NATO'nun Donbas'la imtihanı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, bir sanatçı, komedyendi. Senarist, oyuncu ve yönetmen olarak başarılıydı, ancak devlet yönetmek ayrı bir işti ve beceremedi. Rusya göz göre göre, geliyorum diye diye girdi, Zelenski, bombalar düştükten sonra sıkıyönetim ilan edip tedbir almaya başladı. Hayat durdu, bankamatikler kilitlendi. Rusya, Ukrayna’nın üzerinden silindir gibi geçti.
Türkiye bile diplomasinin işe yaramadığını görmüş, işgalin adım adım geldiğini fark ederek Dışişleri Bakanlığı Ukrayna’daki Türk vatandaşlarını tek tek telefonla arayarak isterlerse Türkiye’ye gelmeleri için yardım edileceğini söylemişti. 5 bin kişi getirildi, Ukrayna’da 20 bin Türk vatandaşı daha var.
ABD ve Avrupa ülkelerinin duyarsızlığı ve çabalarının sadece lafta kalması Ukrayna’nın sonunu getirdi. Ukrayna çok istediği halde NATO’ya alınmadı. Ankara Büyükelçisi’nin ifadesi ile NATO’ya alınsaydı Rusya bu harekâtı yapmaya cesaret edemezdi. Putin planlarını çok önceden yapmıştı, Ukrayna’nın Batı blokuna katılmasını istemiyordu. Belarus gibi Rusya’nın uydusu olmasını istiyordu, şimdi adım adım bunu hayata geçirecek.
***
Bu krizde Luhansk ve Donetsk şehirlerinin isimlerini adeta ezberledik. Bizim Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşanan hendek savaşlarının bir benzeri 8 yıldır Donbas bölgesinde yaşanıyordu. 2014’ten beri fiili çatışmalarda binlerce insanın hayatını kaybettiği bu iki şehir artık Rus komandolarının kontrolünde.
Ukrayna, ABD ve Avrupa’yı arkasına alarak Ruslarla mücadeleyi düşündü. Çözümü de NATO’ya üyelikte gördü, ancak Batı destek vermedi. ABD, NATO’yu Irak’ta kullandı, Afganistan’da kullandı, Kuzey Suriye’de halen kullanıyor. Müslümanları kırmak için NATO güçlerine görev veriliyor, ancak Ukrayna’nın işgaline askeri bir tepki verilmedi.
Rusya – Ukrayna gerginliğinde Türkiye araya girmek istedi, giremedi. Putin, Batının ambargolarına karşı Çin’i yanına aldı, işgali başlattı. 43 milyon nüfuslu, 603 bin kilometrekare kare büyüklüğündeki koca ülkeyi işgal etti.
***
Avrupa ülkelerinin doğal gazının yüzde 40’ını Rusya veriyor. Onun için bu kış kıyamette işgale ses çıkaramıyorlar. ABD’nin liderlik özelliği olmayan başkanının da bir atak yapmasını kimse beklemiyor. Avrupa’yı bekleyen tehlike şimdi Ukrayna’dan gelecek muazzam bir göçmen dalgası.
Doğu ile Batı’nın hesaplaşmasında olan eskiden “Kazak” olarak adlandırılan Ukrayna halkına oldu. Putin 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmişti. Şimdi Kırım’la Dombas arasında karayolu bağlantısını da sağladı. Kırım ve Sivastopol liman şehri, Rusya için çok önemli.
Türk Büyükelçiliği açık ve Kiev’de. ABD ise Büyükelçiliğini çoktan Polonya’ya taşımıştı. İşgali biliyordu. Gönüllü olarak Rusya’nın kontrolüne giren Belarus’un devlet başkanı Lukaşenko geçen ay Ukrayna’ya seslenerek, “ABD’li efendilerini bırakma” çağrısı yapmış, “Okyanus’un diğer tarafındaki efendilerinizden uzak durun. Size mutluluk getirmeyecekler. Artık kullanışlı olmadığınız anda sizi tarihin çöplüğüne atacaklar” demişti. Öyle de oldu.
ABD, bunu hep yapıyor. NATO’nun Ukrayna işgali karşısında nasıl bir sınav vereceği önemli... Göstereceği tavır, gelecekte çok şeyi değiştirecektir.
