MADALYONUN İKİ YÜZÜ
Petrol fiyatları Haziran 2014 tarihinden beri sürekli düşüş kaydediyor.
O tarihte Brent petrolün varil fiyatı 115 dolardı.
Geçen hafta 27 doları test etti.
Ekim 2003'ten bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Hafta içinde Avrupa Merkez Bankası(ECB) Başkanı Mario Draghi'nin parasal genişlemeden söz etmesi, aynı şekilde Japon Merkez Bankası'nın da para politikasını gevşeteceği beklentisi, petrol fiyatlarını yükseltti.
Varil fiyatı 32 dolara kadar çıktı.
Dünya borsaları yukarı doğru hareketlendi.
Şartlar değişmediği sürece petrol fiyatlarında sert yükseliş beklenmiyor.
Özellikle Çin ekonomisindeki gelişmeler belirleyici oluyor.
Bu ülke en büyük petrol ithalatçısı konumunda.
Ama son dönemde ekonomisi yavaşladığından enerji talebi azalıyor.
Talep azalınca da her mal gibi petrolün fiyatı da düşüyor.
Diğer yandan Petrol İhraç Eden Ülkeler Topluluğu'nun(OPEC) kısıntıya gitmemesi, İran'a uygulanan ambargonun kalkmasıyla üretiminin daha da artacağı beklentisi ve arz fazlası gibi faktörler de petrol fiyatlarını aşağıya çekiyor.
Bu koşullar aynı kaldığı müddetçe petrol fiyatlarının eski seviyesine dönmesi mümkün görünmüyor.
En azından bir kaç yıl belli bir bantta seyredecektir.
Bu durum petrol ihracatçısı ülkeleri sıkıntıya sokuyor.
Rusya en çok etkilenen ülkelerin başında geliyor.
İhracat gelirlerinin yüzde 80'ini petrolden sağlayan Rusya ekonomisi geçen yıl küçüldü.
2012'de 450 milyar dolara ulaşan geliri 230 milyar dolara indi.
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan'ın 2015 yılı bütçesinin düşük petrol fiyatları nedeniyle 98 milyar dolar açık vereceği açıklandı.
IMF, "Suudi Arabistan'ın 5 yıl içinde iflas edebilir" uyarısında bulundu.
Diğer bir petrol ihracatçısı Kazakistan, parası değer kaybedince serbest kur rejimine geçti.
Azerbaycan sermaye çıkışını önlemek için vergi düzenlemesine gitti.
Petrol fiyatlarının düşmesi sadece ülkeleri zorlamıyor, petrol üreticisi şirketleri de iflasın eşiğine getiriyor.
Kredi borçlarını ödemede sıkıntıya girerlerse finans sektörü sarsılabilir.
Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler ise fiyatların düşmesinden kazançlı çıkıyor.
Türkiye ekonomisini kırılganlaştıran cari açık bu sayede kapanıyor.
Petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık düşüş cari açığı 4,4 milyar dolar azaltıyor.
Fiyatlar bu seviyede kalırsa en az 20 milyar dolarlık tasarruf sağlanacaktır.
Ayrıca düşük petrol fiyatları enflasyona da olumlu katkıda bulunmaktadır.
Yine 10 dolarlık ucuzlama enflasyonu 0,4 puan aşağıya çektiği hesaplanıyor.
Ancak madalyonun öteki yüzü de dikkatten kaçmamalı.
Petrol ve emtia fiyatlarında ucuzlama ihracat pazarlarımızı daraltacaktır.
Zaten ihracatımız bir yıldır düşüyor.
Geçen yıl 173 milyar dolarlık hedefin çok gerisinde kalındı.
2014'teki ihracat rakamına dahi ulaşılamadı.
Ayrıca dış finansman olanaklarımız da kısıtlanacaktır.
Turizm gelirlerimizde azalma yaşanabilir.
Sonuç olarak petrol fiyatlarının düşmesi ekonomiyi hem pozitif hem de negatif yönde etkilemektedir.
