Nisan ayı enflasyonu yüzde 7,25 arttı
TÜİK verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 2022 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 7,25, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 31,71, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 69,97 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 34,46 oranında artarak, yıllık yüzde 68 olan Nisan ayı enflasyon beklentilerine yakın bir seviyede gerçekleşti.
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 7,67, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 39,23, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 121,82 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 72,03 artış gösterdi.
Döviz kurlarının yükseldiği 2021 yılının son çeyreğinde artış eğilimine giren enflasyon oranı Aralık ayında aylık bazda yüzde 13,58’e kadar çıkmıştı. Ocak (yüzde 11,10) ve Şubat (yüzde 4,81) aylarında ise aylık enflasyonda bir ivme kaybı görülmüştü. Ancak son 2 aydır bu durum tersine döndü.
Kur korumalı mevduat sisteminin devreye girmesiyle birlikte sakinleşen döviz kurlarına rağmen, birikimli etkilerin devam ettiği, aynı zamanda Ukrayna-Rusya arasındaki gerilimin enerji ve gıda fiyatlarını yukarı çektiği, verilerin alt detayından anlaşılıyor.
Aylık değişimlere göre; kömür ve linyit yüzde 25,40, ham petrol ve doğal gaz yüzde 23,32, su ve suyun arıtılması ve dağıtılması yüzde 14,95 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Yıllık ise ; kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 249,55, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme yüzde 247,50, ham petrol ve doğal gaz yüzde 243,52 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
En fazla artışın gerçekleştiği bu alt sektörler, üretimin neredeyse her aşamasında dahil olduğu için genele yayılan bir enflasyon karşımıza çıkıyor. Nisan 2022'de, tüketici fiyat endeksinde kapsanan 409 maddeden, 337 maddenin ortalama fiyatında artış olması bu duruma işaret ediyor.
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 105,86 ile ulaştırma, yüzde 89,10 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 77,64 ile ev eşyası oldu.
Aylık artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 13,38 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 7,43 ile konut, yüzde 6,96 ile giyim ve ayakkabı oldu.
Görüldüğü üzere manşet enflasyonun üzerinde kalan ana harcama grupları enflasyon sepetinde ağırlığı en fazla olan kalemler. Bu nedenle hissedilen enflasyon ile resmi rakamlar arasında ciddi bir fark oluşuyor.
Enflasyonu artıran diğer faktörlerin yanı sıra Ramazan ayının Nisan ayına denk gelmesi ve bayram için yapılan harcamalar, gıda ve alkolsüz içecekler ile giyim ve ayakkabı grubunda ilave bir artışa neden oldu.
En son açıklanan verilerle birlikte ÜFE ile TÜFE arasındaki makas 52’ye yaklaştı. Yaz aylarının gelmesiyle birlikte gıda fiyatlarında bir gerileme olacağı öngörülse de maliyet enflasyonunun yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam ettiğini görüyoruz.
