PİYANGO ÇILGINLIĞI

Aslında yılbaşı yaklaştıkça ortaya çıkan ve adeta çılgınlaşan milli piyango salgınını yazmayacaktım. Ancak birkaç gün önce yolum Bahçekapı'ya düştü ve oradaki piyango bayinde gördüğüm uzun kuyruk beni yazmaya itti.

Piyango satıcılarının "Size de çıkabilir" demelerine bakmayın. Bilet alan bir insanın büyük ikramiyeyi kazanma ihtimali on milyonda bir. Yani neredeyse sıfıra yakın. Üstelik bunu bilet alanlar da elbette biliyorlar. Hal böyle iken umutla sıraya giren, dakikalarca bekleyen ve çoluk çocuğunun rızkını yatıran bu insanlar niçin piyango bileti alıyor? Televizyonda yaşlıca bir hanım, "On bilet aldım" diye biletleri sallıyordu.

Bazı bilim adamları, "sürpriz ve beklenmedik olaylarla karşılaşmak istedikleri için" veya "heyecanla çekilişi beklemek ve heyecan duymak onlara zevk ve mutluluk veriyor" gibi cevaplar veriyorlar ama bu çılgınlığı yeterince açıklamıyor bence.

Mahzurları fazla

Halbuki piyango almanın bir çok zararı da var:

u00b7 Şans oyunlarına alışma söz konusu olabilir ve giderek kumara geçilebilir.

u00b7 Bazen bekleme ve "Bana çıkacak mı?" heyecanı ve gerginliği kişinin psikolojisini bozabilir.

u00b7 Özellikle dar gelirliler için önemli maddi kayıptır, gelirin israf edilmesidir.

u00b7 Alın teri dökmeden, emek harcamadan zahmetsizce kazanmaya alışma ve bunu normal karşılama da hoş değildir.

u00b7 Çekiliş olup da bir şey çıkmadığı anlaşıldığında hayal kırıklığı yaşanacak, moraller bozulacaktır.

Ya çıkarsa?

İnterneti karıştırdığınızda piyangoda büyük ikramiye çıktıktan sonra psikolojik dengesi bozulan, hayatı faciaya dönen, mutsuzlaşan insanların hikayelerini okuyabilirsiniz. Üstelik bu hikayeler hem Türkiye'den hem de yurt dışından. Onları burada tekrarlayacak değilim. Ancak "talih kuşu"nun onlara mutluluk getirmediği, aksine düzgün giden yaşantılarını bozduğunu görüyoruz.

Ani zenginlik, emeksiz servet onlarda travmaya sebep olmuş, paranın kıymeti bilinmemiş ve ortaya çıkan sahte akrabalardan, peşlerine takılan para avcılarından, borç ve yardım isteyenlerden bunalmışlar.

Bir bilimsel çalışma

Brickman ve arkadaşları piyango talihlileri arasında araştırma yapmış (Pozitif Psikoloji, Nobel Yayınları, 2014. Sayfa; 62). Büyük ikramiye kazanan talihlilerin hayatlarının nasıl değiştiğini incelemiş.

Sonuç şu: Talihliler zengin olmalarına rağmen artık hayattan ve günlük olaylardan daha az zevk alıyorlar ve kesinlikle daha mutlu değiller.

Kısacası piyango alanlar ikramiye çıksa da çıkmasa da mutsuz olmaktalar. Sıraya girenler keşke bu gerçekleri bilse de ona göre davransalar.