Namazın Dinimizdeki yeri ve önemi-5

En önemli ibadet olan namazın birçok hikmet ve faydaları vardır. Biz, bu yazıda bu hikmetlerden birkaç tanesini hatırlatmaya çalışacağız: Namaz, sadece şekilsel hareketler değil; bedenin, aklın ve kalbin katılımıyla gerçekleşen en önemli ibadettir. Namaz, beden için kıyam, rüku ve secde; dil için kıraat, tesbih, zikir ve dua; akıl için ise düşünüp anlama ve huşudur. Namaz, Allahü Teâlâya sığınmanın ve O’ndan yardım dilemenin çok önemli bir vasıtasıdır.

Miraç, Peygamberimizin yüce makamlara yükselmesidir. Namaz da müminin Allahü Teâlâya manen ulaşması yolunda önemli bir vasıtadır. Bu sebeple: “Kıl namazı çün saadet tacıdır/Sen namazı öyle bil ki müminin miracıdır,” denilmiştir. Müslümanların namazla ilgili ortak bilinci âdeta bu beyitte özetlenmiştir.

Naman kılmak için kıbleye yönelmek, tekbirden sonra ellerin önde bağlanması, rükua eğilmek ve secdeye varmak, Allahü Teâlânın yüce huzurunda yaşanan tevazu ve teslimiyet ruhunu yansıtır. Beş vakit namazın farz kılındığı miraç olayı sırasında Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem yüksek makamlara ulaştı. Mümin de miraçta farz kılınan namaz ibadetini yerine getirerek bir anlamda miraç yapmış, yüksek dereceler elde etmiş olur. Bedenin en şerefli kısmı sayılan alnın secde için yere konması, Allahü Teâlânın kudret ve azametine teslimiyeti sembolize eder.

Camide cemaatle kılınan namazlar, günde beş defa müminleri bir araya getirir, tanışma ve kaynaşmayı sağlar; sosyal ilişkilerin güçlenmesine, toplumsal eşitliğin sağlanmasına, sevgi ve kardeşliğin tesisine katkıda bulunur. Bu sayede mümin, gündelik işlerin girdabından kısa sürelerle de olsa kurtulma ve rahatlama fırsatı bulur.

Namaz, insanın Yaratan’ına karşı kulluk görevidir. Bu görev, sadece insanlara özgü değil bütün yaratıkların yaptığı bir görevdir. Âyet-i kerimede buyuruldu ki: “Görmedin mi ki şüphesiz göklerdeki herkes, yerdeki herkes, güneş, ay, yıldızlar, ağaçlar, hayvanlar ve insanların birçoğu Allah’a secde etmektedir.” (Hac 18)

Müjdeci ve uyarıcı olarak gönderilen Efendimiz aleyhisselam, namaz ibadetini hakkıyla yerine getirenlere dünya ve ahirette mükâfat olduğunu bildirmiştir. Görevini yapanların ödüllendirilmesi, terk edenlerin de cezalandırılması ise, ilâhi adaletin gereğidir. Yüce Allah, namaz kılanlara; merhamet edeceğini, onları bağışlayacağını, onları cennete koyacağını ve onlardan razı olacağını vadetmiştir.

Namaz, mümin için nur ve aydınlıktır. Namazlarını derin bir saygı ile eda eden bir mümin olmanın gerektirdiği inanç, söz, fiil ve davranış içerisinde olan ve namazı hayatına hâkim kılan kişi, doğru yolu bulmuş ve kurtuluşa ermiş, demektir.

Namaz, insanı kötülüklerden, çirkinliklerden ve taşkınlıklardan alıkoyar, ilgi ve temayüllerin başıboş ve kontrolsüz bir şekilde tatmin edilmesini engeller. Çünkü hakkıyla kılınan namaz, sahibine ruhî bir olgunluk kazandırır ve kalbinin huşu ile dolmasını sağlar. Kalbi huşu ile dolan kişi de Allahü Teâlânın razı olmadığı şeylerden büyük bir titizlikle sakınır ve böylece günahlardan arınır. Mümin, namaz kılarken, aynı zamanda kötülüklerden ve nefsin arzularından da muhafaza olunarak hem dünya hem de ahiret hayatını ıslah etmiş olur.

İnsan, beşer olması hasebiyle hatasız ve kusursuz olmaz. Günlük hayatında günah işler; hem bedenen hem de ruhen kirlenir. Tevbe etmeyi gerektiren büyük günahlar hariç namaz; günah, kusur ve hataların bağışlanmasına vesile olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: “Beş vakit namaz ve Cuma namazı diğer Cuma namazına kadar büyük günahlar işlenmediği sürece aralarında işlenen günahlara kefarettir.” (Müslim)

Günde beş vakit namazını kılan mümin, manevî kirlerden temizlendiği gibi dış çevre ile sürekli temas hâlinde olan organları, günde beş defa yıkandığı için maddî kirlerden ve bulaşıcı mikroplardan temizlenmiş olur. Evet vücut, elbise ve namaz kılınacak yeri temizlemek namazın şartı olduğundan dolayı namaz; kişiyi temiz olmaya mecbur eder. Her namazı vaktinde kılan mümin, hayatını düzen ve tertibe koyar. Bütün bunlarla beraber namaz, kişiyi yalnızlık psikolojisinden kurtaran en tesirli ilaçtır.