Oruç ; kendini tutmaktır

“Ey iman edenler, sizden öncekilere yazıldığı gibi oruç, size de yazıldı (farz kılındı.) Umulur ki sakınırsınız." (Bakara 183.)

On bir ayın Sultanı Ramazan-ı Şerif’in ilk haftasını neredeyse tamamladık. Sayılı gün ne de olsa … bu kıymetli günleri nasıl geçirdiğimizin önemi büyük. Biz, sadece bedeni aç bırakarak ibadet ettiğimizi düşünüyorsak bu, büyük bir yanılgı olur.

Bugün, orucu çok daha önemli kılan kuşkusuz birey ve toplum düzeyinde psikolojimiz, ruh sağlığımız ve mana alanındaki arayışlarımıza katkısıdır.

Oruç; modern insanın şüphesiz ki en öncelikli ihtiyacı olan sabır, sükûnet, yardımlaşma, yaşama sevinci, disiplin, emniyet hissi, karşılıksız verme, umut, tahammül, Yaratıcıya yakınlık ve iletişim halinde olma gibi giderek uzaklaştığımız manevi duyguları yeniden hissetmemizi ve geliştirmemizi sağlayan güçlü bir iradedir.

Bütün kutsal dinlerde yer almasına rağmen, bilimin ilgisini yeni yeni çeken orucun, insanın biyolojisine ve ruh sağlığına faydası, bedende ve özellikle beyinde Otofaji olarak bilinen vücudun kendini korumasını ve temizliğini sağlayan bir geri dönüşüm hareketini gerçekleştirmesidir. Orucun, bedenin maddi sağlığındaki düzenleyici ve tedavi edici diğer yararları burada sayamayacağımız kadar çok fazla...

Kendiyle kavgalı modern insanın, bireysel yaşama derdinden kurtulması, kişisel hazlarına “dur” demesi ve vermenin engin huzurunu yaşayabilmesi için ne güzel fırsattır Ramazan ayı.

Ramazan, manevi muhasebe yapmanın imkan ve fırsatını sunması itibari ile de önemlidir. Bunun temelinde orucu öteki ibadetlerden ayrı tutma yatıyor. Oruç öteki ibadetlerin, ya da diğer ibadetler orucun taşıyıcısı değil. Bütün ibadetlerin 12 ay yapılması gerekir. Oruç aç, susuz kalarak belirlenmiş zamanlar içerisinde diğer ihtiyaçlardan uzak durmaktır. Orucu böyle anlayıp Allah'ın bizden neyi maksat edindiğini, nereye varmamızı istediğini düşünmeliyiz. Rivayet edilir ki her türlü cezaya, ateşler içinde yanmaya maruz bırakılan nefs, yine de Haşa! Rabbini tanımamıştır ama üç günlük orucun sonunda "Sen alemlerin Rabbi, ben ise aciz bir nefsim " demiştir. Diğer ibadetler Müslümanın hayatında zaten olan ibadetler. Oruçlu olsak da olmasak da ahlaklı olmak, merhametli olmak, adil olmak, Allah'ı çok zikretmekle emredildik. Bu karıştırılınca Ramazan sadece bir ay ile sınırlı ibadet ayıymış gibi düşünülüyor. Bu eksik!

“Ramazan, Allah'ın bir adıdır"

Öncelikle oruç gizli bir ibadettir. Açıklanmadığı sürece kimse bilmez. Diğer ibadetlerse genellikle alenidir. Namaz kıldığınızda insanlar onu görür, hacca gittiğinizde bilir, zekat verdiğinizde bir kişi o zekattan haberdardır. Orucun gizliliği diğer ibadetlere göre daha fazla. Bu da daha fazla ihlasa ve Allah'ın rızasına güdülen bir ibadete yaklaştırır. Oruç, Allah'ı tanımanın, ihlası sağlamanın ve insanı özgürleştirmenin aracıdır.

Müslümanın hayatında Ramazan'da belki niceliksel olarak ibadetlerde artış olabilir ama nitelik ve tür bakımından yeni bir ibadet ortaya çıkmaz. Bir ömür boyunca yapılması gereken ibadetlere Ramazan'da oruç eklenir. Bu anlaşılmadığı için Ramazan'da dolan camiler sonra boşalıyor. İbadet diye tv hz Yusuf ve hz Meryem’i izlemek sananlar dahi var. Zenginin zengini ağırladığı gösterişli sofralardan hiç bahsetmeyeyim. Nefsi ve ruhu beslemenin adresini başka yerde arayanlar için ramazan sadece yeme saatleri değişmiş bir vakittir .

Ramazanı sadece yeme - içme etkinliği gören şekillenen restoranlar, fast food zincirleri, beş yıldızlı otellerin iftar gecelerini de hatırlatmakta fayda var. Fiks iftar menüsü 150 tl.” McDonald’s bile Ramazan menüsü çıkarıyor. İftar vakti evden dışarı çıkın, yolunuza çıkan hemen her yemek durağı harıl harıl iftar saati adına hazırlanıyor. İşte o an bunu diyoruz.

“Oruç tutmuyor sadece aç kalıyoruz”

“Oruç”un Arapça’daki aslı “savm”dır. Bu sözcüğün karşısına lügatlar “imsak” kelimesini yerleştirir ve “tutmak, zaptetmek, zaptı rapt altına almak” manalarına gelir. Orucu vesile edinerek kendini muhakeme edenlere, arınanlara, nefsini kontrol edenlere ve başkasının halinden anlayanlara kendini tutabilenlere selam olsun.