Ortadoğu’nun yeni hegemonik gücü: Rusya
Suriye ordusu, Rusya ve İran’ın aktif desteğiyle İdlib’e yönelik harekatını hızlı bir şekilde sürdürmektedir. Han Şeyhun ve Emaarat el Numan’dan sonra Serakip kasabasının da Suriye ordusunun eline düştüğü haberleri gelmektedir. Serakip’e askeri sevkiyat yapan TSK ve Suriye ordusu arasındaki çatışmada 8 TSK mensubu hayatını kaybetmişti. Bu olaydan sonra Türkiye ve Rusya ilişkileri çok sıcak bir şekilde tartışılmaya başlandı. Türkiye ve Rusya ilişkilerinin geleceği ve Astana sürecinin çöküp çökmediği soruları, önümüzde cevaplarını bekleyen büyük sorular olarak durmaktadır. Türkiye ve Rusya ilişkilerini ve Rusya’nın Suriye’deki etkisini anlayabilmek için Rusya’nın Ortadoğu’da artan nüfuzunu ve hegemonik güç olarak yeniden ortaya çıkışının iyi anlaşılması lazımdır.
Soğuk Savaşın bitmesinden sonra Rusya, çok zayıf ve etkisiz br ülke olarak değerlendirilmekteydi. Ekonomisi zayıf, iç sorunlarla boğuşan ve Çeçenistan gibi kendi iç çatışmalarını çözemeyen bir ülke görüntüsü veriyordu. Ancak günümüzde Rusya, tutarlı ve sistematik bir şekilde yeniden global bir güç haline gelmektedir. Rusya’nın artık eski Rusya olmadığı gerçeğinin farkında olmak önemlidir.
Avrupa ve Amerika, Soğuk Savaştan sonra Rusya’nın artık stratejik düşman ve rakip olmadığını düşünmeye başladılar. Rusya, Batı’yı ve Amerika’yı kendine düşman ve rakip olarak görmekten hiçbir zaman vazgeçmedi. Rusya, bugün Kırım’ı ilhak eden, Gürcistan’ın önemli bölümünü işgal eden ve Suriye coğrafyasına hakim olan uluslararası güç konumundadır. Rusya, artık bir bölgesel güç değildir. Rusya, Ortadoğu, Kafkaslar ve Akdeniz başta olmak üzere bütün kritik uluslararası konularda anahtar bir role sahip küresel bir güç haline gelmiş durumdadır. Amerika ve Venezuela arasında yaşanan krizde Rusya, Maduro rejiminden yana tavır alarak Latin Amerika’da da etkin bir aktör olduğunu tescillemiştir. Rusya, teknolojik imkanları kullanarak Amerika ve Avrupa seçimlerine değişik açılardan müdahale edebilmektedir. Rusya, bugün siber savaşı küresel düzeyde yürüten en etkili güç konumundadır.
Rusya, bugün Ortadoğu’da daha etkin olmanın yollarını aramaktadır. Rusya, her türlü ekonomik, diplomatik ve askeri yolu kullanarak Ortadoğu ülkelerinde etkin olmanın yollarını bulmaya çalışmaktadır. Suriye savaşı, Rusya’ya hayal edemeyeceği bir imkanlar dünyasının önünü açmıştır. Rusya, Suriye savaşını kullanarak birçok Ortadoğu bölgesinde etkin hale gelmiştir. Rusya, İran’da çok etkin bir güç olurken, Mısır rejimiyle çok yakın ilişkiler geliştirmiştir.
Rusya, Suriye sahasını fiilen kontrol eden güçtür. İran, Rusya’ın desteğiyle Suriye rejimini güçlü bir şekilde ayakta tutmaktadır. Son İdlib saldırılarını Suriye ordusu, İran ve Rus güçlerinin fiili katılımıyla gerçekleştirmektedir.
Rusya’nın Suriye’deki gücünü gören Ortadoğu ülkeleri, Rusya’yı Amerika’ya alternatif güç olarak görmeye başlamışlardır. Mısır, Rusya ile büyük silah antlaşmaları yapmıştır. Türkiye, S-400 füze savunma sistemini Rusya’dan almıştır. Körfez ülkeleri, Rusya’nın silah teknolojisine yakından ilgi duymakta ve Rusya ile savunma alanında işbirlikleri geliştirmeye sıcak bakmaktadırlar.
Rusya’nın amacı, Suriye’de demokratik bir düzen kurmak değildir. Rusya, Suriye’ye yerleşerek Ortadoğu’da hegemonik bir güç haline gelmek ve Akdeniz’de etkili bir güç olmayı istemektedir. Ustalıklı taktiklerle Rusya, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne yakınlaşmaya çalışmaktadır. Rusya, bugün bütün Ortadoğu başkentleriyle rahatlıkla ilişki kurabile ve bütün başkentleri etkileyebilen en önemli küresel güç konumundadır. Suriye ve Libya sorunlarında Amerika’nın belirsiz ve güven vermeyen politikaları, gözlerin kolaylıkla Rusya’ya çevrilmesine neden olmaktadır. Amerika’nın yalpalaladığı Ortadoğu coğrafyasında Rusya’nın kendini görünür kılması, gözlerin ona çevrilmesine neden olmaktadır.
Rusya, Ortadoğu’da bütün çatışan taraflarla ilişki kurmaktadır. Bütün taraflarla ilişki kurma kapasitesi, Rusya’yı Ortadoğu’da etkin bir siyasal aktör haline getirmektedir. Rusya, özellikle silah ve enerji alanlarında Ortadoğu’da etkili olmayı arzulamaktadır. Şu anda Rusya, bütün Ortadoğu ülkeleriyle stratejik ilişkiler geliştirerek bütün yönetimlerle bir bağımlılık ilişkisi oluşturmaya çalışan yeni bir hegemonik güç olma yolunda ilerlemektedir.
