Mevlana İdris'in Ardından

İnandır beni dünya
İnandır yaşadıklarıma…

Mevlana İdris Zengin

Dünya gurbetini tamamlayanlar asli vatanlarına bir bir dönüyorlar. Nuri Pakdil, Sezai Karakoç, Bülent Parlak ve Hayreddin Orhanoğlu derken Mevlana İdris Zengin de katıldı göçenler kervanına. Bu hafta merhum Abdurrahim Karakoç’u yazmaya niyetlenmiştim. Yarın yazarım, sabah olsun derken bir de “Mevlana İdris de hakka yürüdü” diye kara haber geliverdi. Demek ki Mevlana İdris hakkında yazacakmışız ondan ertelemişiz yazımızı...

Mevlana İdris, bizim kuşaktan, aramızda bir yaş var. 1966 yılında Kahramanmaraş Andırın’da dünyaya gelmiş. 1989 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olmuş. O da edebiyata şiir ile başlayıp hikâyeler ve denemeler yazmış Diriliş, Dergâh, Albatros, Geniş Zamanlar ve Gerçek Hayat gibi birçok dergide. Bazı yazılarında mahlaslar kullanmış. Yazmaya orta ikinci sınıfta başlayan İdris’in ulusal anlamda ilk denemesi henüz 12 yaşında iken 1978 yılında Yeni Devir gazetesinde yayımlanmış. Yazar, 1987 yılında ağır bir hastalık geçirmesi sonucu “Benden geriye bir ses kalsın.” kaygısıyla ilk kitabını yazdığını söylüyor.

Lise yıllarında Mevlâna Celaleddin Rumi ile ilgili hazırladığı sunum öğrenciler ve öğretmenler tarafından çok beğenilince kendisine “Mevlâna” diye hitap edilmeye başlanmış ve öylece devam etmiş. Bu ismin de hakkını vermiş aynı zamanda…

Mevlana İdris, çocuk edebiyatının önemli bir ismi olmuş bu elli altı yıllık hayatında… Çocuk edebiyatı alanında kırktan fazla kitap kaleme almış. Çocuklar için yazdığı masal ve öyküleri; televizyonlarda, radyolarda ve muhtelif gazetelerde yayınlanmış, bazı kitapları çeşitli doğu ve batı dillerine çevrilerek basılmış. Bu özeliğinden dolayı Çocuk Yayınları Danışma ve Yayın Kurulu üyeliği yaptı.

"Kuş Renkli Çocukluğum" isimli şiir kitabı ile 1987'de Gökyüzü Yayınları Çocuk Edebiyatı Ödülü, "Korku Dükkânı" isimli kitabı ile 1998'de Türkiye Yazarlar Birliği Çocuk Edebiyatı Ödülünü aldığı gibi 2011 yılında da Birikim Eğitim Kurumu tarafından "En Başarılı Çocuk Yazarı" seçilmiş. Bu ödüller arasında 2008 yılında Kosova’nın Prizren şehrinde yayınlanan Türkçem dergisinin Türkçeye katkı yapanlarla ilgili uluslararası ödülünü unutmamak lazım.

Çeto isminde bir Çocuk edebiyatı dergisi kurup genel yayın yönetmenliğini yürüten yazarın önemli çocuk kitaplarından bazıları şunlardır. “Çınçınlı Masal Sokağı, Dondurmalı Matematik, Hayâl Dükkânı, Kirpiler Şapka Giymez, Korku Dükkânı, Vay Canına, Kuş Renkli Çocukluğum, Sinir Dükkânı, Tehlikeli bir Kipat, Ütüsüz Ayakkabılar, Sufi ile Pufi, İyilik Dükkânı, Tuhaf Adamlar (10 kitap), Acayip Hayvanlar (10 kitap) ve İyi Geceler Bayım (şiir)”.

"Tuhaf Adamlar" serisindeki kitapları Almanya'daki bir yayınevi tarafından Almanca, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Arapça, Rusça, İspanyolca, Farsça ve Lehçe olmak üzere 9 dünya diline çevrilerek yayına hazırlanmış. Bazı eserleri de Farsça, Almanca, Arapça, Urduca, Macarca dillerine çevrilmiş. 2006’da “İyi Geceler Bayım” adlı şiir kitabı Farsçaya çevrilerek İran’da, “Dondurmalı Matematik” isimli şiir kitabı ise Arapçaya çevrilerek çeşitli Arap ülkelerinde yayımlanmış.

Onun, Frankfurt, Şam, Köln, Budapeşte, Priştine, Londra, Pekin gibi şehirlerde çocuk edebiyatıyla ilgili konferans ve değişik etkinliklere katıldığını da belirtelim.

Yazarın metnini yazdığı ve konsept danışmanlığını yaptığı "Asla ve Daima Nuri Pakdil" isimli belgeseli TRT’de 2010 yılında yayınlandığı gibi Sezai Karakoç'un şiirlerinden yola çıkarak hazırladığı "Gül Sesleri" isimli şiir belgeseli de 2012'de Diyarbakır'da yapılan Uluslararası Sezai Karakoç Sempozyumu'nda gösterilmiş. Yine masalları “Beyaz Kargadan Mavi Masallar” adıyla, öyküleri ise “Sufi ile Pufi” adıyla televizyonda çizgi film olarak yayınlanmış.

Kendisini çocuk edebiyatına vakfeden yazar ile ilgili olarak Mısır-Kahire, Almanya-Berlin’de tez çalışmaları yapılmış. Ülkemizde ise 2012 yılında 18 Mart Üniversitesinden Mehmet Yasa, Atatürk Üniversitesinden Vedat Kazan, 2014 yılında Fırat Üniversitesinden B. Sina Kılınç, 2017 yılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesinden Muhammed Işık ve 2018’da Cumhuriyet Üniversitesinden Zeynep Polat ve 2019’da Giresun Üniversitesinden Süheyla Günay onun eserleri hakkında yüksek lisans tezi hazırlamışlar.

Onu daha iyi tanımak için Kemal Sayar’ın İkindi Yazıları Dergisinin 1990 Mart ayından çıkan 91. sayısında yazdığı 100 Türk Büyüğü yazı dizisinde, Mevlana İdris Zengin yazdığı şu satırlar sanırım yeterli olacaktır.

“Günümüzün bir dervişi. Onunla olmak, dervişliği paylaşmak ve hayatın tenha dehlizlerine sokulmak. İstanbul bir post ve şeyh İdris o posta kurulmuş, bütün şairler ve bütün çocuklar onun müridi. İstanbul onunla, onun şeyhleriyle soluk alıp veriyor. Tenha sokaklardan nice zengin hayatlar devşiriyor. Karagümrükteehl-i tarik çaycı dendin ufak çay evinden, Kumkapı’da Ermeni Patrikhanesine, oradan yerin bir kat altında yaşayan Âşık Enis’e bütün tenhalar onun uğrağı. Yeryüzündeki bütün çocukları tanıyor. Neyzen. Şair. İstanbul Hukuku bitirdi. Nedim Ali’nin kardeşi. İki kardeş: Asr-ı Saadetten günümüze iki ışık. Mevlana: çocukların ve şairlerin şeyhi. (k.s)”

Mevlana İdris, son olarak İstanbul Fatih’te “Eski Kafa” isimli bir kafe işletmekteydi ve Karar gazetesinde köşe yazarlığı yapmaktaydı. Çocuk Ansiklopedisi adında büyük bir ansiklopedi üzerinde çalışıyordu ve Gerçek Hayat dergisinde illüstrasyon çalışmalarıyla yer alıyordu.

Kısaca anlatmaya çalıştığımı Mevlana İdris Zengin, bir süre önce geçirdiği kalp rahatsızlığı nedeniyle bir ameliyat geçirmişti ve yoğun bakımda tedavisi devam ediyordu.

“Bir harf vurdu beni dünya

İncecik bir çınar yaprağı düştü üstüme sarsıldı kalbim

Toprağa yağmur düşüyordu ah nasıl düşüyordu

Bir harf durmadan durmadan üşüyordu

Uzaklardan gelir uzaklara giderdim artık yıkıldım

Ben bu yıkılışı yağmurlardan öğrendim

…

Kader kimi seçerse kaptan o olsun

Ben hangi pazartesiyi beklediğimi bilmiyorum”

Diyen şair yazar Mevlana İdris 7 Haziran Salı günü dünyaya veda etti. Rabbim rahmet eylesin, makamı cennet olsun.