Nobel ve Edebiyat, Soykirimi Unutturamaz!
10 Kasımda Nobel komitesi edebiyat alanında 2019 ödülünün Peter Handke’ye verildiğini ilan etti. Peter Handke, Bosna savaşı sırasında Sırplar tarafından soykırım düzeyinde işlenen insanlığa karşı suçları inkar eden Avusturya’lı bir yazardır. Soykırımın ve insanlığa karşı işlenen suçların inkar edilmesi, meşru ve mazur gösterilmesi, hiçbir şekilde kabul edilemez. Nobel Komitesi kararını açıkladığından beri dünya medyasında Handke’nin soykırımı inkar etmesi ve mazur göstermesi eleştirilmekte ve tartışılmaktadır. Nobel Komitesi, bu yılki edebiyat ödülünü Handke’ye vermekle Nobel ödülleri etrafında sonu gelmeyecek bir tartışmaya ve tepkiye neden olmuştur.
Handke, Sırbistan devlet başkanı Slobedan Milosevic’e çok yakın biridir.2000 Yılında iktidarı kaybeden Milosevic, Uluslararası Adalet Divanı’nda insanlığa karşı soykırım suçu işlemekten yargılanmıştır ve hayatını cezaevinde kaybetmiştir. Handke, 2006 yılında Milosevic’i cezaevinde ziyaret etmiş ve Milosevic’in cenazesinde bu soykırım suçlusunu öven bir konuşma yapmıştır. Handke, bu konuşmasında Sırbistan’ın Balkanlardaki çatışmanın kurbanı olduğunu söylemiştir.
Handke, savaş sırasında Sırpların Boşnakları ve Hırvatları esir tuttuğu kampların hiçbir şekilde toplama kampı olmadığını, buraların hiçbir şekilde Nazilerin kamplarıyla mukayese edilemeyeceğini söylemiştir. Sıprların toplama kampları yirmi beş bin Boşnak kadının sistematik bir şekilde tecavüze uğradığı yerlerdir.Uluslararası Adalet Divanı’nın tutanaklarında Sırpların toplama kampları çok geniş, ölümcül ve sistematik bir şekilde soykırımın işlendiği ölüm merkezleri olarak anlatılmaktadır. Toplama kamplarında Naziler’den daha ileri soykırım merkezleri kuran Sırpların ölüm kamplarının toplama kampı olmadığını inkar eden Handke, savaş sırasında Sırpların yaptığı bütün soykırım suçlarını haklı ve gerekli gören bir tutum ortaya koymaktadır.
Handke, 1992 ve 1995 yıllarında Visegrad ve Srebrenica şehirlerinde Sırp çetelerinin Boşnaklara yönelik soykırım yapmadığını edebi bir şekilde anlatmaktadır. Visegrad ve Srebrenica katliamı ile ilgili yazılarında Handke, burada işlenen katliamlara dair söylenilenlerin doğru olmadığını iddia etmektedir. Handke, Visegrad ve Sprebrenica dahil hiçbir yerde Sırp çetelerinin yaptığı katliam ve soykırım suçlarına yönelik eleştirel bir tutum ortaya koymamaktadır.Visegrad ve Srebrenica soykırımlarına dair yazdıkarı, Handke’nin edebiyatı soykırım suçunu meşrulaştırmak ve masum göstermek için araçsallaştırdığını ortaya koymaktadır. Soykırım suçunu işleyen Sırp çetelerini masum gösteren Handke, işlenen soykırım suçuna ortak olduğu gibi, korkunç bir edebiyat ve ahlak suçu da işlemektedir
Soykırımı meşrulaştıran hiçbir ürün, edebiyat olarak nitelenmeyi hak edemez. Soykırımın ve insanlık suçlarının yanında yer alan hiç kimse, sahih ve sahici anlamda edebiyatçı olamaz. Sadece edebi yetenekleri gözönüne alınarak bir kişiye edebiyat ödülü verilemez. Edebiyatçılara, bilim insanlarına ve barış aktvistlerine zor zamanlarda insanlığın safında yer alıp almadıkları dikkate alınarak ödül verilmelidir.
Soykırım, bir anda insanların vahşice öldürülmesinden ibaret değildir. Soykırım, olup biten bir olay değil, bir süreçtir. Soykırım suçları işlendikten sonra soykırımın unutturulması ve inkar edilmesi şeklinde süreç devam etmektedir. Handke, Bosna soykırımını unutturmayı ve inkar etmeyi amaçlayan soykırım sürecinin aktif bir unusurudur. Soykırım sürecini unutturmaya ve inkar ettirmeye çalışan çalışan her kişi, kurum ve güç, soykırım sürecinin parçasıdırlar. İsveç Kraliyet Akademisi, Handke’ye edebiyat ödülünü vermekle, soykırımı unutturma ve inkar etme sürecinin ortağı olmak şeklindeki bir kara, kirli ve kanlı lekeyi alnında taşıyacaktır.
Dünya, insan haklarını her gün ihlal eden politikacılarla, askerlerle, fanatiklerle, teröristlerle ve çılgınlarla doludur. İnsanlık, insan haklarını savunacak ahlaklı ve vicdanlı entelektüellere, edebiyatçılara, bilim insanlarına ve filozoflara ihtiyaç duymaktadır. On iki civarında kitap çalışması olan Handke, kitaplarının yarısını Sırbistan’ın savaş suçlarını ve soykırımını karartmaya ayırmıştır. Bir soykırım inkarcısı olan Handke’ye Nobel edebiyat ödülünün verilmesi insanlık vicdanında derin bir yara açmış, soykırıma karşı olan insani ahlaki duruşa düşman bir pozisyon almıştır.
