takdirde psikolojik teorinin önünde yeni yollar açılacaktır.
Kültürel farklılıklar, psikoloji teorisinin ana bilgi kaynaklarından biridir. İnsanların zihinsel süreçleri, içinde bulundukları kültüre göre farklılık göstermektedir. Farklı kültürlere mensup insanlar, farklı sosyal ve kültürel şartlar altında aynı eğilimleri ve yönelimleri ortaya koymamaktadırlar. İnsanların düşünme tarzlarını, zaman ve mekan algılarını, ilişki biçimlerini, duygusal tecrübelerini ve duyusal algılamalarını kültürel kalıplar ve süreçler belirlemektedir. Kültür, büyük psikolojidir. Büyük psikoloji olarak kültür, insanın bütün karmaşıklığını ve karşıtlıklarını kendi içinde barındırmaktadır.
İnsanların yiyeceğini, içeçeceğini, eğlencesini, giyimini kuşamını belirleyen ana faktör kültürdür. Kültür, insanın dış ve bedensel dünyasını belirlediği gibi, insan davranışlarının birbiriyle ilişkilenmesini sağlayan kolektif anlam dünyalarını da kurgulamaktadır. Kültürün kurguladığı ortak fikirler ve anlamlar, günlük hayatımızı mekanik bir şekilde yönlendirmekte, bütün sosyal kurumları yapılandırmaktadır. Kültürel pratikleri, kurumları ve kalıpları tecrübe ettiğimizde, aslında kültürel anlamları ve fikirleri, duygularımız ve düşüncelerimiz üzerinden yansıtıyoruz. Kültür, insan zihnini aktif olarak şekillendirdiği gibi, insan zihni de sürekli olarak kültürü şekillendirmektedir. İnsan ve kültür, karşılıklı olarak birbirinin aktif taşıyıcısı oldukları gibi, birbirlerinin aktif ilerleticisidirler. Bireyler, günlük hayatlarında ve sosyal ilişkilerinde sürekli olarak kültürel kalıplarını yeniden üretme meşguldürler.
Kültür ve insan, birbirinden bağımsız değişkenler değildirler. Kültür ve kişilik, insan ve toplum hakkında tahminde bulunmamıza yardımcı olabilir. Bu, hiçbir şekilde kültürün insan davranışlarının arkasındaki temel sebep olduğu anlamına gelmemektedir. Kültürler ve psikolojiler, birbirlerinden bağımsız değil, birbirlerine bağımlıdırlar. Kültür ve kişilik, sürekli olarak birbirlerini kurgulamaktadırlar. İnsan ve kültür, karşılıklı olarak birbirlerini üretmekte ve devam ettirmektedirler. Biyolojik, psikolojik, zihinsel ve kültürel süreçler, birbirlerinden bağımsız mahiyetler değil, birbirleriyle içiçe geçmiş karmaşık olgulardır. Karşılıklı kurgulama, karşılıklı etkileşim ve karşılıklı içiçe geçmişlik, kültür ve psikoloji ilişkisini ifade etmektedir.
Biyoloji, insan psikolojinin tek kaynağı olmadığı gibi, insan zihninin tek temeli de beyin değildir. İnsan, biyolojik, psikolojik, sosyal ve kültürel bir varlıktır. İnsan zihninin ve psikolojisinin kaynakları biyoloji ve kültürde birlikte vardır. İnsan davranışını anlamak için kafa ve kültür birlikte araştırılmalıdır.
