Mahsa Amini: Kadın, hayat, özgürlük
Mahsa Amini, 22 yaşında genç bir kadındı. Mahsa Amini, akrabalarını ziyaret etmek için Tahran’agitti.13 Eylül günü örtünme kurallarına uymadığı gerekçesiyle İran rejiminin ahlak polisi birimi tarafından gözaltına alınan Mahsa Amini,kendisine yapılan işkenceler sonucunda16 Eylül günü hayatını kaybetti. Mahsa Amini’nin rejim güçleri tarafından öldürülmesi, rejime yönelik İran’ın bütününe yayılan protestoların yapılmasına neden oldu. Zorunlu başörtüsü uygulaması, İran toplumunda bütün kadınlar arasında derin bir huzursuzluğa neden olmaktadır. İranlı kadınlar, sokaklarda, parklarda, metroda, otobüste, okulda önlerine çıkan ahlak polisinin kendilerine yapmış olduğu baskılardan, kestiği cezalardan ve yaptığı işkencelerden bıkmış ve bunalmış durumdadırlar.
İran rejimi, çok kötü bir yönetim pratiği
ortaya koymaktadır. Ekonomik durumun kötüleştiği, dünyayla ilişkilerin
normalleştmediği, enerji krizinin çözülemediği İran’da, toplumun derinliklerinde
bir dip dalga oluşmaktadır. Mahsa Amini cinayetinden sonra protestocu kitleler,
direkt Hameney ve yönetimi hedef alıp meydan okumaktadırlar. Rejimin otoriter
baskı uygulamaları, İran toplumunu her geçen gün daha da radikalleştirmektedir.
Toplumla olan bağları kopan Tahran rejimi, zorunlu örtünme uygulaması gibi politikalarla
toplumu baskıyla kontrol etmeye ve yönetmeye çalışmaktadır. Kadınların saçlarını
kestirmesi yoluyla rejimi protesto etmesi, halkın açık bir şekilde rejimin
karşısında yer aldığını sembolize etmektedir. Mahza Amini cinayeti, İran’a
hakim olan sistem ile toplum arasındaki kopuşu hızlandıran dönüm noktası
niteliğinde bir olaydır.
Mahsa Amini cinayeti, İran’a
yönelik adece içte değil dış dünyada da yoğun bir tepkinin oluşmasına neden
olmuştur. Sosyal medyada Mahsa Amini
cinayetine yoğun bir tepki oluşmuş ve İran rejiminin baskıcı uygulamalarını
protesto eden etkinlikler düzenlenmiştir. İranlı kadınların özgürlük ve hak
taleplerini karşılamak yerine Tahran yönetimi, protestoları şiddetle
bastırmış, ondan fazla insanı öldürmüş, internet ve iletişim kanallarını
kesmiştir. Mahza Amini, İran’da ve dünyada kadınların özgürlük ve hukuk
taleplerinin sembolü haline gelmiştir.
İran’da kadınlar ne istiyor? İran’da
kadınlar, her insanın sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerini kullanmak
istiyor. İranlı kadınlar, özgür, onurlu ve eşit bir şekilde insan hakları
çerçevesinde bir hayata sahip olmak istiyorlar. İranlı kadınlar, hak ve
özgürlüklerini ortadan kaldıran otoriter uygulamalara karşı çıkmakta ve bütün
baskı pratiklerine duydukları öfkeyi ve isyanı dile getirmektedirler.
Devletin, herhangi bir dini yaşam
tarzını zorla dayatmak şeklinde bir görevi yoktur. Devlet, vatandaşlarının hak ve
özgürlüklerini korumakla yükümlüdür. Dini
kuralları, ahlak polisi ve polis eliyle irşad etmek gibi uygulamalarla topluma
dayatmaya kalkmak, toplumu dinden ve ahlaktan uzaklaştırmaktadır. En büyük ahlaksızlık
ve hukuksuzluk, ahlak ve din adına insanların yaşam tarzlarına zor kullanarak
müdahale etmeye kalkmaktır. İran rejimi, topluma ahlak ve din bekçiliği yapmak
şeklindeki hukuka, özgürlüğe ve onura aykırı uygulamalarından
vazgeçmelidir.
Dindarlık ve maneviyat, zor kullanarak
gerçekleşen bir tecrübe değildir. Devletin insanları zorla dini kuralları
yaşamaya zorlaması, dindarlığı değil ikiyüzlülüğü, ahlakı değil ahlaksızlığı
doğurmaktadır. Teokratik rejimler, insanları mümin değil, münafık yaparlar. Din, hiçbir şekilde zorlama kabul etmeyen bir
alandır. Din ve yaşam tarzı alanının tamamen özgür bırakılarak devlet
müdahalesine kapalı olması lazımdır.
Devlet gücü kullanmak suretiyle toplumu dindarlaştırma politikaları ve
projeleri, İran’da tutmamıştır.
İran yönetimi, insanları öldürmekle,
kadınları ahlak polisi yoluyla örtmekle sosyal, siyasal ve ekonomik
sorunlarını çözememektedir. Bütün baskılara rağmen İran’ın içinde ve
dışında sivil ve sosyal nitelikte bir kadın hareketi gelişmiş durumdadır.
Kadınlar, artık kölelik, korku ve kontrol içinde yaşamayı istememektedirler.
İran’da kadınlar, özgürce, eşitçe ve hakça bir yaşam için zor şartlar altında mücadele etmektedirler.
Mahsa Amini, İranlı kadınların özgürlük ve hukuk mücadelelerine ilham kaynağı
olan canlı bir sembol haline gelmiştir.
