Mehmet Akif İnan Külliyatı okurların elinde

“Yedi Güzel Adam”dan biri olan, şair ve yazar Mehmet Akif İnan’ın bütün eserleri, kurucusu olduğu Eğitim-Bir-Sen Yayınları tarafından kültür hayatımıza kazandırıldı..

Hafızalarımıza nakşolan “Mescid-i Aksa” şiiriyle yaşıyor: “Mescid-i Aksa’yı gördüm düşümde/Bir çocuk gibiydi ve ağlıyordu/Varıp eşiğine alnımı koydum/Sanki bir yeraltı nehr çağlıyordu.” Böyle hüzünle başlar Aksa şiiri ve son mısralarında bütün müminlere bir sorumluluk yükler: “Mescid-i Aksa’yı gördüm düşümde/Götür Müslümana selam diyordu/Dayanamıyorum bu ayrılığa/Kucaklasın beni İslâm diyordu” 12 Temmuz 1940 tarihinde doğan ve 6 Ocak 2000 tarihinde vefat eden Mehmet Akif İnan, gönüllerde yaşamaya devam ediyor. “Her eylem yeniden diriltir beni/Nehirler düşlerim göl kenarında” diyebilen bir iman eri, fazilet ahlak abidesi ve cesaret adamıydı.

TARLAN’DAN ÇAVUŞOĞLU’NA

Vefat eden şair ve yazarların bütün eserleri okuyucularına ulaştırılmalıdır. Daha önce basılmış ancak tükenmiş, yayımlanma fırsatı bulunamamış, hatta yarım kalmış eserler okurların dikkat nazarlarına sunulmalıdır. Çünkü edebiyatçılar eserleriyle soluk alıp vermeye devam ederler. Mehmet Akif İnan’ın bütün eserlerinin yayımlanmış olmasına çok sevindim. Bu eserlerden bahsedeceğim ama önce merhumun, Mehmed Çavuşoğlu hocamız ile alakalı hatırasını nakletmeliyim. İnan, Çavuşoğlu’na, “Siz Ali Nihad Hoca’nın hayrülhalefisiniz. Onun çığırını daha ilerilere götüreceksiniz.” deyince Çavuşoğlu şu cevabı verir: “Ben nerde, Tarlan Hoca nerde. Ben onun çizmesine bile ulaşamam.” Şu tevazuu görüyor musunuz? Mehmet Akif İnan bir başka gün “Tarlan Hoca’nın köşe bucakta kalmış bir hayli çalışmaları, notları varmış. Aman bunları derleyip toplayarak bir ‘Tarlan Külliyatı’ oluştursanız.’ der. Çavuşoğlu böyle bir çalışmaya başlamıştır zaten. “Namuslu bir yayınevi aradığını” söyler ve bunları yayımlatacağını ekler. Çavuşoğlu 1987 yılında müessif bir trafık kazasında ebedî âleme göç edince bu külliyat yayımlanamaz. İnan, “Böyle bir külliyat ortaya çıkamadığına göre, demek oluyor ki rahmetli Tarlan’ın birçok çalışması hâlâ yayıncısını beklemektedir.” dedikten sonra ekler: “Bilmiyorum acaba Çavuşoğlu’nun da yayıncı bekleyen, belki yayıncıdan önce derleyici bekleyen başka çalışmaları var mıdır? Eğer varsa, hayırlı talebelerini bir mesai bekliyor demektir.”

BÜTÜN ESERLERİ

Ali Nihad Tarlan’ın ve Mehmed Çavuşoğlu’nun bütün eserleri henüz neşredilmedi ama şükürler olsun ki Mehmet Akif İnan’ın külliyatı artık elimizde. İnan vefat ettiğinde yayımlanmış sadece dört eseri bulunuyordu. Şimdi 23 eseri edebiyat âlemine sunuldu. Mehmet Akif İnan’ın sendikacılığımızda hayrü’l halefi, Eğitim-Bir-Sen ve Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, bu eserlere yazdığı takdimde 60 yıllık ömrü boyunca şair, yazar, öğretmen, sendikacı, mütefekkir, yayıncı, hatip olarak muhtelif çalışmaların içinde olduğunu belirttiği edibimiz hakkında şöyle diyor: “Mehmet Akif İnan, çok yönlü bir kişi olduğu kadar, çok geniş bir sahaya hâkim bir yazardır da. Son yayımladığımız kitaplarla Mehmet Akif İnan külliyatını oluşturan kitaplarda yer alan yazılara bakıldığında onun hemen her konuda hemen her soruna parmak basan, hemen her çevreden kişiye ilişkin, hemen her coğrafyaya dönük yazılar kaleme aldığı görülecektir. Bu da Mehmet Akif İnan’ın ne denli geniş bir müktesebata sahip olduğunu, ilgi ve yoğunluğunu ne denli büyük bir açıyla yaydığını göstermektedir.” Yusuf Turan Günaydın ve İsmail Dervişoğlu’nun tafsilatlı biyografisi bize İnan’ın hayatını, sanatını ve eserlerini özlü olarak veriyor.

ŞİİR KİTAPLARI

Mehmet Akif İnan’ın şiirleri Hicret, Tenha Sözler ve Dışarıda Bırakılmış Şiirler adıyla şiir severlere ulaşıyor. Hıdır Yıldırım’ın hazırladığı ilk ikisi daha önce basılmıştı ama şairin gazetelerde ve dergilerde kalan şiirlerinin de Yusuf Turan Günaydın tarafından toplanıp edebiyat dünyamıza kazandırılması büyük bir hizmet oldu. Bilhassa şairimizin ilk dönem çalışmaları ve kenarda kalmış şiirleri bir kitapta buluşuyor. “Tercümeler”, “Uyarlamalar” ve ”M. Akif İnan’ın Aruz Vezniyle Yazdığı ’Rahâvî’ Mahlâslı Şiirler” ayrı bölümler olarak dikkat çekiyor.

NECİP FAZIL

İnan’ın Necip Fazıl Günümüz Şiirinin Temel Koyucusu eserini Selma Günaydın hazırlamış. Üstadın kendisinden biyografisini yazmasını istediği yazarımızın eserini istifadeyle okuyoruz. “Büyük Güneş”, “Eser ve Mesaj” bölümlerinde Şairler Sultanı’nın hayatından ve sanatından kesitler var. “Anılar Anekdotlar” mektuplar ve konuşmalar bölümlerinde daha önce duymadığımız birçok nükteyi ve hatırayı okuyor ve bilgileniyoruz. İnanıyorum ki, üstadın beşeri yönünü yansıtan bu sayfaları, sizler de severek okuyacaksınız. TÜRK ŞİİRİ

Cumhuriyet’ten Türk Şiiri, İnan’ın Ankara’da Türkoloji bölümünü bitirdikten sonra mezun olurken verdiği tezdir. Cumhuriyet’ten önce Tanzimat ve sonrasını inceleyen edibimiz, “Millî Edebiyat”, “Osmanlıcılık”, “İslamcılık”, “Türkçülük”, “Batıcılık” kavramları üzerinde durduktan sonra Cumhuriyet Devri’nden sonraki Türk edebiyatına geliyor. Devrin edebî ve sosyal görünümünü aktardıktan sonra “Garip”, “Mavi Hareketi” ve “İkinci Yeni” akımlarına temas ediyor. İncelediği şahsiyetler Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Kutsi Tecer, Nâzım Hikmet, Necip Fazıl Kısakürek Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Asaf Hâlet Çelebi, Orhan Veli, Attilâ İlhan, Edip Cansever ve Turgut Uyar.

NESİR KİTAPLARI

Büyük şairlerin nesri de çok akıcı ve sürükleyici oluyor. Örnek olarak Yahya Kemal’i, Ahmet Haşim’i, Necip Fazıl’ı ve Sezai Karakoç’u verebilirim. Mehmet Akif İnan’ın şiirleri mükemmel olduğu gibi nesirleri de olağanüstüdür. Çoğu gazetelerde ve dergilerde neşredilmiş olan bu müstakil yazıların neredeyse hepsi deneme tadında ve kıvamında. İlk defa kütüphanelerimizi süsleyen bu nesir kitaplarını hayranlıkla okuyoruz. Şimdilik isimleriyle yetinelim: Din ve Uygarlık, Aydınlar Batı ve Biz, Siyaset Kokan Yazılar, İslâm Dünyası ve Ortadoğu, Edebiyat Kültür ve Sanata Dair, Edebiyat ve Medeniyet Üzerine, Mirası Kuşanmak. Bu ufuk açıcı, geniş açılı ve kıymetli eserleri neşre hazırlayanlar Hıdır Yıldırım, İsmail Dervişoğlu ve Yusuf Turan Günaydın.

PORTRE GÖLGELERİ

Mehmet Akif İnan’ın Portre Gölgeleri, iki ayrı cilt hâlinde gözümüzün önünde, gönlümüzün içinde. Birinci ciltte edebiyat, ilim, düşünce ve siyaset adamları var. Bütün kişilere ve hadiselere inanç ve medeniyet perspektifinden bakan bir kültür sanat adamının derinlikli portrelerini buluyoruz. İkinci ciltte ‘mücerret portreler’ var. Yusuf Turan Günaydın’ın titizliğiyle hazırlanan eseri gönül rahatlığı içinde okuyoruz. Bir Medeniyet Şairi M. Akif İnan, merhumun yakın dostlarından hikâyeci yazar, Yedi İklim Dergisi’nin Genel Yayın Yönetmeni Ali Haydar Haksal kaleme almış. Haksal’ın müteferrik yazılarından oluşan eser, sağlam bir bütünlük arz ediyor. Söyleşiler adı üstünde. Röportajlardan meydana geliyor. Birinci kısımdaki “Söyleşilen Akif İnan”da, şiir, dil, edebiyat, şiir ve sanat anlayışı, sanatçılarımız, kültürel/sosyal konular ile eğitim, sendikacılık meseleleri üzerine yapılmış konuşmalar serisi var. Her mülakat ayrı bir değer. İkinci bölümde “Söyleşen Akif İnan”ı görüyoruz. Bu sefer edibimizin Mustafa Necati Karaer, Cahit Zarifoğlu, Mehmet Atilla Maraş, Ahmet Efe, Osman Çeviksoy, Zübeyir Yetik, Tuncay Öztürk ve başka kişilerle yaptığı konuşmaları okuyoruz. Bunların bazıları, yaptığı televizyon programlarından deşifre edilenlerdir. Son derece samimi, bilgi ve hikmet yüklü sohbetler silsilesi. Y.T. Günaydın ve H.Yıldırım’ın emeğiyle ortaya çıkan faydalı bir eser daha.

BİBLİYOGRAFYA VE DİĞERLERİ

Vefat etmiş şair ve yazarların bibliyografyalarını hazırlamak çok önemlidir. Bütün kitaplarını ve yazılarını tespit etmek araştırmacılara, incelemecilere ve özellikle tez hazırlayacak üniversite mensuplarına büyük kolaylıklar sağlıyor. Yusuf Turan Günaydın’ın Selma Günaydın ile birlikte hazırladığı Mehmet Akif İnan Bibliyografyası çok değerli olup külliyatı da tamamlıyor. Her biri ikişer ciltten oluşan üç kitap daha vardır ki diğer yazarlarımız gibi Hıdır Yıldırım’ın alın teri, göz nuru ve kutlu emeğiyle vücut bulmuş. İz Bırakan Öğretmen Mehmet Akif İnan, Akif İnan ile Sohbet ve Bilge Sendikacı Mehmet Akif İnan. Aziz okuyucu da biliyor ki, bahsettiğim bu seçkin eserlerin her biri müstakil bir yazıyı hak ediyor. Ancak burada, rahmetli büyüğümüz Mehmet Akif İnan’ın külliyatını hatırlatmış olduk. İlim, sanat, edebiyat, fikir ve şiir meraklılarının kütüphanelerinde her zaman müracaat edilecek olan bu eserlerden bundan sonra sık sık bahsedeceğiz. Büyük bir edebiyatçımızın bütün eserlerini neşrederek birikimini Türkiye’mize kazandıran Eğitim-Bir-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın Bey’e ve bu külliyatta emeği geçen dostlara şükran borçluyuz. Darısı, külliyatı beklenen diğer bütün edebiyatçılarımıza…

BABAMIN GAZELİ – Mehmet Akif İnan

Yeni aya karşı dua ederdi

Ağlardı kesilen zeytin dalına

Ağlardı evliya kıssalarına

Saksıda taşırdı kışın baharı

Korkuyu sevinci yayan gözleri

Kitaba gözlüktü derin gözleri

Anamın en kutsal barınağıydı

Eski alfabeyi candan severdi

Toprağa dosttu ölüme hazır

Taşırdı soyunu gövdesi gibi

Bir destan büyüttü namustan aşktan